Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII Cz 310/13 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Toruniu z 2013-06-14

Sygn. akt VIII Cz 310/13

POSTANOWIENIE

Dnia 14 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca SSO Katarzyna Borowy (spr.)

Sędziowie SO, Małgorzata Kończal, SO Włodzimierz Jasiński

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2013 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy egzekucyjnej z wniosku wierzyciela (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej w P.

przeciwko dłużnikowi Ł. S.

w przedmiocie skargi dłużnika na czynność komornika

na skutek zażalenia dłużnika

na postanowienie Sądu Rejonowego w Grudziądzu

z dnia 28 marca 2013 r.

sygn. akt I Co 486/13

postanawia: oddalić zażalenie

UZASADNIENIE

Dłużnik Ł. S. złożył skargę na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Grudziądzu Alicji Sokołowskiej w postaci ustalenia kosztów postępowania egzekucyjnego. Postanowieniem z dnia 28 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu oddalił skargę. Sąd ten ustalił następujący przebieg postępowania egzekucyjnego. W dniu 3 grudnia 2010 r. wierzyciel (...) sp. z o.o. w P. złożył wniosek egzekucyjny, wnosząc o skierowanie postępowania egzekucyjnego do nieruchomości, ruchomości, rachunku bankowego i wierzytelności dłużnika. Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji dłużnik odebrał w dniu 15 grudnia 2010 r. W dniu 21 grudnia 2010r. Komornik otrzymał od wierzyciela wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego do dnia 10 stycznia 2011 r. Pismami z dnia 23 grudnia 2010 r. zawiadomiono trzeciodłużników o zaniechaniu realizacji zawiadomień o zajęciu rachunku bankowego oraz wierzytelności należnych dłużnikowi. W dniu 7 lutego 2011 r. wpłynął kolejny wniosek wierzyciela o zawieszanie postępowania na podstawie art. 820 k.p.c. Postanowieniem z dnia 15 lutego 2011 r. Komornik zawiesił postępowanie egzekucyjne. W dniu 23 grudnia 2011 r. wierzyciel złożył wniosek o podjęcie postępowania, informując, iż w dniu 3 stycznia 2011 roku dłużnik uregulował należność główną w kwocie 121.148 zł oraz koszty procesu w wysokości 5.132 zł, oraz ograniczył egzekucję do kwoty odsetek: od kwoty 113.218 zł za okres od dnia 23.12.2009 r. do dnia 03.01.2011 r. oraz od kwoty 7.930 zł za okres od dnia 29.12.2009 r. do dnia 03.01.2011 r., jak również kosztów zastępstwa prawnego w wysokości 900 zł. W dniu 27 grudnia 2011 r. Komornik podjął postępowanie egzekucyjne, zaś w dniu 28 grudnia 2010 r. dokonał zajęcia ruchomości. W dniu 4 stycznia 2012 roku wierzyciel ponownie złożył wniosek o zawieszenie postępowania. Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2012 Komornik zawiesił postępowanie egzekucyjne. Postanowienie to uprawomocniło się 31 stycznia 2012 r. Przez okres jednego roku od tej daty wierzyciel nie dokonał żadnej czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania i nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania, wobec czego zgodnie z art. 823 k.p.c. postępowanie umorzyło się z mocy samego prawa. W tym stanie rzeczy postanowieniem z dnia 12 lutego 2013 r. Komornik m.in. ustalił koszty postępowania egzekucyjnego w kwocie 6.438 zł i w całości obciążył nimi dłużnika oraz przyznał wierzycielowi koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym na kwotę 900 zł.

Oceniając powyższe z prawnego punktu widzenia Sąd Rejonowy przypomniał, że Komornik działa na wniosek wierzyciela i jest tym wnioskiem związany. W rozpoznawanej sprawie Komornik podjął czynności stosowne do treści wniosku wierzyciela. Przepis art. 49 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji reguluje wysokość opłaty stosunkowej pobieranej przez komornika w egzekucji świadczeń pieniężnych, która ściągana jest zasadniczo od dłużnika, z wyjątkiem sytuacji określonej w art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, kiedy uiszcza ją wierzyciel w przypadku niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z art. 49 ust. 1 zd.1. cytowanej ustawy podstawowa stawka opłaty wynosi 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie mniej niż 1/10 i nie więcej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 Kodeksu postępowania cywilnego komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5 % wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 1/10 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 49 ust. 2 cytowanej ustawy).

Dłużnik odebrał zawiadomienie o wszczęciu egzekucji dnia 15 grudnia 2010 r., natomiast do zawarcia porozumienia doszło dnia 24 stycznia 2012 r. Umorzenie postępowania nastąpiło zgodnie z dyspozycją art. 823 k.p.c. W tym stanie rzeczy nie może mieć zastosowania zdanie drugie ust. 2 art. 49 cytowanej ustawy. Brak też podstaw do zastosowania art. 49 ust. 4, który stanowi, że w przypadku niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego opłaty, o których mowa w ust. 1 i 2, uiszcza wierzyciel. Skierowanie egzekucji przeciwko dłużnikowi było celowe zważywszy na fakt, iż dopiero czynności poczynione przez Komornika na wniosek wierzyciela doprowadziły do zawarcia porozumienia między stronami w dniu 24 stycznia 2012 r. Zatem zdaniem Sądu Rejonowego komornik na zasadzie art. 49 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji ostatecznie prawidłowo obliczył opłatę egzekucyjną w wysokości 6.438 zł. Na podstawie art. 39 ust. 1 i 2 pkt 8 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, komornikowi należy się również zwrot wydatków gotówkowych, które w niniejszej sprawie wyniosły 124,40 zł.

Następnie Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z ust. 2 zdanie pierwsze art. 49 w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 k.p.c. komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5 % wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Przez wartość świadczenia pozostałego do wyegzekwowania należy rozumieć różnicę między wartością egzekwowanego świadczenia ustaloną na dzień wpływu wniosku wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego lub dzień umorzenia się postępowania z mocy samego prawa, a kwotą już wyegzekwowaną.

Na zarzut dłużnika o niecelowości wszczęcia egzekucji, o której mowa jest w przepisie art. 49 ust. 4 wskazuje się, że postępowanie egzekucyjne jest niecelowo wszczęte wtedy, gdy już w chwili złożenia wniosku egzekucyjnego czynności podejmowane przez komornika nie mogły doprowadzić do zrealizowania obowiązku objętego tytułem wykonawczym, zaś wierzyciel jeszcze przed złożeniem wniosku egzekucyjnego mógł się o tym dowiedzieć i nie składać wniosku egzekucyjnego.

Sąd Rejonowy podzielił w całości pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu uchwały z dnia 29 października 2009 r. sygn. III CZP 82/09 , zgodnie z którym organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Gdy zatem dłużnik w toku postępowania egzekucyjnego spełni świadczenie do rąk wierzyciela, a ten nie zażąda umorzenia postępowania, organ egzekucyjny zobligowany jest kontynuować egzekucję zgodnie z treścią tytułu wykonawczego. Nieuzasadniony jest zatem wniosek, że świadczenie spełnione przez dłużnika poza postępowaniem egzekucyjnym bezpośrednio do rąk wierzyciela nie wchodzi w zakres świadczenia pozostałego do wyegzekwowania w rozumieniu art. 49 ust. 2 zd.1 cytowanej ustawy. W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, iż w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy samego prawa na podstawie art. 823 k.p.c. od świadczenia spełnionego przez dłużnika bezpośrednio wierzycielowi, komornik pobiera opłatę określoną w art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji.

