IX Ka 790/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Toruniu z 2024-07-12
UZASADNIENIE |
|||
|
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IX Ka 790/23 |
|
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
|
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||
|
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Wyrok Sądu Rejonowego w B. z dnia 3 marca 2023 r., sygn. akt (...) |
|
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|
☐ oskarżyciel prywatny |
|
☐ obrońca |
|
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|
☐ inny |
|
1.3. Granice zaskarżenia |
|
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
|
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
|
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
|
☐ |
co do kary |
|||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
|
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
|
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
|
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
|
☐ |
||||
|
☐ |
brak zarzutów |
|||
|
1.4. Wnioski |
|
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
|
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
|
1.5. Ustalenie faktów |
|
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.1.1. |
P. J. |
Karalność oskarżonego |
Karta karna |
244 |
|
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2.1. |
||||
|
1.6. Ocena dowodów |
|
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|
2.1.1.1. |
Karta karna |
Dokument wystawiony przez uprawniony podmiot. |
|
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
|
Lp. |
Zarzut |
|
|
3.1. |
Apelacja prokuratora 1. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym uznaniu, że czyn zarzucany oskarżonemu jest w znikomym stopniu społecznie szkodliwy, podczas gdy posiadanie i używanie nawet niewielkich ilości amfetaminy niesie za sobą negatywne konsekwencje indywidualne i społeczne, co przemawia za przyjęciem, że posiadanie takich środków odurzających należy uznać zawsze za czyn o znacznej społecznej szkodliwości, |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
|
Z uwagi na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku wyłącznie przez prokuratora Sąd odwoławczy ograniczył motywy pisemne do odniesienia się do apelacji wywiedzionej przez oskarżyciela publicznego (art. 423 § 1a kpk w zw. z art. 457 zd. 2 kpk). Skarżący niesłusznie kwestionował ustalenie przez Sąd Rejonowy, że czyn zarzucony oskarżonemu P. J. w punkcie 1 aktu oskarżenia polegający na posiadaniu substancji psychotropowej w postaci tabletki amfetaminy o wadze 0,10 grama netto miał znikomą społeczną szkodliwość. Sąd Okręgowy podzielił silnie akcentowane przez skarżącego stanowisko, iż przedmiotem ochrony art. 62 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii jest życie i zdrowie publiczne. Stwierdzić jednak należy, że będące przedmiotem niniejszego postępowania zachowanie polegające na posiadaniu 0,10 grama netto środka odurzającego w postaci amfetaminy nie stwarzało istotnego niebezpieczeństwa dla tego dobra prawnego. Sąd Okręgowy nie wyraża akceptacji dla tego rodzaju naruszeń porządku prawnego, tym niemniej prawnokarna ocena jego zachowania godzącego zasadniczo we własne zdrowie uzasadniała przyjęcie znikomego stopnia społecznej szkodliwości. Sąd I instancji prawidłowo wskazał, że w literaturze oraz orzecznictwie przyjmuje się, że karalne jest posiadanie środka narkotycznego dopiero wówczas, gdy jego ilość (porcja) pozwala na odurzenie osoby zażywającej narkotyk. Dla amfetaminy przyjmuje się, że porcją taką jest minimum 0,1 grama, a niekiedy - 0,5 grama. Tak więc przedmiotem czynu polegającego na bezprawnym posiadaniu środków odurzających musi być co najmniej taka ilość narkotyku, która wystarczy przynajmniej na jednorazowe ich użycie przez jedną osobę w dawce przyjętej czy uznawanej jako typowa dla danego środka odurzającego lub substancji psychotropowej. Oskarżony posiadał przy sobie amfetaminę o wadze 0,10 grama . Zgodzić należy się z konstatacją Sądu meriti, iż jest to ilość pozostająca na granicy pozwalającej na odurzenie jednej osoby. Posiadana przez oskarżonego ilość amfetaminy spełnia kryterium posiadania środka odurzającego z art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Jednakże oceniana in concreto społeczna szkodliwość czynu sprawcy jest znikoma. Wskazana ilość narkotyku w postaci amfetaminy nie stanowi istotnego zagrożenia społecznego. Wprawdzie jest to tzw. narkotyk twardy, jednakowoż niewątpliwie P. J. posiadał go na swoje potrzeby, co szczerze deklarował. Brak jakichkolwiek dowodów, że zamierzał udzielać go innym osobom. Oskarżony od samego początku postępowania konsekwentnie przyznawał się do popełnienia rozpatrywanego czynu i wyjaśniając przedstawił okoliczności, w których doszło do nabycia przez niego omawianego narkotyku. Nie jest on osobą uzależnioną ani też nadużywającą środków narkotycznych. Jeśli chodzi natomiast o zachowanie oskarżonego polegające na kierowaniu samochodem marki B. o nr rej. (...) znajdując się pod wpływem środka działającego podobnie do alkoholu – mając we krwi amfetaminę w stężeniu 282,1 ng/ml, to było ono przedmiotem rozstrzygnięcia w punkcie II wyroku i kara za nie zostanie omówiona w punktach 3.2. oraz 5.2. niniejszego uzasadnienia. |
||
|
Wniosek |
||
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
|
3.2. |
2. Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec P. J. za przestępstwo określone w art. 178a § 1 kk kary grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych przyjmując za równowartość jednej stawki kwotę 10 złotych, jak również orzeczonego na podstawie art. 42 § 2 kk w zw. z art. 43 § 1 kk środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat w stosunku do stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, przez co orzeczona wobec oskarżonego kara we wskazanym wcześniej zakresie nie osiągnie w pełni celów wychowawczych i zapobiegawczych oraz zadań w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej oraz tych związanych ze społecznym oddziaływaniem kary. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
|
Sąd Okręgowy podzielił zarzut zawarty w apelacji oskarżyciela publicznego w kontekście kary za czyn z art. 178a § 1 kk w zakresie, iż wymiar orzeczonej wobec P. J. kary był rażąco niewspółmiernie łagodny do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu zabronionego oraz stopnia jego zawinienia. Sąd nie podzielił jednak stanowiska skarżącego, by adekwatną była kara ograniczenia wolności w wymiarze roku z obowiązkiem wykonywania pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. W wyniku kontroli instancyjnej Sąd Okręgowy zaostrzył orzeczoną wobec P. J. karę grzywny w sposób wskazany w punkcie 5.2. niniejszego uzasadnienia. Prokurator trafnie odnotował, że P. J. wprowadził się w stan odurzenia, a następnie zdecydował się na kierowanie samochodem osobowym po drodze krajowej nr (...), na której panuje bardzo duży ruch pojazdów, stwarzając tym samym swoim działaniem ogromne zagrożenie dla wszystkich uczestników ruchu poruszających się tymże traktem. Oskarżony posiadał we krwi amfetaminę o stężeniu prawie sześciokrotnie przekraczającym dopuszczalny próg wyznaczający stan bycia „pod wpływem środka działającego podobnie do alkoholu”. W ocenie Sądu Okręgowego, zarówno stopnień winy oskarżonego, jak również stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu zabronionego były znaczne. Sąd II instancji jako okoliczność zwiększającą stopień społecznej szkodliwości uwzględnił okoliczność, że P. J. znajdując się we wskazanym stanie wiózł w samochodzie dwóch pasażerów. Rzeczywiście kara w wymiarze przyjętym przez Sąd Rejonowy stanowiła zbyt daleko idąca pobłażliwość, nieadekwatną do realiów przedmiotowej sprawy, która nie przystawała do wymagań prewencji indywidualnej oraz generalnej. Trzeba też zgodzić się ze skarżącym, że oskarżony jest człowiekiem młodym, zdrowym i brak jest jakichkolwiek przeszkód, by podjął i wykonywał pracę, która pozwoli mu na pokrycie grzywny w wyższym wymiarze niż ta orzeczona przez Sąd Rejonowy w B.. Z drugiej jednak strony nie można stracić z pola widzenia, że przedmiotowe zdarzenie miało ze strony oskarżonego charakter incydentalny. Sam oskarżyciel publiczny dostrzegł, że oskarżony P. J. przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu, wyraził skruchę po popełnieniu przestępstwa. W ocenie Sądu Okręgowego wywiódł on na przyszłość refleksje w kontekście swojego zachowania i konieczności pozostawania w pełnym stanie trzeźwości przy prowadzeniu pojazdu mechanicznego. Podkreślić też należy, że oskarżony jest sprawcą młodocianym. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, by przyjąć za słuszny postulat prokuratora orzeczenia wobec P. J. kary ograniczenia wolności w miejsce kary grzywny. Na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 lipca 2023 r. oskarżony podał: Pracuję za granicą od grudnia ubiegłego roku, w Niemczech. Przebywam tam na stałe, zarabiam ok. 1500 Euro miesięcznie. Nadal mam alimenty na dziecko, choć nie zamieszkuję z matką dziecka. Pracuję jako opiekun starszych osób. Ja mam podpisaną w Niemczech umowę o pracę na czas nieokreślony. Ewentualne orzeczenie kary ograniczenia wolności skomplikuje mi sytuację życiową. W ocenie Sądu Okręgowego orzeczenie kary ograniczenia wolności nie jest uzasadnione okolicznościami sprawy, ani nie jawi się jako celowe. Godzi się zaznaczyć, że oskarżony w czasie popełnienia czynu był osobą niekaraną i dopiero w toku procesu zostały względem niego wydane prawomocne wyroki. P. J. posiada obecnie stałą pracę związaną z wyjazdami za granicę. Uzyskuje stosunkowo wysokie zarobki, które pozwalają mu na regulowanie zobowiązań alimentacyjnych. Jest to ważny aspekt determinujący dobór rodzaju kary. Przy tym okoliczności popełnienia czynu są takie, iż za wystarczającą uznać należy karę w postaci grzywny, choć w wymiarze zwiększonym przez Sąd II instancji (punkt 5.2.), stanowiącej dolegliwość finansową, która w ocenie Sądu będzie adekwatną odpowiedzią na jego niewątpliwie karygodne zachowanie. Sąd Okręgowy uznał także za słuszny wymiar orzeczonego wobec P. J. środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat. Wskazany środek karny miał charakter obligatoryjny, a jego wymiar odpowiada okolicznościom sprawy, w szczególności uwzględnia stopień zagrożenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jakie swoim zachowaniem stworzył oskarżony. Sąd Okręgowy zważył, że zachowanie P. J. miało charakter incydentalny, a oskarżony do tej pory nie był karany za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym. |
||
|
Wniosek |
||
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
|
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
|
4.1. |
|
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
|
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|
Wyrok Sądu Rejonowego w B. z dnia 3 marca 2023 r., sygn. akt (...) – punkty I, II (w zakresie sprawstwa i winy), III – VI. |
|
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
|
Prawidłowo Sąd Rejonowy na mocy art. 43a § 2 kk zasądził od oskarżonego kwotę 5000 zł tytułem świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. |
|
|
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|
Wyrok Sądu Rejonowego w B. z dnia 3 marca 2023 r., sygn. akt (...) – punkt II w zakresie kary |
|
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
|
Sąd Okręgowy przyjmując za podstawę prawną orzekania – w myśl art. art. 4 § 1 kk – przepisy kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 września 2023 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że: 1. podwyższył wymierzoną oskarżonemu za czyn przypisany mu w punkcie II grzywnę do 200 stawek dziennych i ustalił wysokość jednej stawki na kwotę 25 złotych, 2. uchylił orzeczenie o opłacie zawarte w punkcie VI. Art. 178a § 1 kk został zmieniony przez art. 1 pkt 68 lit. a ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. (Dz.U.2022.2600) zmieniającej kodeks karny z dniem 1 października 2023 r. poprzez usunięcie z katalogu sankcji kary grzywny oraz kary ograniczenia wolności oraz podwyższenie z dwóch na trzy lata górnej granicy kary pozbawienia wolności. Stąd Sąd Okręgowy stwierdził, że stan prawny obowiązujący do dnia 30.09.2023 r. był względniejszy dla sprawcy – P. J.. W kwestii kary – w ocenie Sądu Okręgowego tak ukształtowana kara odpowiada stopniowi winy P. J. oraz stopniowi społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu zabronionego. Dolegliwość ta o charakterze finansowym stanowić będzie właściwą odpowiedź na zachowanie oskarżonego. Wskazany wymiar kary grzywny uzmysłowi P. J., że łamanie norm prawnych jest nieopłacane i spotyka się z adekwatną odpowiedzią wymiaru sprawiedliwości. Wobec zaostrzenia kary orzeczonej względem oskarżonego za czyn przypisany mu w punkcie II Sąd Okręgowy stosownie do art. 10 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 123 z późn. zm.) uchylił orzeczenie o opłacie zawarte w punkcie VI. Sąd odwoławczy – poza zmianami wskazanymi powyżej - utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego, nie dopatrując się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu. |
|
|
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
|
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
|
5.3.1.1.1. |
|||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
|
5.3.1.4.1. |
|||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
|
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
|
Koszty Procesu |
|||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|
III. |
Wobec nieuwzględnienia apelacji wywiedzionej przez obrońcę oskarżonego oraz częściowego uwzględnienia apelacji prokuratora Sąd Okręgowy na podstawie 627 kpk w zw. z art. 635 kpk oraz art. 11 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j.Dz.U.2023.0.123), § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j.Dz.U.2013.663) oraz § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego (Dz.U.2014.861 ze zm.), zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w B.) kwotę 500 złotych tytułem opłaty należnej za obie instancje i – zgodnie z art. 633 kpk w zw. z art. 636 § 2 kpk – obciążył go połową wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym w kwocie 25 złotych, zaś pozostałą częścią tych wydatków obciążył Skarb Państwa. |
|
PODPIS |
|
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
|
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
|
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
||||
|
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Rozstrzygnięcia o karze i środku karnym |
||||
|
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
|
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||
|
☒ |
co do kary |
||||
|
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
|
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
|
☐ |
|||||
|
☐ |
brak zarzutów |
||||
|
1.4. Wnioski |
|||||
|
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Jarosław Sobierajski
Data wytworzenia informacji: