Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 767/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia 4 października 2023 r., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

- apelacja obrońcy -

- zarzut obrazy prawa procesowego, to jest art. 7 kpk poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, art. 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, art. 170 § 1 i § 1a kpk poprzez bezzasadne oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie świadków H. K. (1), H. K. (2), A. K., W. K. i K. R. w celu ustalenia czy oskarżony działał w stanie wyższej konieczności,

- zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mogący mieć wpływ na treść orzeczenia polegający na ustaleniu, że stan zdrowia matki oskarżonego minął z momentem przejęcia jej przez zespół ratownictwa medycznego i wyjazd oskarżonego do siostry po dokumentację medyczną matki nie nastąpił w stanie wyższej konieczności,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

szczegółowo punkt 5.1

Wniosek

szczegółowo punkt 5.1

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

punkt 5.1

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.1 1.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1 - wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia 4 października 2023 r., sygn. akt (...)

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie podkreślić należy, że w ocenie sądu odwoławczego, sąd I instancji przeprowadził postępowanie zgodnie z wymogami procedury karnej i prawidłowo ustalił stan faktyczny. Apelacja obrońcy oskarżonego jak wyżej wskazano, nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem Sądu Okręgowego, sąd I instancji dokonał wszelkich niezbędnych czynności dowodowych koniecznych dla prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Ocena zebranego materiału dowodowego mieści się przy tym w granicach sędziowskiej swobody, należycie uwzględniając zasady logiki i prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego.

Apelacja kwestionuje winę oskarżonego i w efekcie niezastosowanie wobec M. B. art. 26 kk, a więc kontratypu stanu wyższej konieczności. Odnosząc się zatem do zarzutów podniesionych przez obrońcę oskarżonego podkreślić należy, iż wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie, gromadząc kompletny materiał dowodowy pozwalający na merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Kontrola instancyjna oceny dowodów polega na sprawdzeniu tego, czy nie wykazuje ona błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu), lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania), albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Rozważając w oparciu o te kryteria poprawność dokonania w niniejszej sprawie przez Sąd Rejonowy oceny dowodów nie sposób przypisać mu rażącego naruszenia reguł wymienionych w art. 5 kpk czy też w art. 7 kpk. W przekonaniu Sądu Okręgowego, sąd meriti dokonując analizy materiału dowodowego rozważył wszystkie okoliczności zgodnie z zasadą określoną w art. 4 kpk oraz swoją ocenę uzasadnił. Sąd I Instancji wykorzystał wszystkie osobowe źródła dowodowe jak i zebrał niezbędne dokumenty. Relacje oskarżonego oraz ocena dowodów z dokumentów poddane zostały właściwej analizie.

Nie można się było zatem zgodzić ze skarżącym, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał dostatecznych podstaw do przyjęcia, że wina oskarżonego była jednoznaczna. Podzielając stanowisko Sądu Rejonowego bezsporne jest, że M. B. dopuścił się przypisanego mu przestępstwa z art. 244 kk i art. 180a kk, ale nie działał w stanie wyższej konieczności. Wyrażając odmienne przekonanie w tym zakresie obrońca i oskarżony skoncentrowali się na zaprezentowaniu tak w trakcie postępowania przygotowawczego, rozprawy głównej jak i w apelacji odmiennej wersji przebiegu wydarzeń co do motywu poruszania się pojazdem przez oskarżonego, twierdząc, że powodem jazdy oskarżonego była od początku do momentu zatrzymania przez policję konieczność udzielenia matce pomocy.

Podkreślić należy co dostrzegł Sąd Rejonowy i taką argumentację podziela sąd odwoławczy, że można zgodzić się z oskarżonym, iż powodem jego jazdy samochodem z miejsca zamieszkania do matki (wbrew orzeczonemu zakazowi i wbrew cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami) była konieczność udzielenia pomocy matce (brak jest materiału dowodowego, który w tym zakresie obalałby twierdzenia oskarżonego). Podobnie należy odnieść się do sytuacji gdy oskarżony z miejsca zamieszkania matki pojechał do siostry dowiedzieć się czy ma ona dokumentację medyczną matki, czego domagali się ratownicy medyczni. Ten fragment zdarzenia można by potraktować jako stan wyższej konieczności jak to akcentuje obrońca w apelacji.