Sąd Rejonowy zaznaczył również, że zasadą przyjętą na gruncie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji jest powiązanie opłaty z realnym, a nie czysto formalnie rozumianym, nakładem kosztów, czasu i wysiłku ze strony komornika Kryterium musi być ukształtowane w sposób zrelatywizowany do wysokości egzekwowanego świadczenia, jakkolwiek - co najmniej na tle art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach - uwzględniono nakład pracy komornika, czego przejawem jest zróżnicowanie wysokości opłaty w zależności od przedmiotu egzekucji. Opłata egzekucyjna (stosunkowa) jest bowiem co do zasady ściśle związana z efektami działań komornika. Niemniej nie powinna być opacznie rozumiana, w szczególności jako pozbawienie komornika prawa do opłaty egzekucyjnej w każdym wypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego i niezależnie od czasochłonności i pracochłonności czynności podjętych przez komornika przed umorzeniem tego postępowania.

Końcowo Sąd I instancji zaznaczył, że w koszty zastępstwa radcy prawnego wierzyciela zostały obliczone prawidłowo w oparciu o art. § 10 pkt 7 w zw. z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Dłużnik złożył zażalenie na powyższe postanowienie, zarzucając:

1.  obrazę prawa materialnego tj. art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji poprzez nieuwzględnienie nakładu pracy i skuteczności egzekucji komornika sądowego skutkującą uznaniem, że komornik naliczył w sposób prawidłowy koszty postępowania egzekucyjnego

2.  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 5 k.c., poprzez przyznanie kosztów postępowania egzekucyjnego Komornikowi Sądowemu w kwocie całkowicie nieadekwatnej do realnego nakładu jego pracy.

W uzasadnieniu zażalenia podniósł, że w myśl art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach i egzekucji w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera opłatę stosunkową po pierwsze od dłużnika, a po drugie - uzależnioną od wysokości wyegzekwowanego świadczenia. Przepis statuuje zatem zasadę - zaakceptowaną w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego - że opłata egzekucyjna jest należna komornikowi za skuteczną egzekucję. W aktualnym brzmieniu art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach różnicuje wysokość opłaty egzekucyjnej również według kryterium nakładu pracy. Ze wskazanego przepisu wynika, że niższa opłata wiąże się z taką egzekucją w ramach której komornik dokonuje nielicznych i stosunkowo prostych czynności.

Zdaniem skarżącego, przytaczającego chronologię postępowania egzekucyjnego w sprawie, nakład pracy komornika był znikomy. Wskazał on, że zdecydowaną większość czasu postępowania postępowanie egzekucyjne było zawieszone. Podkreślił on zarazem, że w k.p.c. brak jest uregulowania wskazującego czynności, których przeprowadzenie jest możliwe w czasie zawieszenia postępowania egzekucyjnego z mocy samego prawa. Na podstawie art. 13 § 2 k.p.c. w zw. z art. 179 § 3 k.p.c. wywiódł, że w czasie zawieszenia postępowania komornik nie dokonuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania. Komornik nie może zatem w tym czasie podejmować żadnych czynności egzekucyjnych. W okresie zawieszenia postępowania egzekucyjnego, które zostało następnie umorzone na podstawie art. 823 k.p.c., nie można zatem mówić o jakimkolwiek nakładzie pracy komornika w związku z prowadzeniem egzekucji. Przez czas trwania okoliczności uzasadniającej zawieszenie postępowania egzekucyjnego zaabsorbowanie komornika postępowaniem, które zostało zawieszone, w zasadzie nie istnieje.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i nieobciążanie go kosztami postępowania egzekucyjnego lub obniżanie tychże kosztów i określenie ich w stosunku do realnego nakładu pracy.

Z ostrożności procesowej podniósł, że skorzystanie przez komornika z jego uprawnienia pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, gdyż dłużnik w toku egzekucji dobrowolnie w drodze uzgodnień z wierzycielem zaspokoił jego wierzytelność, zatem przyznanie tak wysokich kosztów postępowania organowi egzekucyjnemu nie może zasługiwać na aprobatę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie dłużnika nie jest uzasadnione.

Skarżący, reprezentowany przez adwokata, zarzuca naruszenie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U.2011 r. Nr 231 poz. 1376, dalej powoływanej jako ustawa), a nadto art. 5 k.c. w kontekście nieadekwatności opłaty egzekucyjnej do realnego nakładu pracy komornika.

W sprawie niniejszej postępowanie umorzyło się z mocy art. 823 k.p.c., zatem stan sprawy objęty jest treścią art. 49 ust. 2 zd.1 ustawy. Zgodnie z tą regulacją „w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 Kodeksu postępowania cywilnego komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego”.

W wyroku z dnia 26 lutego 2013 r. sygn. akt SK 12/11 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, w stanie prawnym obowiązującym od 28 grudnia 2007 r. do 16 czerwca 2010 r. w zakresie, w jakim w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela nie dopuszcza możliwości obniżenia wysokości opłaty stosunkowej, w zależności od nakładu pracy komornika jest niezgodny z art. 64 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 poz. 350). Orzeczenie Trybunału przesądza niekonstytucyjność przywołanej regulacji wyłącznie w stanie prawnym sprzed wejścia w życie ust. 7 pozwalającego na miarkowanie przez są opłaty egzekucyjnej m.in. w wypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego. Trybunał Konstytucyjny podkreślił w motywach swego wyroku, że adekwatnym instrumentem służącym eliminowaniu przypadków rażącej niewspółmierności wysokości opłaty egzekucyjnej (ustalonej na 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania) do nakładu pracy komornika i efektów jego działań, w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 k.p.c., jest mechanizm miarkowania tej opłaty uregulowany w art. 49 ust. 7-10 cyt. ustawy.

W świetle powyższego w obecnym stanie prawnym konstytucyjność art. 49 ust. 2 zd. 1 cyt. ustawy, a więc w zakresie, w jakim pozwala komornikom sądowym na pobranie od dłużnika opłaty stosunkowej w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela, bez względu na skuteczność prowadzonego postępowania egzekucyjnego, nie powinna nasuwać wątpliwości.

Sąd Okręgowy przychyla się też do stanowiska, że świadczenie uiszczone przez dłużnika w toku postępowania egzekucyjnego bezpośrednio do rąk wierzyciela nadal zachowuje, jako wynikające z tytułu wykonawczego, charakter „świadczenia pozostałego do wyegzekwowania” i w konsekwencji stanowi punkt odniesienia do obliczenia opłaty egzekucyjnej na podstawie art. 49 ust. 2 zd. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (tak też SN w uchwale z dnia 29.10.2009 r., III CZP 82/09 OSNC 20010/5/67).

Opłata egzekucyjna ustalona w niniejszej sprawie przez Komornika Sądowego na kwotę 6.314 zł stanowi 5% pozostałego do wyegzekwowania świadczenia tj. kwoty 126.280 zł. Została więc obliczona prawidłowo. Zarzut naruszenia art. 49 ust 1 ukse jest chybiony, bowiem przepis powyższy nie znajduje zastosowania w sprawie niniejszej.

Dłużnik reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, nie wniósł wprost o miarkowanie opłaty w oparciu o art. 49 ust. 7 ukse, ale z treści skargi wynika, że nieadekwatność opłaty jest konsekwencją niskiego nakładu pracy. Analogicznie zarzuty zostały podniesione w zażaleniu.

Jak wskazuje się w piśmiennictwie, sąd rozpoznając wniosek o obniżenie opłaty egzekucyjnej, powinien w pierwszej kolejności ustalić, czy opłata została przez komornika ustalona prawidłowo, tj. zgodnie z przepisami ustawy o komornikach sądowych i egzekucji i przepisami k.p.c. (P. Bieżuński, Miarkowanie wysokości opłaty egzekucyjnej, Monitor Prawniczy 2/2013 str. 109).

W dalszej kolejności rozważenia wymaga, czy in concreto zachodzą przesłanki do obniżenia opłaty egzekucyjnej.

Przypomnieć należy, że obniżenie opłaty egzekucyjnej określonej w art. 49 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji może nastąpić na wniosek dłużnika złożony w terminie 7 dni od dnia uzyskania informacji o ściągnięciu opłaty albo od dnia doręczenia postanowienia komornika, w którym wzywa on dłużnika do uiszczenia należności z tytułu opłaty w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia (art. 49 ust. 8 ustawy). Po wpływie wniosku do sądu, sąd przesyła komornikowi, który w terminie trzech dni na piśmie sporządza uzasadnienie dokonania zaskarżonej czynności oraz przekazuje je wraz z aktami egzekucyjnymi do sądu, chyba że wniosek uwzględnia w całości, o czym zawiadamia sąd i wnioskodawcę (dłużnika) oraz zainteresowanych, których uwzględnienie wniosku dotyczy (art. 767 § 4 k.p.c. w związku z art. 49 ust. 9 ustawy o komornikach). Ustalając wysokość obniżonej opłaty egzekucyjnej, należy uwzględnić okoliczności konkretnej sprawy, a w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów (art. 49 ust. 10 ustawy).

Przepis art. 49 ust. 7 ustawy nie określa kryteriów jakie mogą decydować o obniżeniu opłaty egzekucyjnej. Nie budzi wątpliwości, że to uprawnienie sądu ma charakter wyjątkowy i powinno być stosowane z dużym umiarem ostrożnością, jedynie dla dłużników w wyjątkowych sytuacjach (P. Bieżuński, op.cit.). Z treści art. 49 ust. 10 ustawy wynika, że w szczególności sąd winien wziąć pod uwagę nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów. Dla oceny nakładu pracy komornika w konkretnej sprawie konieczne jest określenie jakiegoś punktu odniesienia, niejako wzorcowego nakładu pracy, z którym można by porównać nakład pracy poniesiony przez komornika w konkretnej sprawie, aby móc następnie ocenić ten nakład jako niski, normalny lub wysoki lub też prościej – jako uzasadniający obniżkę opłaty i nieuzasadniający takiej obniżki. Nakład pracy komornika jest różny i zależy przede wszystkim od wskazanego przez wierzyciela sposobu egzekucji, np. egzekucja z nieruchomości wymaga od komornika znacznie większego nakładu pracy niż egzekucja z rachunku bankowego. Nie można również tracić z pola widzenia tego, iż komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym na podstawie i w granicach prawa, tym samym to przepisy określają kompetencje i zakres czynności komornika, a więc również i nakład pracy przy poszczególnych sposobach egzekucji. Zakładając racjonalność ustawodawcy należy uznać, że określona w art. 49 ust. 1 ustawy wysokość opłaty egzekucyjnej odpowiada normalnemu nakładowi pracy poniesionemu przez komornika przy danym sposobie egzekucji, stąd obniżkę opłaty mógłby uzasadniać jedynie nakład pracy niższy. Taki niższy nakład pracy musiałby się wiązać z niewykonaniem przez komornika jakichś czynności, a więc uzasadniałby skargę na czynność komornika, względnie podjęcie przez sąd czynności nadzorczych w trybie art. 759 § 2 k.pc., a nie wniosek o obniżenie opłaty. Na skutek skargi musiałoby bowiem finalnie dojść do wykonania stosownych czynności, a więc nakład pracy komornika nie byłby niższy ( ibidem). Zdaniem Sądu Okręgowego uwagi te można w całości odnieść do opłaty egzekucyjnej określanej w razie umorzenia postępowania (art. 49 ust. 2 ustawy).

Nie można oceniać nakładu pracy w oderwaniu od wskazanego przez wierzyciela sposobu egzekucji, gdyż prowadziłoby to do absurdalnych rezultatów, np. wskazanie przez wierzyciela egzekucji z rachunku bankowego już samo w sobie stanowiłoby przesłankę obniżenia opłaty. Należy również pamiętać, że wysokość opłaty stosunkowej jest zróżnicowana w zależności od sposobu egzekucji, a więc ustawodawca dokonał już niejako oceny nakładu pracy komornika i uznając ten nakład za mniejszy przy niektórych sposobach egzekucji (egzekucja z rachunku bankowego, egzekucja z wynagrodzenia za pracę) – zmniejszył wysokość opłaty stosunkowej. Wszystko powyższe prowadzi do wniosku, iż nakład pracy komornika nie powinien być samodzielną przesłanką obniżenia opłaty egzekucyjnej (tak też. P. Bieżuński, op.cit).

W zażaleniu dłużnik wywodzi, iż postępowanie egzekucyjne pozostawało przez większość czasu zawieszone, a w tym okresie komornik nie był uprawniony do podejmowania żadnych czynności egzekucyjnych z wyjątkiem tych które miały na celu podjęcie postępowania. Pogląd ten jest w istocie trafny, gdyż poza czynnościami zmierzającymi do podjęcia postępowania, a także stricte technicznymi, nie jest dopuszczalne wykonywanie przez komornika czynności egzekucyjnych. Co jednak umyka skarżącemu, w zasadzie wszystkie istotne dla sprawy i adekwatne do realizacji wniosku egzekucyjnego czynności zostały przez komornika dokonane poza okresami zawieszenia postępowania. Należy w tym miejscu raz jeszcze przedstawić przebieg tego postępowania

-

6 grudnia 2010 r. – wpływ wniosku wierzyciela o wszczęcie egzekucji z ruchomości dłużnika, z rachunku bankowego z wierzytelności,

-

9 grudnia 2010 r. – zajęcie rachunku bankowego dłużnika, zajęcie wierzytelności

-

9 grudnia 2010r. – pisma do SM w G. i do SM (...) w G. o udzielenie informacji czy dłużnik posiada spółdzielcze prawo do lokalu bądź nieruchomości

-

9 grudnia 2010 r. – wniosek do MSWiA o udostępnienie danych lub informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów

-

10 grudnia 2010 r. – czynności w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej dłużnika, odebranie wyjaśnień

-

16 grudnia 2010 r. – wpływ wniosku wierzyciela o zawieszenie postępowania egzekucyjnego do dnia 10stycznia 2011 r.

-

23 grudnia 2010 r. – pisma komornika do trzeciodłużników o zaniechanie realizacji zawiadomienia o zajęciu zajęcia rachunku bankowego oraz wierzytelności należnych dłużnikowi

-

3 stycznia 2011 r. – wpływ pisma dłużnika informującego, że tego dnia przekazał na rachunek wierzyciela kwotę 121.166 zł

-

10 stycznia 2011 r. – wpływ wniosku wierzyciela o zawieszenie postępowania egzekucyjnego do 5 lutego 2011 r.

-

7 lutego 2011 r. – wpływ wniosku wierzyciela o zawieszenie postępowania egzekucyjnego na czas nieograniczony

-

15 lutego 2011 r. – postanowienie komornika o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 820 k.p.c.

-

23 grudnia 2011 r. – wpływ wniosku wierzyciela o podjęcie postępowania z ograniczeniem wniosku egzekucyjnego do kwoty odsetek: od kwoty 113.218 zł za okres od dnia 23.12.2009 r. do dnia 03.01.2011 r. oraz od kwoty 7.930 zł za okres od dnia 29.12.2009 r. do dnia 03.01.2011 r., oraz kosztów zastępstwa prawnego w wysokości 900 zł

-

27 grudnia 2011 r. – postanowienie komornika o podjęciu postępowania egzekucyjnego

-

28 grudnia 2011 r. – zajęcie ruchomości w miejscu działalności gospodarczej dłużnika

-

29 grudnia 2011 r. – zawiadomienie współwłaściciela o zajęciu ruchomości

-

- 2 stycznia 2012 r. – wpływ wniosku dłużnika o zawieszenie postępowania egzekucyjnego w związku z zapłatą poprzez kompensatę całości wierzytelności

-

9 stycznia 2012 r. – wpływ wniosku wierzyciela o zawieszenie postępowania egzekucyjnego

-

12 stycznia 2012 r. – postanowienie komornika o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 820 k.p.c.

-

12 lutego 2013 r. – postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania egzekucyjnego

W świetle przedstawionego przebiegu postępowania jasne jest więc, że komornik nie dokonał żadnych istotnych czynności egzekucyjnych w okresach gdy postępowanie zostawało zawieszone. Zarazem nie ulega wątpliwości, że gdy postępowanie toczyło się, czynności komornika odpowiadały w pełni treści wniosku.

Nakład pracy komornika był więc adekwatny do wniosku i przedmiotu egzekucji, co należy uznać za wystarczające do ustalenia opłaty egzekucyjnej na poziome określonym przez ustawodawcę. Oceny tej nie zmienia okoliczność, że już po dokonaniu przez komornika opisanych czynności postępowanie zostało zawieszone a następnie na skutek braku aktywności wierzyciela umorzyło się. Faktem przecież pozostaje, że komornik dokonał licznych czynności do chwili wpływu wniosków wierzyciela o zawieszenie postępowania. Czynności te miały konkretny wymiar, nie były pozorowane, zostały dokonane w sposób prawidłowy. Były standardowe dla etapu i sposobu egzekucji,. Nie może być więc mowy o dysproporcji między opłatą, w założeniu ustawodawcy przewidzianą za dokonanie właśnie tego typu czynności, a czynnościami faktycznie przez komornika podjętymi w niniejszej sprawie.

Nie jest przy tym prawidłowe, co zdaje się czynić skarżący, utożsamianie nakładu pracy komornika ze skutecznością (efektywnością) jego czynności. Taki tok rozumowania nie da się pogodzić z samym założeniem art. 49 ust. 2 ustawy, który expressis verbis przewiduje obciążenie dłużnika opłatą egzekucyjną w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art.823 k.p.c., a zatem w sytuacji gdy nie doszło do wyegzekwowania świadczenia, a tym samym egzekucja okazała się nieefektywna. Ta nieefektywność (nieskuteczność) egzekucji może być oczywiście uwzględniona jako czynnik obniżający opłatę w przypadku ewidentnej niewspółmierności skali czynności dokonanych komornika do wysokości opłaty. Należy przywołać stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, iż reguła zgodnie z którą opłata należy się za efektywną egzekucję, nie powinna być rozumiana jako pozbawienie komornika prawa do opłaty egzekucyjnej w każdym wypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego i niezależnie od czasochłonności i pracochłonności czynności podjętych przez komornika przed umorzeniem tego postępowania (wyrok TK z dnia 26 czerwca 2012 r., P 13/11, OTK-A 2012/6/67).

Z opisanych względów za chybiony należy uznać zarzut wskazujący na naruszenie zasad współżycia społecznego (art. 5 k.c.) wskutek obciążenia dłużnika opłatą egzekucyjną w ustalonej wysokości.

W świetle art. 49 ust. 10 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji znaczenie dla miarkowania opłaty egzekucyjnej może mieć, niezależnie od nakładu pracy komornika, także sytuacja majątkowa wnioskodawcy. Dłużnik nie przedstawił jednak żadnych danych pozwalających na ocenę ustalonej opłaty w kontekście jego kondycji finansowej, ani nawet nie podnosił, że także i z tego względu opłata egzekucyjna powinna ulec obniżeniu.

Sąd Okręgowy nie dostrzega też żadnych innych argumentów, które mogłyby przemawiać za obniżeniem wysokości opłaty egzekucyjnej.

Dlatego też zażalenie należało oddalić (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c.i 13 § 2 kpc).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Kozłowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Katarzyna Borowy,  Małgorzata Kończal ,  Włodzimierz Jasiński
Data wytworzenia informacji: