Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 467/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w C. z dnia 27 lipca 2020 r. o sygn. akt II K (...)

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

Granice zaskarżenia

Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Ocena dowodów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary orzeczonej za czyn z art 178a § 1 kk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kara wymierzona oskarżonemu za czyn z art. 178a § 1 kk rzeczywiście nie mogła się ostać. Skarżący miał rację twierdząc, że pomimo poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych, sad meriti niesłusznie dopatrzył się występowania okoliczności łagodzących uzasadniających orzeczenie za w/w czyn kary ograniczenia wolności. Karę tą, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności relewantnych z punktu widzenia reguł określonych w art. 53 kk, uznać należało za rażąco łagodną w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk dla niepoprawnego oskarżonego. Oskarżony, który był osobą kilkakrotnie karaną sądownie, dopuszczając się przypisanego mu zaskarżonym wyrokiem czynu z art. 178a § 1 kk, skierowanego tym razem przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, po raz kolejny wykazał się lekceważącą postawą wobec porządku prawnego. Czyn ów nie jawił się zaś bynajmniej jako błahe naruszenie reguł prawa drogowego o jedynie formalnym charakterze. Oskarżony rzeczywiście poruszał się samochodem w stanie nietrzeźwości w porze nocnej, gdy ruch zwyczajowo jest niewielki. Nie uprawniało to jednak wcale do stwierdzenia, że jego zachowanie polegające na naruszeniu elementarnej zasady stojącej na straży bezpieczeństwa w ruchu, jaką jest nakaz zachowania trzeźwości, nie wiązało się ze stworzeniem realnego zagrożenia dla bezpieczeństwa. Oskarżony wsiadł za kierownicę mając w organizmie ponad 1,5 promila alkoholu w organizmie. Zawartość tej substancji ponad trzykrotnie przekraczała zatem ustaloną w art. 115 § 16 granicę stanu nietrzeźwości. Oskarżony nie mógł więc w żadnym razie rozsądnie przypuszczać, że znajduje się w stanie uprawniającym go do prowadzenia pojazdów. Mając na uwadze, że wiózł on pasażerów, a w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego nie budziło wątpliwości, że taka ilość alkoholu wpływała negatywnie na jego sprawność psychomotoryczną jako kierowcy i istotnie upośledzała zdolność kierowania pojazdem, w pełni uzasadnione było stwierdzenie, że spowodował on znaczne, realne zagrożenie dla bezpieczeństwa nie tylko swojego, ale i innych uczestników ruchu. W/w okoliczności, oceniane w powiązaniu z tym, że uciekał on przed próbującymi zatrzymać go policjantami, wykluczały uznanie, że wystarczające do wdrożenia go do przestrzegania prawa byłoby orzeczenie kary ograniczenia wolności. Oskarżony w toku postępowania przyznał się wprawdzie do popełnienia czynu, jednakże zważywszy na to, że został on zatrzymany na tzw. gorącym uczynku, a doświadczenia z przeszłości nie były w stanie skutecznie wdrożyć go do poszanowania porządku prawnego, racjonale sformułowanie tylko na tej podstawie przypuszczenia, że wszystkie cele kary zapewniłoby orzeczenie za występek z art 178a kk kary łagodniejszego rodzaju, niż kara pozbawienia wolności, było niemożliwe.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.2.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary orzeczonej za czyn z art 178b kk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżący trafnie wywodził, że również i kara wymierzona za w/w czyn - jako nieuwzględniająca należycie wszystkich okoliczności obciążających - nie mogła się ostać. Ignorując sygnały do zatrzymania dawane przez policję, oskarżony, który prowadził pojazd znajdując się w stanie nietrzeźwości, a wcześniej był już kilkakrotnie karany za popełnianie innych przestępstw, po raz kolejny okazał lekceważenie dla porządku prawnego. Jawił się on jako osoba niepoprawna. Zważywszy na to, że wcześniej stosowane wobec niego kary nie były w stanie wdrożyć go do przestrzegania porządku prawnego, wykluczone było uznanie, że wymierzenie mu za czyn z art 178b kk kary w minimalnej przewidzianej w zagrożeniu ustawowym, wysokości, byłoby wystarczające do zapewnienia realizacji wszystkich celów kary. Karą adekwatną do znacznego zawinienia oskarżonego, który w pełni świadomie zignorował wezwanie policjantów oraz stopnia społecznej szkodliwości jego czynu rzeczywiście była kara powyżej dolnej granicy zagrożenia.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.3.

Zarzut rażącej niewspółmierności orzeczenia o środku karnym w postaci zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonym za czyn z art 178a kk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie sądu odwoławczego brak było podstaw do zaostrzenia w/w orzeczenia o środku karnym w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Uznając, że wystarczające będzie wymierzenie w/w środka w wymiarze 3 lat, sąd meriti należycie uwzględnił całokształt okoliczności dających obraz oskarżonego jako kierowcy, pozwalających na ocenę zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu związanego z jego uczestnictwem w nim w tym charakterze. Ratio legis zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowi wykluczenie z ruchu drogowego takich kierowców, którzy wykazali, że zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji. Orzeczony zakaz ma uniemożliwić sprawcy ponowne popełnienie przestępstwa tego samego rodzaju, a jednocześnie wyeliminować go na pewien czas z ruchu. W wypadku tego środka najistotniejsze znaczenie mają zatem cele zapobiegawcze, a przy oznaczaniu jego zakresu to właśnie przede wszystkim okoliczności, pozwalające na ocenę tego, czy sprawca daje rękojmię bezpiecznego prowadzenia pojazdów, winny być brane pod uwagę. Brak uprzedniej karalności oskarżonego za przestępstwa skierowane przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji przemawiał w tym kontekście na korzyść oskarżonego w tym sensie, że uzasadniał przypuszczenie, że nie było potrzeby jego wyeliminowania z ruchu na dłuższy okres czasu. Dnia 29 grudnia 2019 r., wsiadając za kierownicę w stanie nietrzeźwości, bez wątpienia zachował się on nieodpowiedzialnie jako uczestnik ruchu. Zważywszy na brak uprzedniej karalności za czyny tego rodzaju i fakt przyznania się do winy, nie jawił się on jednak jako osoba, która wykazuje absolutnie nieprzejednany stosunek do reguł obowiązujących w ruchu, a tym samym taka, której orzeczenie zakazu w minimalnym wymiarze nie będzie w stanie uświadomić wagi przestrzegania zasad obowiązujących w tymże ruchu.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.4.

Zarzuty zmierzające do wykazania wadliwości orzeczenia o kosztach

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W związku ze zmianą wyroku polegającą na podwyższeniu przez sąd odwoławczy wymiaru kary zasadniczej dotychczasowe orzeczenie o kosztach zawarte w zaskarżonym wyroku wymagało uchylenia.

Nie dało się jednak zaprzeczyć, że skarżący trafnie zauważył, że orzekając o kosztach, sąd nie tylko błędnie ocenił możliwości płatnicze oskarżonego, uznając, że pozwalały mu one na uiszczenie wyłącznie wydatków postępowania, ale i błędnie ustalił wysokość tychże wydatków. Uwadze sądu meriti umknęło, że rozpoznanie przedmiotowej sprawy wiązało się nie tylko z kosztami doręczeń w postępowaniu przygotowawczym i postępowaniu sądowym (2*20 zł) oraz kosztami pozyskania karty karnej (30 zł), ale i wynagrodzeniem dla biegłego za sporządzenie opinii w kwocie 648,84 zł (k. 62 i 83). Przede wszystkim jednak błędnie uznał, że będący osobą młodą, zdrową oskarżony nie będzie w stanie uiścić całości kosztów postępowania. W rzeczywistości brak było okoliczności, które uzasadniałyby przypuszczenie, że jego sytuacja materialna, oceniana także przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności odzwierciedlających jego zdolności zarobkowe, była taka, że uiszczenie kosztów postępowania za pierwszą instancję w niewielkiej w istocie łącznej kwocie 734,84 zł wiązałoby się z nadmierną uciążliwością dla niego.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Rozstrzygnięcie o konsekwencjach popełnienia obu czynów przypisanych oskarżonemu - poprzez zaostrzenie kary za czyn z art 178a kk i orzeczenie w miejsce kary 10 miesięcy ograniczenia wolności kary 10 miesięcy pozbawienia wolności, podwyższenie wymiaru kary pozbawienia wolności za czyn z art 178b kk z 3 do 6 miesięcy, a także orzeczenie w miejsce w/w kar kary 1 roku pozbawienia wolności jako kary łącznej

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za pierwszą instancję - poprzez uchylenie w związku z ukształtowaniem na nowo kar zasadniczych.

Zwi ęź le o powodach zmiany

Skarżący zasadnie zakwestionował jako zbyt łagodne obie kary jednostkowe wymierzone oskarżonemu. Sąd meriti wprawdzie trafnie odtworzył przebieg wydarzeń i istotne okoliczności popełnienia czynu, jednakże przydając nadmierne znaczenie przyznaniu się oskarżonego do winy i bagatelizując zawartość alkoholu w jego organizmie oraz jego uprzednią karalność, niesłusznie uznał, że do zapewnienia realizacji wszystkich celów postępowania wystarczające będzie orzeczenie wobec niego łagodnych kar: 10 miesięcy ograniczenia wolności za czyn z art 178a kk i kary pozbawienia wolności w minimalnym wymiarze za czyn z art 178b kk. Ustalone okoliczności jednoznacznie świadczyły o tym, że oskarżony był osobą niepoprawną, lekceważącą porządek prawny. Zważywszy na to, że prowadząc pojazd mechaniczny w sytuacji, gdy miał ponad 1,5 promila alkoholu w organizmie, w sposób istotny, świadomie naruszył on jedną z elementarnych zasad stojących na straży bezpieczeństwa w ruchu, jaką stanowi obowiązek zachowania trzeźwości, a także umyślnie zignorował sygnały policjantów nakazujące mu zatrzymanie się do kontroli, wykluczone było tak pobłażliwe potraktowanie go, jak uczynił to sąd I instancji. Skarżący trafnie wskazał, że karą, która należycie uwzględniać będzie całokształt okoliczności popełnienia czynu z art 178a kk oraz okoliczności dotyczące osoby oskarżonego, adekwatną do jego zawinienia i społecznej szkodliwości tego czynu, będzie nie kara łagodniejszego rodzaju, jaką jest kara ograniczenia wolności, ale kara pozbawienia wolności w wymiarze 10 miesięcy. Zgodzić należało się również z nim, że w wypadku czynu z art 178b kk adekwatnym środkiem reakcji karnej będzie kara 6 miesięcy pozbawienia wolności. Kary w tej wysokości zapewnią realizację celów postępowania zarówno wobec niepoprawnego oskarżonego, jak i w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Mając na uwadze powyższe sąd odwoławczy dokonał odpowiedniej zmiany kar orzeczonych w pkt I i III zaskarżonego wyroku.

Dokonanie opisanej wyżej modyfikacji pociągało za sobą konieczność uchylenia zawartego w pkt V wyroku orzeczenia o karze łącznej. Orzekając o niej na nowo, sąd odwoławczy uznał, że należyte podsumowanie przestępczej działalności oskarżonego, która objęta została zaskarżonym wyrokiem, stanowić będzie kara łączna 1 roku pozbawienia wolności, a więc łagodniejsza, niż wnioskowana przez skarżącego. Mając na uwadze, że po dokonanej zmianie wyroku możliwe było wymierzenie kary łącznej w granicach od 10 miesięcy (najwyższa z kar jednostkowych) do 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności (ich suma), karę łączną 1 roku pozbawienia wolności uznać należało ją za sprawiedliwą reakcję karną na czyny oskarżonego. Między przestępstwami, za które zostały wymierzone mu kary jednostkowe zachodził bliski związek czasowy, oba skierowane były też przeciwko tym samym dobrom prawnym, jednakże były one różnie kwalifikowane. Względy prewencji indywidualnej przemawiały w tej sytuacji za ukształtowaniem kary łącznej przy skorzystaniu zasady asperacji z przewagą zasady absorpcji. Charakter związków między czynami (bliskość czasowa, tożsamość naruszonego dobra) sprzeciwiał się orzeczeniu kary łącznej zbliżonej wysokością do sumy kar jednostkowych, jak chciał tego prokurator. Kierując się powyższym, po uchyleniu rozstrzygnięcia zawartego w pkt V zaskarżonego wyroku, sąd odwoławczy, na podstawie art 85 § 1 k i art 86 § 1 kk, połączył orzeczone przez siebie wobec oskarżonego kary jednostkowe, orzekając w ich miejsce karę łączną 1 roku pozbawienia wolności. Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej z uwagi na to, że oskarżony był osobą skazaną na karę pozbawienia wolności w chwili popełnienia przestępstw osądzonych zaskarżonym wyrokiem było wykluczone. Jako osoba uprzednio kilkakrotnie karana sądownie, która wciąż narusza prawo i w okresie objętymi aktem oskarżenia dopuściła się dwóch kolejnych przestępstw, tym razem skierowanych przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, i tak nie dawał on jedna rękojmi przestrzegania prawa w razie poprzestania na zastosowaniu wobec niego środka probacyjnego.

Sąd odwoławczy nie doszukał się natomiast podstaw do ingerencji w orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów. Zarzut rażącej niewspółmierności orzeczenia o środku karnym z art 42 kk wymierzonym za czyn z art. 178a kk sformułowany przez prokuratora nie zasługiwał na uwzględnienie. Brak było zatem podstaw do zmiany zarówno tego rozstrzygnięcia, jak i rozstrzygnięcia o łącznym zakazie prowadzenia pojazdów w sposób postulowany przez skarżącego. Uwzględniając zarówno ogólne dyrektywy wymiaru środków karnych, jak i funkcję prewencyjną zakazu prowadzenia pojazdów uznać należało, że orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym za czyn z art. 178a kk na okres 3 lat adekwatne będzie do niebezpieczeństwa, jakie może powodować jego uczestnictwo w ruchu w charakterze osoby prowadzącej pojazd mechaniczny. Trafne było również orzeczenie o łącznym zakazie prowadzenia pojazdów. Sąd meriti, który podobnie, jak skarżący, uznał za celowe ukształtowanie go na zasadzie pełnej absorpcji, zasadnie stwierdził, że łączny zakaz na okres 3 lat wraz z karą zasadniczą oraz świadczeniem pieniężnym zapewnią realizację wszystkich celów postępowania.

Zastrzeżeń nie budził też sposób, w jaki ukształtowane zostało obligatoryjne orzeczenie o świadczeniu pieniężnym.

W związku z uksztaltowaniem przez sąd odwoławczy na nowo orzeczenia o karach, uchyleniu podlegało zawarte w pkt IX wyroku orzeczenie o kosztach za postępowanie pierwszoinstancyjne.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego też po dokonaniu opisanych wyżej zmian został on w pozostałym zakresie utrzymany w mocy.

Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art. 635 kpk w zw. z art. 627 kpk oraz art. 10 i 2 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983, nr 49, poz. 223 ze zm.), § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz.U.2013.663) oraz § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego (Dz. U. z dnia 30 czerwca 2014 r.), sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 zł tytułem opłaty sądowej za obie instancje oraz obciążył go całością wydatków postępowania w sprawie, tj. kwotą 734,84 zł stanowiącą równowartość wydatków za postępowanie przed sądem pierwszej instancji oraz kwotą 20 zł stanowiącą równowartość wydatków postępowania odwoławczego (za doręczenia). Skarżący trafnie wskazał, że brak było podstaw do przyjęcia, że oskarżony nie będzie w stanie uiścić kosztów postępowania.

PODPIS