Rzecz jednak w tym co całkowicie przemilcza skarżący, że M. B. postawiono zarzut prowadzenia pojazdu wbrew orzeczonemu i aktualnemu zakazowi prowadzenia pojazdów i cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami, w K. na ulicy (...) kiedy wracał od siostry (dokumentacji medycznej u niej nie było) do swojego miejsca zamieszkania. Tak więc Sąd Rejonowy przypisując winę oskarżonemu nie ustalił, że prowadził on pojazd wbrew zakazowi ze swojego miejsca zamieszkania do miejsca zamieszkania matki i następnie z miejsca zamieszkania matki do miejsca zamieszkania siostry. Sąd Rejonowy tej kwestii poświęcił należytą uwagę w pisemnych motywach wyroku. Sąd I instancji stwierdził bowiem, że M. B. jadąc od siostry do swojego miejsca zamieszkania nie poruszał się samochodem będąc w stanie wyższej konieczności. Słusznie zauważa sąd I instancji, że podróż oskarżonego samochodem wbrew orzeczonemu zakazowi z miejsca zamieszkania siostry do swojego domu nie powinna mieć miejsca i co do tego fragmentu zdarzenia oskarżony nie może powoływać się na stan wyższej konieczności. Nie było jakiegokolwiek uzasadnienia, aby wytłumaczyć takie zachowanie oskarżonego, a już z pewnością taki fragment jazdy w żaden sposób nie był związany z potrzebą niesienia pomocy matce. Pomijając fakt, że matka oskarżonego była już wówczas pod opieką medyczną to przecież M. B. nie jechał od siostry do matki będącej w szpitalu, a jechał do swojego domu (wyjaśnienia oskarżonego k. 60v akt). Fakt taki wyklucza choćby próbę usprawiedliwienia jazdy oskarżonego i to z powołaniem się na stan wyższej konieczności. Ustalenia Sądu Rejonowego są prawidłowe, a zatem zarzuty obrońcy z pewnością nie są wystarczające do uznania słuszności jego poglądów o dowolności dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny sprawy. Podkreślić bowiem należy, iż ewentualny zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wskazywać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności (postanowienie SN z dnia 14 lutego 2007 r., II KK 397/06, niepubl.). Tego rodzaju uchybień autor apelacji w sposób skuteczny nie wykazał, a w każdym razie nie sposób było przyjąć, że ocena sprawy dokonana przez Sąd Rejonowy narusza zasady logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Oskarżony nie przeczył, że poruszał się pojazdem wbrew orzeczonemu zakazowi prowadzenia pojazdów i wobec cofnięcia uprawnień do ich kierowania. Powoływał się natomiast na to, że musiał tak uczynić bowiem wymagała tego natychmiastowa konieczność udzielenia pomocy matce. Raz jeszcze należy powtórzyć, że o ile można zgodzić się z oskarżonym, iż jazda samochodem ze swojego domu do matki i od matki do siostry mogła być usprawiedliwiona stanem wyższej konieczności, o tyle całkowicie należy wykluczyć taki stan w sytuacji gdy oskarżony jechał od siostry do swojego miejsca zamieszkania. Tego rodzaju ustalenia Sądu Rejonowego zyskują całkowitą aprobatę sądu odwoławczego. Mając na uwadze powyższe należy wskazać, iż dysponując kompletnym i prawidłowo ocenionym materiałem dowodowym, sąd orzekający na jego podstawie dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Nie można się zatem zgodzić z oskarżonym i obrońcą, iż materiał dowodowy sprawy nie pozwala na ustalenie sprawstwa oskarżonego tak w opisie jak i w zakresie przypisanego mu w wyroku czynu, a mianowicie faktu, że w K. na ulicy (...) M. B. prowadził pojazd wbrew orzeczonemu i obowiązującemu zakazowi prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych (sprawa o sygn. akt (...) Sądu Rejonowego w W.) oraz wbrew cofnięciu przez (...) uprawnień do kierowania pojazdami (decyzja z dnia 24 stycznia 2022 r.). Tak więc na podstawie prawidłowo ocenionego przez Sąd Rejonowy materiału dowodowego, a w szczególności sekwencji zdarzeń i wyjaśnień oskarżonego, w ocenie sądu odwoławczego nie budzi wątpliwości, że oskarżony dopuścił się popełnienia przypisanego mu w wyroku czynu. Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż sąd I instancji właściwie ocenił materiał dowodowy, a zwłaszcza wyjaśnienia oskarżonego. Logicznie oraz kierując się zasadami doświadczenia życiowego, Sąd Rejonowy wykazał w jakim zakresie uznał te wyjaśnienia za wiarygodne oraz dlaczego tak uczynił. Analiza pisemnych motywów zaskarżonego wyroku potwierdza, iż ocena tego materiału dowodowego nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodów) czy logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) i jest zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a więc w sposób odpowiadający zasadzie swobodnej oceny dowodów określonej w art. 7 kpk. Wobec powyższej analizy nie można też postawić Sądowi Rejonowemu skutecznego zarzutu naruszenia przepisu art. 5 § 2 kpk (rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego). Przypomnieć bowiem trzeba, iż o naruszeniu tej reguły nie można mówić wówczas, gdy sąd w wyniku pełnej i poprawnie dokonanej swobodnej oceny dowodów uznał, że brak jest wątpliwości, albo że nie mają one znaczenia dla odpowiedzialności karnej oskarżonego. Skoro w przedmiotowej sprawie wątpliwości takie nie zaistniały (ma je tylko skarżący), to brak podstaw do przyjęcia, by doszło do obrazy tego przepisu. Analiza treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, iż Sąd Rejonowy zaprezentował pełną ocenę wszystkich zebranych w sprawie dowodów. Wbrew sugestiom skarżącego właściwej ocenie poddał wyjaśnienia oskarżonego i zebrane dokumenty, wskazując przyczyny przyznania im (bądź nie) waloru wiarygodności w całości bądź też w części. Sąd I instancji szczegółowo wskazał dowody przemawiające za uznaniem winy oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu.

W tej sytuacji nie może być także skuteczny zarzut obrońcy gdy twierdzi, że Sąd Rejonowy bezzasadnie oddalił wnioski dowodowe o przesłuchanie wskazanych w zarzucie apelacji świadków, którzy mieliby potwierdzić, że M. B. działał w stanie wyższej konieczności. Zwrócić należy uwagę na fakt, że Sąd Rejonowy oddalając owe wnioski w uzasadnieniu swojej decyzji stwierdził, że okoliczności na które mają zeznawać świadkowie zostały udowodnione zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy (oskarżonego). Jak bowiem wskazano wyżej Sąd Rejonowy dał wiarę oskarżonemu co do tego, że pojechał on do matki by udzielić jej pomocy i od matki pojechał do siostry po dokumentację medyczną. Nie było zatem potrzeby poszerzania postępowania dowodowego o zeznania tychże świadków co do tych okoliczności w sytuacji gdy sąd I instancji w tym zakresie dał wiarę oskarżonemu, który ten właśnie powód jazdy wskazywał. Jak wskazano wyżej zarzut dotyczy jazdy oskarżonego od siostry do swojego miejsca zamieszkania i zatrzymania go w K., a okoliczności tej podróży, jak akcentowano wyżej, wykluczają stan wyższej konieczności.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należało, że żaden z argumentów podniesionych przez obrońcę oskarżonego nie zasługiwał na uznanie go za przekonujący i jako mogący skutecznie podważyć ocenę dowodów i ustalenia faktyczne dokonane przez sąd I instancji.

Prawidłowość kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu jako występku z art. 244 kk i art. 180a kk wobec powyższego również nie budziła najmniejszych zastrzeżeń.

Zastrzeżeń nie budziło również orzeczenie o karze grzywny (8000 zł kwotowo) i wysokości środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych (3 lata). Sąd Rejonowy uzasadnił swoje stanowisko w kwestii wymierzonej oskarżonemu kary i środka karnego wskazując na występujące w sprawie okoliczności łagodzące oraz obciążające determinujące taki a nie inny wymiar kary grzywny i środka karnego. Biorąc pod uwagę wszystkie te okoliczności, a zwłaszcza wysoką szkodliwość społeczną przypisanego czynu, okoliczności zdarzenia, uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego (wyłącznie za występki tożsame, opisane w art. 178a § 1 kk, art. 178a § 4 kk, art. 244 kk, art. 180a kk) nie sposób było uznać, że orzeczona wobec oskarżonego kara grzywny w wysokości 200 stawek dziennych przy przyjęciu 1 stawki za kwotę 40 zł, cechuje się rażącą surowością. W rezultacie orzeczona wobec oskarżonego kara grzywny i środek karny powinny wpłynąć pozytywnie na postawę M. B.. Kara i środek karny zaproponowane przez Sąd Rejonowy winny spełnić wobec oskarżonego cele wychowawcze oraz winny zapobiec popełnieniu przez niego kolejnego przestępstwa. Analizując zatem orzeczenie o karze i środku karnym wymierzonym oskarżonemu Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż orzeczona kara grzywny i środek karny 3 lat zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych są adekwatne do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu, jego zawinienia, a przy tym konieczne są do spełnienia celów i funkcji wychowawczych. Występujące w sprawie okoliczności obciążające nie pozwalały uznać, iż wymierzona oskarżonemu kara i środek karny są rażąco niewspółmiernie surowe w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk.

Reasumując, sąd odwoławczy rozpoznający niniejszą sprawę przyjął w ślad za Sądem Rejonowym, że kara i środek karny są adekwatne do okoliczności i wagi czynu popełnionego przez oskarżonego i jego właściwości osobistych oraz, że orzeczenie kary w innym kształcie mogłoby okazać się zbyt łagodne. Kara i środek karny orzeczone w tym wymiarze są również jak najbardziej współmierne do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu, powinny spełnić również wymogi w zakresie prewencji generalnej.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego też zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, uznając tym samym apelację obrońcy M. B. za niezasadną.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II,

Na podstawie art. 626 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk oraz art. 1, art. 3 ust 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. (z późniejszymi zmianami) sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarb Państwa kwotę 800 zł opłaty za II instancję oraz obciążył go wydatkami postępowania odwoławczego w kwocie 50 zł uznając, że brak jest jakichkolwiek podstaw do zwolnienia oskarżonego z obowiązku ponoszenia tych kosztów sądowych, albowiem nie przemawia za tym jego sytuacja osobista i majątkowa (k. 42, 59v akt).

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

- obrońca oskarżonego M. B.,

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

- wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia 4 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt (...),

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

Zmiana