Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 808/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 27 października 2023 r., sygn. akt (...)

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

A. P.

karalność oskarżonego

aktualna karta karna

107

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Karta karna

Dokument wystawiony przez uprawniony podmiot.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary, poprzez niesłuszne zastosowanie dobrodziejstwa wynikającego z art. 37a § 1 kk i orzeczenie wobec niego kary 1 roku i 8 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin w stosunku miesięcznym za ciąg przestępstw z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora okazała się niezasadna.

Sąd odwoławczy nie zgodził się ze stanowiskiem autora apelacji, że kara w wymiarze przyjętym przez Sąd Rejonowy roku i 8 miesięcy ograniczenia wolności, polegająca na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin w stosunku miesięcznym - nie pozwalała uznać zapadłego w sprawie wyroku za słuszny, z uwagi na rażącą niewspółmierność do stopnia społecznej szkodliwości czynów popełnionych przez A. P., stopnia winy, jego postawy oraz uprzedniej karalności.

Sąd Okręgowy w pełni zaaprobował zastosowanie wobec oskarżonego rozwiązania unormowanego w art. 37a kk.

Instytucja przewidziana w art. 37a k.k. ma charakter wyjątkowy, a jej istotę stanowi pozbawione wątpliwości uznanie, że w danej sprawie kary o charakterze nieizolacyjnym stanowią wystarczającą dolegliwość dla sprawcy, którego nie trzeba - choćby warunkowo - izolować od społeczeństwa. A contrario, przez powyższe rozumieć należy, iż w sytuacji, gdy kara grzywny lub kara ograniczenia wolności z jakichś względów nie spełniłaby zapobiegawczych i wychowawczych celów kary, sąd winien wymierzyć sprawcy karę pozbawienia wolności. (por. wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 23.05.2022 r., II Ka 157/22, LEX nr 3350517)

Zaistniałe w niniejszej sprawie realia dawały solidne podstawy do przyjęcia, że zastosowana wobec A. P. kara nieizolacyjna będzie stanowiła adekwatną odpowiedź na jego zachowanie oraz wystarczającą dolegliwość zmierzającą ku wzbudzeniu w oskarżonym oczekiwanych refleksji odnośnie do konieczności poszanowania dóbr prawem chronionych. Postawa oskarżonego oraz jego sytuacja życiowa wskazują niezbicie, że nie jest konieczne stosowanie względem niego izolacji penitencjarnej.

Sąd meriti doszedł do trafnego wniosku, iż uwzględniając dyrektywy unormowane w art. 53 § 1 kk adekwatną dolegliwością dla oskarżonego A. P. za popełnione przez niego czyny zabronione będzie kara ograniczenia wolności w wymiarze zbliżonym do ustawowego maksimum. Sąd Rejonowy przeprowadził całościową analizę okoliczności przedmiotowych i podmiotowych czynów oskarżonego i prawidłowo dostosował do nich reakcję karną. W warunkach przedmiotowej sprawy Sąd Okręgowy uznał, że kara ograniczenia wolności w wymiarze przyjętym przez Sąd I instancji spełni wobec A. P. cele wychowawcze i zapobiegawcze.

Oskarżyciel publiczny w wywiedzionym środku odwoławczym silnie akcentował dotychczasową karalność oskarżonego. Trzeba odnotować, że wzgląd na powyższe miał także Sąd meriti, czego dowodem jest to, iż orzeczona wobec A. P. kara ograniczenia wolności przyjęła wymiar zbliżony do maksimum przewidzianego przez ustawodawcę. Sąd II instancji natomiast w ramach kontroli instancyjnej uznał za relewantne następujące okoliczności istotnie rzutujące na dobór trafnej i sprawiedliwej reakcji karnej.

Sąd Rejonowy prawidłowo jako okoliczność łagodzącą uwzględnił przyznanie się do winy przez oskarżonego oraz wyrażenie przez niego skruchy. Oskarżony od samego początku procesu przyznawał się do popełnienia zarzuconych mu czynów (k. 24-25 oraz k. 78 akt). Analiza akt postępowania doprowadziła Sąd Okręgowy do wniosku, iż A. P. wyraził szczery żal w związku z zachowaniami, jakich się dopuścił. Miał on świadomość naganności swojego postępowania i wyraził ubolewanie z powodu tego, co zrobił. Jego postawa w toku całego procesu ukazuje, iż nie jest on osobą całkowicie zdemoralizowaną, wymagającą silnego oddziaływania izolacją penitencjarną, ale osobą, która z własnej niefrasobliwości popełniła karygodne czyny. Wykazuje on refleksję oraz w jego wyjaśnieniach dostrzegalne jest przejęcie się tym, jakich zachowań się dopuścił.

Na rozprawie głównej w dniu 24 października 2023 r. A. P. przyznając się do winy wyjaśnił: nie potrafię wytłumaczyć swojego zachowania, to była totalna głupota. Ja prowadzę firmę ogólnobudowlaną. Wtedy była sytuacja, że ktoś mi nie zapłacił za wykonane prace, bynajmniej zwlekał z zapłatą, ale czemu to zrobiłem nie potrafię wytłumaczyć. Można zatem uznać, że motywy jakimi kierował się nie były błahe i nie świadczą, by był on osobą wysoce zdemoralizowaną.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 lipca 2024 r. oskarżony podał: To był bardzo głupi incydent i bardzo tego żałuję. Szkoda byłoby, żebym miał teraz trafić do więzienia. Zawiesiłem swoją działalność gospodarczą i zatrudniłem się w firmie u kolegi. Poznałem dziewczynę, która towarzyszy mi dzisiaj. Mamy zamiar się pobrać.

A. P. jest osobą prowadzącą ustabilizowany tryb życia. Ma on stałą pracę oraz osiąga miesięczny dochód na stosunkowo wysokim poziomie. Także jego życie prywatne ukazuje, że jest on osobą ustatkowaną. Widać u niego chęć prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie.

Prokurator stracił z pola widzenia, że skradzione przez A. P. przedmioty zostały zwrócone pokrzywdzonym. Jego niewątpliwie karygodne zachowanie nie doprowadziło do powstania szkód majątkowych. Z akt sprawy (k. 15 – pokwitowanie odbioru, k. 41 – 44 – spis rzeczy wydanych dobrowolnie, pokwitowanie odbioru) wynika, że omawiane rzeczy po ich odbiorze przez uprawnione podmioty nie nasuwały zastrzeżeń w zakresie stanu technicznego.

Nie umknęło uwadze Sądu Okręgowego, że orzeczona wobec oskarżonego kara ograniczenia wolności została obwarowana także innymi rozstrzygnięciami. Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w W. w wysokości 2000 zł oraz nałożył na oskarżonego obowiązek powstrzymywania się od nadużywania alkoholu w okresie wykonywania kary ograniczenia wolności.

Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia dostrzegł uprzednią karalność oskarżonego. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko skarżącego, iż była to okoliczność rzutująca obostrzająco na wymiar kary. Trudno jednak uznać za zasadne motywy apelacji, w myśl których w takiej sytuacji niemalże nieodzowną i wyłącznie słuszną jest kara bezwzględnego pozbawienia wolności. W prawie karnym obowiązuje dyrektywa prymatu kar wolnościowych. W ocenie Sądu II instancji stan sprawy był taki, iż nawet przy uwzględnienie tego, że A. P. jest osobą karaną sądownie i przedmiotowych czynów zabronionych dopuścił się w warunkach recydywy, to nie jawiło się jako zasadne orzeczenie względem niego kary izolacyjnej. Oskarżony dopuścił się dwóch czynów zabronionych polegających na kradzieży dwóch dalmierzy laserowych o łącznej wartości około 1715,99 zł. Jest to relatywnie niewysoka wartość, a jeszcze uwzględnić trzeba, że przedmioty te w stanie technicznym bez zastrzeżeń zostały zwrócone pokrzywdzonym. Owszem, wobec A. P. były stosowane kary różnego rodzaju i pomimo tego popełnił on rozpatrywane czyny zabronione. Godzi się jednak zaznaczyć, że oskarżony karę pozbawienia wolności warunkującą przyjęcie recydywy podstawowej odbywał do dnia 27.05.2020 r., a zatem, zważywszy na czas popełnienia przedmiotowych przestępstw, uznać można, że przez prawie trzy lata wykazywał on postawę poszanowania wobec prawa. W tym stanie rzeczy ponowne wejście w konflikt z prawem należało rozpatrywać w kategorii incydentu. To jednak również nie stanowi okoliczność automatycznie uzasadniającej orzeczenie kary najsurowszego rodzaju. W ocenie Sądu Okręgowego to właśnie kara ograniczenia wolności, mająca charakter wychowawczy wzbudzi w A. P. oczekiwane refleksje w kontekście konieczności poszanowania obowiązującego porządku prawnego. Jeżeli natomiast oskarżony wykaże się bezrefleksyjną postawą i nie skorzysta z danej mu szansy, wówczas na etapie postępowania wykonawczego może dojść do zamiany na zastępczą karę pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu odwoławczego zaprezentowana w toku procesu postawa przez A. P. przemawia jednak za daniem mu szansy na zweryfikowanie swojego postępowania w warunkach wolnościowych.

Sąd II instancji nie uważa orzeczonej kary ograniczenia wolności niebędącej przecież karą najłagodniejszego rodzaju i to w wymiarze istotnie zbliżonym do ustawowego maksimum za premiowanie nagannego i zuchwałego postępowania oskarżonego. Niewątpliwie czyny zabronione, których dopuścił się oskarżony były karygodne. Sąd Rejonowy dał jednak wyraz dezaprobaty wobec naruszania porządku prawnego.

Okoliczności podniesione w apelacji, że oskarżony działał w warunkach recydywy podstawowej, a jego czyny zabronione stanowiły ciąg przestępstw, zostały uwzględnione przez Sąd Rejonowy, co wynika z pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia. Nie stanowią one jednak automatycznej podstawy do orzekania kary pozbawienia wolności. Co więcej, sam ustawodawca okoliczności tych nie poczytał za wyłączenie możliwości zastosowania rozwiązania z art. 37a kk (w stanie prawnym przyjętym za podstawę orzekania przez Sąd I instancji), co oznacza, że dopuszcza się przypadki, w których nawet przy zaistnieniu tego rodzaju wyznaczników obostrzająco wpływających na wymiar kary zasadnym okazać się może odstąpienie od orzekania kary izolacyjnej i poprzestanie na zastosowaniu kary łagodniejszego rodzaju przy odpowiednio ukształtowanej całości reakcji karnej wobec dokonanego występku. Wymierzona oskarżonemu kara czyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości i uzmysławia, że popełnianie przestępstw spotyka się z adekwatną odpowiedzią organów władzy sądowniczej. Trzeba także wyraźnie wskazać, że kształt kary stanowi realną i dolegliwą konsekwencją, bowiem wobec A. P. została orzeczona kara ograniczenia wolności na okres roku i ośmiu miesięcy polegająca na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin w stosunku miesięcznym.

Reasumując, względy wskazane powyżej przemawiały za tym, iż orzeczona wobec oskarżonego przez Sąd Rejonowy kara ograniczenia wolności spełni cele kary – i to zarówno ze względów prewencji indywidulanej, jak i generalnej. W ocenie Sądu Okręgowego tak ukształtowana reakcja karna spowoduje, iż A. P. odczuje dolegliwość kary i nie naruszy już ponownie porządku prawnego. Kara ta niewątpliwie uzmysłowi mu naganność jego postępowania. Odbycie kary ograniczenia wolności będzie miało na niego wpływ wychowawczy. Względem osoby oskarżonego jest to słuszne rozstrzygnięcie, które Sąd Okręgowy w pełni zaaprobował.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 27 października 2023 r., sygn. akt (...)

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Racje wskazane w punkcie 3.1. zadecydowały o uznaniu wywiedzionej w sprawie apelacji za bezzasadną.

Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego, nie dopatrując się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Wobec nieuwzględnienia apelacji wywiedzionej wyłącznie przez oskarżyciela publicznego Sąd Okręgowy – na podstawie art. 636 § 1 kpk – kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciążył Skarb Państwa.

PODPIS