IX Ka 772/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Toruniu z 2024-04-11
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IX Ka 772/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
0 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 25 sierpnia 2023 r., sygn. akt (...) |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
1.5. Ustalenie faktów |
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
M. W. |
karalność oskarżonego |
karta karna |
338 |
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
1.6. Ocena dowodów |
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.1.1.1 |
Karta karna |
Dokument wystawiony przez uprawniony podmiot. |
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Apelacja obrońcy oskarżonego Obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 271 § 3 kk i art. 273 kk poprzez ich błędne zastosowanie w sytuacji, gdy prawidłowa kwalifikacja prawna czynu to art. 62 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks albowiem norma art. 62 § 2 kks stanowi lex specialis względem normy z art. 271 kk oraz art. 273 kk i zgodnie z zasadą lex specialis derogat legi generali sąd winien zastosować przepisy kodeksu karnego skarbowego, nie kodeksu karnego. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się niezasadna. Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska autora środka odwoławczego, by Sąd meriti dopuścił się obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 271 § 3 kk i art. 273 kk poprzez ich błędne zastosowanie w sytuacji, gdy prawidłowa kwalifikacja prawna czynu to art. 62 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks. Skarżący w wywiedzionej apelacji w istocie ograniczył się do przywołania orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych, które wspierały zaprezentowane przez niego stanowisko. Otóż Sąd Okręgowy ma znajomość tegoż poglądu (godzi się zaznaczyć, że orzeczenia przywołane przez autora apelacji obejmują zapatrywania wyrażane ponad kilkanaście lat temu), lecz wobec aktualnego jednolitego orzecznictwa w pełni podzielanego przez orzekający w tym składzie Sąd II instancji nie mogło stanowisko obrońcy zyskać aprobaty organu odwoławczego. Sąd Okręgowy stwierdzi, że stanowisko, zgodnie z którym przepis art. 62§2 kks stanowi lex specialis zarówno wobec normy art. 273 kk, jak i art. 271§1 kk, uznać należało za błędne. Takie zapatrywanie było przez pewien czas prezentowane w orzecznictwie, przy czym jednak nie miało ono charakteru dominującego. Obecnie nie jest ono zarówno w doktrynie, jak również judykaturze uznawane za słuszne. Tu kluczowa była uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 r. (I KZP 19/12), w której stwierdzono, że reguły wyłączania wielości ocen mają zastosowanie jedynie w wypadku zbiegu przepisów ustawy, natomiast nie stosuje się ich w razie idealnego zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa w art. 8§1 kks . W odpowiedzi na zarzut sformułowany przez obrońcę oskarżonego należy przykładowo wskazać stanowisko judykatury, które to Sąd odwoławczy w pełni podziela. I tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24.11.2021 r., II AKa 300/20, w uzasadnieniu którego Sąd wywodził, że : w ystawienie, przez osobę uprawnioną do wystawienia dokumentów, faktur, które nie odzwierciedlają rzeczywiście wykonanych usług, wyczerpuje znamiona czynu zabronionego stypizowanego w art. 271 § 1 k.k. Dalej wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z 10.03.2016 r., V Ka 292/15, i wyrażone w nim stanowisko, że w ystawienie nierzetelnej faktury jest przestępstwem skarbowym z art. 62 § 2 k.k.s. stanowiącym lex specialis w stosunku do przepisu art. 271 § 1 k.k . , jednakże w myśl przepisu art. 8 § 1 k.k.s. wykluczone jest w takim przypadku wyparcie na zasadzie specjalności przepisu k.k. przez przepis k.k.s. Tym samym konieczne i prawidłowe staje się orzeczenie o winie i karze zarówno za przestępstwo skarbowe z art. 62 § 2 k.k.s., jak i za występek z art. 271 § 1 albo 3 k.k., a następnie wydanie rozstrzygnięć o wykonaniu kar, stosownie do przepisów art. 8 § 2 i 3 k.k.s. Tak samo w wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach z 2.05.2022 r., II Ka 762/21, wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 8.08.2014 r., II AKa 200/14. Warto także przywołać tezę zawartą w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 8.11.2021 r., II AKa 412/21, Biul.SAKa 2022, nr 4, poz. 7 : W orzecznictwie sądowym zagadnienie zbiegu przestępstw skarbowych z art. 62 § 2 k.k.s. i art. 56 § 1 k.k.s. (ewentualnie z art. 76 § 1 k.k.s.) oraz przestępstw z art. 271 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. w stanach faktycznych opartych na oszustwach podatkowych w oparciu o tzw. puste faktury budziło daleko idące problemy. Jednak aktualnie zauważa się, że reguły wyłączania wielości ocen mają zastosowanie jedynie w wypadku zbiegu przepisów ustawy, natomiast nie stosuje się ich w razie idealnego zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa w art. 8 § 1 k.k.s. (zob. uchwała SN z 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, OSNKW 2013/2/13), co w konsekwencji oznacza, że wykluczone jest, aby przepis Kodeksu karnego skarbowego mógł wyprzeć na zasadzie specjalności lub konsumpcji przepis Kodeksu karnego albo odwrotnie. To z kolei powoduje, że jeżeli ten sam czyn będący przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa lub wykroczenia określonego w przepisach karnych innej ustawy, stosuje się każdy z tych przepisów na zasadzie art. 8 § 1 k.k.s. W efekcie, jeżeli działania osoby wystawiającej fikcyjne faktury godzą w obowiązki podatkowe, to winny być one kwalifikowane na zasadzie art. 8 § 1 k.k.s.: tak z art. 62 § 2 k.k.s., co wprost wynika z tego przepisu, jak i z art. 271 § 1 k.k., gdyż podatnik VAT jako uprawniony i zobowiązany do wystawienia faktury jest inną osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu w rozumieniu tego przepisu, a sama faktura - dokumentem, o którym w nim mowa. Sąd odwoławczy w pełni podziela wyrażone we wskazanych wyżej judykatach stanowisko i przedstawioną w nich argumentację. |
||
Wniosek |
||
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 25 sierpnia 2023 r., sygn. akt (...) |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Na aprobatę zasługiwała wymierzona M. W. kara grzywny w wysokości 100 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki za równoważną kwocie 50 złotych. Kara ta odpowiadała stopniowi zawinienia oskarżonego oraz stopniowi społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu zabronionego. M. W. jest osobą karaną sądownie. Wysokość grzywny uwzględniała możliwości finansowe M. W.. Zapewni realizację celów prewencji generalnej oraz indywidualnej. |
|
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 25 sierpnia 2023 r., sygn. akt (...) |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, stosując do całości wyroku na podstawie art. 4 § 1 kk przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym do 14 listopada 2018r. jako podstawę skazania wskazał art. 271 § 3 kk w zw. z art. 273 kk w zw. z art. 65 §1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk, zaś w postawie wymiaru kary w miejsce art. 37a§ 1 kk wskazał art. 37a kk. W zastosowanym stanie prawnym zarówno norma art. 12 kk, jak również art. 37a kk była względniejsza dla sprawcy – M. W. stąd Sąd Okręgowy na podstawie art. 4 § 1 kk uwzględniwszy, że czyn oskarżonego został popełniony od 25 marca 2014 r. do 25 października 2014 r. przyjął brzmienie rzeczonych przepisów obowiązujące do dnia 14 listopada 2018 r. Art. 12 kk Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego. Art. 37a kk Jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1 lub 4. W tej sytuacji niesłuszny okazał się podniesiony przez prokuratora zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 37a kk poprzez jego zastosowanie w sytuacji zaniechania jednoczesnego orzeczenia wobec oskarżonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku. Na gruncie bowiem wybranego przez Sąd odwoławczy stanu prawnego, który był dla sprawcy – M. W. względniejszy dla zastosowania rozwiązania z art. 37a kk nie było obligatoryjne orzeczenie środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku. Sąd Odwoławczy – poza zmianami wskazanymi powyżej - utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego, nie dopatrując się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu. |
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
5.3.1.4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
III. |
Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk Sąd Odwoławczy zwolnił oskarżonego z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, a wydatkami poniesionymi w tym postępowaniu obciążył Skarb Państwa. |
PODPIS |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: Aleksandra Nowicka, Marzena Polak , Piotr Szadkowski
Data wytworzenia informacji: