IX Ka 526/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Toruniu z 2024-02-15
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IX Ka 526/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 28 marca 2023 r., sygn. akt (...) |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
1.5. Ustalenie faktów |
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
M. C. |
karalność oskarżonego |
Karta karna |
159-160 |
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
1.6. Ocena dowodów |
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
2.1.1.1 |
Karta karna |
Dokument wystawiony przez uprawniony podmiot. |
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Apelacja oskarżonego 1. Rażąca surowość orzeczonej kary w wymiarze 6 miesięcy pozbawienia wolności, gdyż nie było znacznego stopnia szkodliwości społecznej, 2. Odbycie rozprawy sądowej w sądzie I instancji bez obecności oskarżonego oraz jego obrońcy, 3. Skierowanie wezwania na rozprawę wyznaczoną na dzień 28 marca 2023 r. pod niewłaściwy adres, Apelacja obrońcy oskarżonego 1. Obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. a) art. 117 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 374 § 1 kpk i art. 6 kpk polegająca na wadliwym uznaniu, że awizowane i niepodjęte w terminie zawiadomienie oskarżonego o terminie rozprawy w dniu 28 marca 2023 r. zostało mu prawidłowo doręczone i wystąpiły tym samym warunki do rozpoznania sprawy pod jego nieobecność, podczas gdy korespondencję tę wysłano na nieprawidłowy adres, niebędący adresem do doręczeń oskarżonego, co w konsekwencji skutkowało przeprowadzeniem postępowania pod jego nieobecność, rażącym naruszeniem prawa oskarżonego do obrony, polegającym m.in. na uniemożliwieniu mu wzięcia udziału w rozprawie, b) art. 410 kpk poprzez pominięcie istotnych okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. że oskarżony zostawił reklamówkę z butelkami z alkoholem na terenie sklepu, co wynika z zeznań świadka D. J. który to dowód został uznany za wiarygodny w całości, a zatem powinien stanowić podstawę dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych, 2. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na pominięciu okoliczności, że oskarżony zostawił reklamówkę z butelkami z alkoholem na terenie sklepu, 3. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na błędnym przyjęciu, że niewystąpienie szkody po stronie pokrzywdzonego nie jest okolicznością , która przemawiałaby na korzyść przy wymiarze oskarżonemu kary, podczas gdy rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa winien być uwzględniony przy wymiarze kary, a rozmiar wyrządzonej szkody przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu mającej wpływ na wymiar kary, 4. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na błędnym przyjęciu, że czyn przypisany oskarżonemu jest czynem o znacznym stopniu społecznej szkodliwości, 5. Rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu M. C. kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy okoliczności popełnienia czynu i postawa oskarżonego przemawiają za wymierzeniem kary łagodniejszej lub w niższym wymiarze. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacje wywiedzione na korzyść oskarżonego M. C. okazały się niezasadne. Sąd Okręgowy dostrzegł słuszność stanowiska apelacji, iż w toku postępowania przed Sądem I instancji zawiadomienie o terminie rozprawy wyznaczonym na dzień 28 marca 2023 r. zostało wysłane na nieprawidłowy adres. Rzeczywiście w protokole zatrzymania osoby oraz przesłuchania podejrzanego został wskazany adres odmienny aniżeli ten, na który wysłano zawiadomienie o terminie rozprawy. Postępowanie odwoławcze ukazało jednak, iż zaistniałe uchybienie procesowe nie miało wpływu na treść zapadłego wyroku. Ważąc na stawiane w apelacji zarzuty Sąd II instancji na rozprawie apelacyjnej dnia 19 grudnia 2023 r., na której był obecny obrońca oskarżonego z urzędu postanowił odroczyć rozprawę do dnia 15 lutego 2024 r., co wynikało z konieczności konwalidacji uchybień wskazanych w apelacji obrońcy oskarżonego poprzez umożliwienie M. C. złożenia wyjaśnień. Przewodnicząca zarządziła by o terminie rozprawy apelacyjnej zawiadomić oskarżonego pocztą i telefonicznie z informacją, że na tym terminie będzie mógł złożyć wyjaśnienia oraz ewentualne wnioski dowodowe, a także że może dokonać tych czynności pisemnie, kierując korespondencję na adres Sądu Okręgowego. Na rozprawę apelacyjną dnia 15 lutego 2024 r. nie stawił się zawiadomiony prawidłowo M. C. (nie podjął zawiadomienia w terminie), natomiast stawiła się obrońca oskarżonego z urzędu. W tej sytuacji trudno uznać, że prawo do obrony oskarżonego nie zostało naruszone. Miał on możliwość złożenia wyjaśnień przed Sądem II instancji i będąc reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika, który był obecny na obu terminach rozprawy apelacyjnej z możliwości tej nie skorzystał. Podnoszony więc przez oskarżonego zarzut uniemożliwienia jemu czynnego uczestniczenia w rozprawie miał charakter li tylko koniunkturalny i nie wynikał z rzeczywistej chęci uczestniczenia w postępowaniu. Wobec zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w tym nagrania z monitoringu oraz zeznań D. J. (pracownika ochrony w sklepie (...)) oraz wyjaśnień samego M. C. z postępowania przygotowawczego, w których przyznał się on do popełnienia zarzuconego mu czynu, zostało ponad wszelką wątpliwość wykazane, że oskarżony popełnił opisane w tezie oskarżenia przestępstwo, nieprzesłuchanie zaś do w toku postępowania przed Sądem I instancji nie miało wpływu na treść zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia. Obrońca odniósł się kwestii pozostawienia przez M. C. na terenie sklepu reklamówki ze skradzionymi butelkami alkoholu. Wbrew jednak wywodom apelacji okoliczność ta nie miała charakteru istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy. Zaznaczyć trzeba, że skarżący nie kwestionuje wiarygodności świadka, którą uznał Sąd I instancji. Obrońca przywołując treść zeznań D. J. (k. 3-4 akt) w istocie pomija kluczowe wskazane przez pracownika ochrony okoliczności : „Ten mężczyzna zapakował powyższe alkohole do torby i wyszedł przez kasy samoobsługowe. On opuścił linie kas z towarem. (…) Ten mężczyzna wychodząc ze sklepu zauważył mnie i położył torbę z alkoholami na ziemię i zaczął uciekać w kierunku ulicy (...).” Propozycja interpretacji przedmiotowego zdarzenia przedstawiona przez obrońcę w żadnym razie nie zyskała aprobaty Sądu Okręgowego. Oskarżony skradzione butelki z alkoholem pozostawił w sklepie nie z uwagi na poczucie naganności swojego zachowania i zaistniałą refleksję, ale wobec interwencji pracownika ochrony i podjętą ucieczkę. Domaganie się przez apelujących korzystnego uwzględnienia omawianego faktu w perspektywie ustaleń faktycznych a następczo w wymiarze kary w żadnym razie nie jawi się jako uprawnione i zasadne. Sąd II instancji także za niesłuszny uznał podniesiony w obu apelacjach zarzut rażącej niewspółmierności kary. W ocenie Sądu odwoławczego wymierzona M. C. kara 6 miesięcy pozbawienia wolności była adekwatna do stopnia winy oskarżonego oraz stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu zabronionego. Uwzględniała ona okoliczności podmiotowe i przedmiotowe przestępstwa, a także odpowiadała celom prewencji generalnej oraz indywidualnej. Przede wszystkim zważyć należało, ze przestępstwo z art. 278 par. 1 kk jest zagrożone sankcją kary pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Wymierzona oskarżonemu kara zdecydowanie oscyluje w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Sąd Rejonowy niewątpliwie uwzględnił akcentowane w apelacjach okoliczności łagodzące, a w tym przyznanie się do winy. Lektura aktualnej karty karnej M. C. ukazuje, że jest on osobą wielokrotnie karaną sądownie. Wykazuje on postawę nieprzejednaną wobec obowiązujących norm prawnych. Stosowane względem niego dotychczas kary różnego rodzaju nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Nieodzowna jawi się kara o charakterze izolacyjnym wobec kolejnego występku M. C.. Tylko kara najsurowszego rodzaju będzie w stanie uzmysłowić mu, że naruszanie porządku prawnego nie będzie pobłażliwie traktowane przez wymiar sprawiedliwości. Wartość skradzionego przez M. C. mienia wynosiła 1.054 zł i 94 gr. Obrońca forsuje pogląd, że nie była ona znaczna. W ocenie Sądów oskarżony dokonał kradzieży towaru kosztownego i nie mającego charakteru podstawowej potrzeby. Sposób działania M. C. polegający na podjęciu przemyślanych wcześniej działań powoduje zwiększenie naganności popełnionego czynu. Karygodne zachowanie nie zostało przez oskarżonego przedsiębrane z uwagi na trudną sytuację życiową, ale wynikało z jego lekceważącego podejścia wobec dóbr prawnych innych osób. Nie sposób zgodzić się z zapatrywaniem obrońcy, by mienie w które ugodziło zachowanie M. C. stanowiło dobro najniższej wartości. Umniejszanie naganności postępowania oskarżonego nie znajduje akceptacji Sądów obu instancji. W żadnym razie nie jest zasadne przywoływanie porównań z innymi dobrami prawem chronionymi. Poza tym podawane przez skarżących okoliczności (w tym przyznanie się do winy) zostały przez Sąd I instancji dostrzeżone i uwzględnione co znalazło swój wyraz w wymiarze kary zdecydowanie pozostającym w granicach ustawowego minimum. Nie można stracić z pola widzenia okoliczności, że M. C. przedmiotowego przestępstwa dopuścił się w warunkach recydywy podstawowej. Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska skarżących, by odpowiednią reakcją była kara ograniczenia wolności. Tak jak wskazano oskarżony jest osobą zdemoralizowaną i dotychczas dawane mu szanse w postaci orzekania względem niego kar wolnościowych nie przyniosły rezultatu w postaci pojawienia się u oskarżonego refleksji co do konieczności poszanowania porządku prawnego. Sąd II instancji podziela w pełni stanowisko Sądu I instancji, że brak jest w niniejszej sprawie podstaw do zastosowania rozwiązania pozwalającego na orzeczenie względem M. C. kary łagodniejszej aniżeli sankcja karna przewidziana w art. 278 par. 1 kk. Także sytuacja osobista oskarżonego nie przemawia za złagodzeniem reakcji karnego. M. C. jako osoba dorosła i poczytalna wiedział, jakie mogą być prawne konsekwencje kolejnego wkroczenia przez niego w konflikt z prawem. |
||
Wniosek |
||
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 28 marca 2023 r., sygn. akt (...) |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 28 marca 2023 r., sygn. akt (...) |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Sąd Okręgowy przyjął za podstawę orzekania, w myśl art. 4 par. 1 kk, przepisy kodeksu karnego w brzmieniu sprzed 1 października 2023 r. Art. 64 § 1 kk został zmieniony przez art. 1 pkt 19 ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. (Dz.U.2022.2600) zmieniającej kodeks karny z dniem 1 października 2023 r. W wyniku zmian w przypadku recydywy podstawowej obligatoryjne stało się wymierzenie kary powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, co powodowało, że stan prawny obowiązujący poprzednio był względniejszy dla sprawcy – M. C.. Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego, nie dopatrując się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu. |
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
5.3.1.4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II. III. |
Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk Sąd Odwoławczy zwolnił oskarżonego z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, a wydatkami poniesionymi w tym postępowaniu obciążył Skarb Państwa. Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w T.) na rzecz adw. K. M. kwotę 1008 zł plus należny podatek VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Oskarżony korzystał z obrony udzielonej mu z urzędu, a Sąd odwoławczy, wydając rozstrzygnięcie w tym przedmiocie, uwzględnił wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r., sygn. akt SK 78/21, opublikowany w Dzienniku Ustaw z dnia 28 grudnia 2022 r. Dlatego wynagrodzenie wskazanego obrońcy w niniejszej sprawie zostało przyznane na podstawie minimalnej stawki za obronę w wysokości określonej w § 11 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 z późn. zm.). Stosownie zaś do § 17 pkt 1 w/w rozporządzenia Sąd Okręgowy podwyższył stawkę minimalną z uwagi na ilość terminów rozprawy. Sąd Okręgowy koszty obrony zasądził z dodatkowym uwzględnieniem stawki VAT, liczonej od stawki minimalnej, kierując się treścią § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2023.2631 t.j.). |
PODPIS |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 28 marca 2023 r., sygn. akt (...) |
||||
1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: Aleksandra Nowicka
Data wytworzenia informacji: