Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 października 2022 r. Sąd Rejonowy w Toruniu w pkt I oddalił w niniejszej sprawie powództwo, w pkt II nie obciążył powódki kosztami procesu. Uzasadniając rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd Rejonowy wskazał, że w sprawie zachodził wypadek szczególnie uzasadniony, bowiem powódka miała podstawy aby sądzić, iż przysługuje jej dochodzone roszczenie. Dysponowała opinią techniczną rzeczoznawcy, wskazującą na występowanie wady materiałowej, a jej prośba o udostępnienie wyników reklamacji nie została uwzględniona. Jak wskazał Sąd, jednoznaczne wyjaśnienie, czy użyty do wykonania mebli materiał był odpowiedniej jakości wymagało przeprowadzenia specjalistycznych, kosztownych badań, a ich zlecenie przed wniesieniem pozwu nie byłoby racjonalne, ponieważ uzyskany wynik takiej opinii, pozbawiony waloru opinii biegłego, mógłby zostać zakwestionowany w postępowaniu sądowym.

Zażalenie na powyższe postanowienie w przedmiocie kosztów procesu wniosła pozwana zaskarżając je w całości i wnosząc o jego uchylenie ewentualnie zmianę i zasądzenie na rzecz pozwanej obowiązku zwrotu przez powódkę kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za I instancji. Ponadto skarżąca wniosła o zasądzenie od powódki obowiązku zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Skarżąca postanowieniu zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. w szczególności art. 227 k.p.c. w zw. z art. 231 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 327 ¹ w zw. z art. 361 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c.; błąd w ustaleniach faktycznych oraz naruszenie przepisów prawa materialnego.

Uzasadniając zarzuty skarżąca wskazała, że rozstrzygnięcie o nieobciążaniu powódki kosztami poniesionymi przez pozwaną jest oczywiście niezasadne, sprawa niniejsza jest bowiem sprawą typową, a od początku procesu to strona pozwana miała rację odnośnie charakteru uszkodzeń. Podkreśliła przy tym, że nie musiała udostępniać powódce wyników badań dotyczących prawidłowości wykonania mebli pochodzących od producenta. Zarzuciła, że Sąd nie był na oględzinach mebli, podczas których dostrzegłby od razu, że roszczenie powódki było nieuczciwe.

W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosła o jego oddalenie w całości oraz o zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego wraz z odsetkami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest bezzasadne.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, zastosowanie art. 102 k.p.c., pozwalającego na nieobciążanie strony przegrywającej kosztami procesu, możliwe jest jedynie wówczas, gdy zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony. Unormowanie to ma charakter wyjątkowy, a jego zastosowanie ogranicza się do szczególnych, wyjątkowych sytuacji. Stosowanie art. 102 k.p.c. opiera się na dyskrecjonalnej władzy sędziego i zasadniczo uwzględnia poczucie sprawiedliwości i zasady słuszności. Z tego względu kontrola instancyjna zastosowania komentowanego przepisu z reguły wtedy może prowadzić do zmiany rozstrzygnięcia o kosztach procesu, gdy dokonana przez sąd pierwszej instancji ocena okaże się oczywiście dowolna.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należało, że dokonana przez Sąd Rejonowy ocena nie jest oczywiście dowolna, znajdując oparcie w rzeczowej argumentacji. Oczywiście chybione są przy tym zarzuty zażalenia dotyczące wadliwości w zakresie uzasadnienia kwestionowanego rozstrzygnięcia. Przedstawione przez Sąd I instancji argumenty są bowiem wystarczające dla uzasadnienia zastosowania art. 102 k.p.c. W szczególności bezprzedmiotowe byłoby odnoszenie się do tego, dlaczego Sąd nie dokonał osobistych oględzin spornych mebli – nie ma to bowiem żadnego związku z oceną przyjętej zasady rozliczenia kosztów. Podobnie co do charakteru uszkodzeń, zwłaszcza ich rozmiaru i twierdzeń skarżącej jakoby powódka w sposób nieuczciwy zmierzała do ich wyolbrzymienia, to zauważyć trzeba, że były one przedmiotem oględzin przez biegłego, który je dokładnie opisał, zatem Sąd miał rzeczywisty ogląd sprawy, zwłaszcza odnośnie rozmiaru spornych uszkodzeń. To jednak, że uszkodzenia te były tak niewielkie nie determinuje – jak zdaje się twierdzić to pozwana – że roszczenie powódki było z gruntu, już tylko z tego względu, niezasadne. Podobnie to, że uszkodzenia te miały charakter uszkodzeń mechanicznych w oczywisty sposób nie musiało determinować przyjęcia, że żądanie powódki było niezasadne. Gdyby bowiem wykazano, że wady materiałowe mebli (zbyt mała odporność na uszkodzenia) przyczyniły się lub były w istocie przyczyną powstania uszkodzeń mechanicznych, wówczas mogłoby to uzasadniać przyjęcie odpowiedzialności pozwanej za te uszkodzenia.

Zauważyć też trzeba, że w toku korespondencji między stronami pozwana odwołuje się do „dopuszczalnych norm” jednocześnie odmawiając przedstawienia jakichkolwiek badań w tym zakresie – mimo wyraźnej prośby powódki. Stanowisko pozwanej wyrażone w zażaleniu w tym przedmiocie, zgodnie z którym nie musiała takich badań przedstawiać, całkowicie ignoruje natomiast konsumencki charakter zakupu spornych mebli, który determinuje zachowanie określonego standardu ze strony przedsiębiorcy. Postawa pozwanej jako przedsiębiorcy, wykonującego i sprzedającego bardzo drogie przecież meble (jak miało to miejsce w niniejszej sprawie), od którego oczekiwać należałoby najwyższej staranności zarówno w zakresie dbałości o jakość produktu, ale również obsługi, była natomiast nietransparentna i arbitralna. Nie pozwoliła na rzetelne wyjaśnienie sprawy na etapie przedsądowym. Jednocześnie wykonana na zlecenie powódki, dlatego też mająca walor jedynie opinii prywatnej ekspertyza wskazywała na wady materiałowe spornych mebli jako przyczynę uszkodzeń. Nieracjonalnym byłoby przy tym „opłacanie” jak sugeruje to skarżąca, wniosków opinii, celem forsowania swojego stanowiska w sprawie, skoro jasnym jest w tego rodzaju sprawie (tym bardziej dla fachowego pełnomocnika), że taka opinia nie ma waloru opinii biegłego w postępowaniu sądowym i w sytuacji jej kwestionowania będzie podlegać weryfikacji w drodze opinii biegłego sądowego. Wiarygodnym jest zatem, że opinia prywatna stanowiła jedynie wyraz należytej staranności w formułowaniu przez powódkę roszczenia, pozwalając jej ocenić, na ile występowanie z pozwem w sprawie jest rozsądne. Choć ostateczny wynik sprawy nie potwierdził stanowiska powódki, nie sposób przyjąć w takiej sytuacji, aby wniesione przez nią roszczenie było dowolne i oczywiście, bowiem już na pierwszy rzut oka, niezasadne, jak próbuje to przedstawiać strona pozwana. Przeczy temu chociażby fakt, że dla rozstrzygnięcia sprawy konieczna była wiedza specjalna.

Zauważyć trzeba również, że biegły sądowy w piśmie z dnia 27 sierpnia 2021 r., po dokonaniu oględzin spornych mebli, wskazał że w ich wyniku stwierdził „nieprawidłowości cech jakościowych o charakterze mechanicznym wskazującym na proces użytkowania przedmiotowej zabudowy lub wadliwej powłoki lakierniczej o niskiej jej odporności użytkowej. Celem weryfikacji, jakiego rodzaju są odnotowane uszkodzenia, koniecznym było wykonanie dalszych, specjalistycznych badań. Oznacza to, że również w ocenie biegłego, po samych tylko oględzinach mebli, nie było możliwym zweryfikowanie rzeczywistych przyczyn uszkodzeń, co przeczy tezie skarżącej, jakoby roszczenie powódki było oczywiście niezasadne, co Sąd mógł zweryfikować w drodze osobistych oględzin spornych mebli, co z kolei miałoby -zdaniem skarżącego- wpływ na rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że brak jest podstaw do kwestionowania oceny dokonanej przez Sąd Rejonowy, ta bowiem mieści się w granicach swobodnej oceny sędziowskiej. Nawet jeśli na gruncie niniejszej sprawy można by wywieść wniosek odmienny co do zasady, jaka powinna stać u podstaw rozstrzygnięcia o kosztach, to nie stanowi to przesłanki dla podważenia zaskarżonego postanowienia, w sytuacji gdy opiera się ono na logicznych, zgodnych z zasadami doświadczenia życiowego i spójnych przesłankach. W sprawie niniejszej obok usprawiedliwionego przekonania powódki o słuszności dochodzonego roszczenia przesłanką taką jest także postawa strony pozwanej na etapie przedsądowym, zwłaszcza co do odmowy przedstawienia wyników badań spornych mebli, na które powoływała się w rozmowie z powódką.

Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy oddalił zażalenie pozwanej, stosownie do art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono natomiast na gruncie art. 102 k.p.c. nie obciążając nimi pozwanej, z uwagi na dalece ocenny charakter spornego rozstrzygnięcia.