Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym

Przewodniczący SSO Zbigniew Krepski

Protokolant sekr. sąd. Małgorzata Barabasz

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2016 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w G.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego (...)S.A. w W. na rzecz powoda (...) S.A. w G. kwotę 493.421,55 zł (czterysta dziewięćdziesiąt trzy tysiące czterysta dwadzieścia jeden złotych i pięćdziesiąt pięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 39.089,00 zł (trzydzieści dziewięć tysięcy osiemdziesiąt dziewięć złotych) tytułem kosztów procesu

Sygn. akt VI GC 50/16

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. w G. pozwem złożonym w dniu 25 marca 2016 r. (v. data stempla pocztowego na kopercie, w której nadano pozew na poczcie, k.128) domagał się zasądzenia od pozwanego (...)S.A. w W. kwoty 493.421,55 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego (k.2-16); przy czym w piśmie procesowym z dnia 4 lipca 2016 r. powód doprecyzował żądanie pozwu w zakresie kosztów procesu wnosząc o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej minimalnej stawki z uwagi na wartość przedmiotu sporu, nakład pracy pełnomocnika i zawiłość sprawy (k.310-311).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Ryzyk Budowalnych pozwanego (...)S.A., przyjętych uchwałą zarządu NR (...)z dnia 13 lipca 2007 r., strony zawarły umowę ubezpieczenia ryzyk budowlanych (CAR), dla której pozwany wydał polisę nr (...) oraz Certyfikat nr (...)potwierdzający włączenie do pokrycia ubezpieczeniowego na warunkach w/w polisy roboty realizowane dla (...) S.A. Następnie zakres tej umowy został rozszerzony o szereg klauzul modyfikujących zasady odpowiedzialności pozwanego. M.in. dodano klauzulę nr (...) z franszyzą redukcyjną 5.000,00 zł rozszerzającą ochronę ubezpieczeniową o okres 36 miesięcznej gwarancji na zrealizowane roboty kontraktowe, obejmującą szkody w robotach kontraktowych m.in. występujące podczas okresu gwarancji, pod warunkiem, że takie szkody zostały spowodowane na miejscu budowy przed wydaniem świadectwa odbioru. Ponadto dodano klauzulę (...) rozszerzającą ochronę ubezpieczeniową o szkody powstałe z powodu m.in. wadliwego projektu z franszyzą redukcyjną 10.000,00 zł na każde zdarzenie.

Następnie powód wskazał, że w ramach umowy konsorcjum z dnia 30 listopada 2011 r. realizował wspólnie z firmą (...) w B. w C. zadanie inwestycyjne pod nazwą (...)– etap II polegające na zaprojektowaniu i wykonaniu „pod klucz” nowego hydrozespołu dla przepływu (6-25/m ^{( 3)}/s) na rzecz (...)S.A., udzielając gwarancji jakości na okres 36 miesięcy. Według treści pozwu zakres przedmiotowych prac został objęty ochroną ubezpieczeniową przez pozwanego, w tym na podstawie klauzuli (...)ochroną ubezpieczeniową objęty został okres gwarancji, a na podstawie Klauzuli(...)– konsekwencje błędów projektowych. W okresie gwarancji (...) zgłosił powodowi uszkodzenie w (...)m.in. kratownic i turbiny. Do tego uszkodzenia doszło w powodu wad konstrukcyjnych prac zrealizowanych przez powoda, gdzie jego podwykonawca nie dokonał należytej staranności i bez poprawek uwzględniających większe gabaryty kanału wlotowego II etapu przekazał do realizacji wykonanie krat według starej dokumentacji zaprojektowanej dla węższego kanału wlotowego. Powód podkreślił, iż kraty zostały wykonane bez poprawek czy uzupełnień projektanta pomimo różnych wymiarów kanałów wlotowych w części I etapu w porównaniu do części modernizowanej etapu II. W konsekwencji w okresie eksploatacji okazało się, że rozstaw płaskowników w kracie jest za duży, a sama krata z uwagi na brak zwiększonej ilości stężeń nie ma wystarczającej nośności do przenoszenia obciążeń. Usunięcie przedmiotowych wad powód zlecił firmie (...) za wynagrodzeniem, gdyż przyczyną szkody była wadliwa realizacja przez niego prac, a po wykonaniu prac naprawczych firma (...) obciążyła powoda kosztem ich realizacji w kwocie 499.705,77 zł.

Następnie w dniu 2 kwietnia 2015 r. powód, za pośrednictwem swojego brokera, zgłosił powyższą szkodę do pozwanego. Likwidację szkody przeprowadziła na zlecenie pozwanego spółka (...). W raporcie końcowym uszkodzenia robót kontraktowych spółka (...) stwierdziła, że odpowiedzialność za powstała szkodę ponosi powód, a jej wysokość wynosi 498.421,55 zł, której powód nie kwestionuje. Ponadto w raporcie tym potwierdzono zakres niezbędnych prac naprawczych oraz celowość i niezbędność poniesionych kosztów.

Pomimo powyższych ustaleń pozwany ubezpieczyciel w dniu 13 stycznia 2016 r. wydał decyzję odmowną w zakresie wypłaty odszkodowania uznając, iż klauzula (...) obejmująca szkody powstałe na skutek błędów projektowych nie obowiązuje w okresie gwarancji tj. w okresie obowiązywania klauzuli(...), a także, że do szkody doszło poza terenem budowy; zarówno sam projekt jak też wykonanie źle zaprojektowanych elementów miało miejsce poza terenem prowadzonych robót.

Zdaniem powoda stanowisko pozwanego ubezpieczyciela było bezzasadne. Wprawdzie zgodnie z treścią § 11 ust. 2 pkt 3 OWU ubezpieczenie nie obejmowało szkód spowodowanych błędami projektowymi, jednakże wykupienie przez powoda dodatkowej klauzuli (...) Ubezpieczenie ryzyka projektanta zmodyfikowało ten zapis włączając w zakres ubezpieczenia szkody spowodowane błędami projektowymi. Zdaniem powoda w świetle literalnej treści umowy nie ma też racji pozwany, iż powyższa klauzula nie ma zastosowania w okresie obowiązywania klauzuli (...)rozszerzającej zakres ochrony na okres gwarancji. Treść obu w/w klauzul jednoznacznie wskazuje, iż należy je stosować łącznie z pozostałymi zapisami umowy ubezpieczenia, a więc i również ze sobą wzajemnie. Jego zdaniem brak jest jakichkolwiek podstaw dla uznania, iż klauzula (...) nie ma zastosowania w czasie obowiązywania klauzuli (...) tym bardziej, iż klauzula (...)nie zawiera żadnego ograniczenia czasowego. W konsekwencji zdaniem powoda należy przyjąć, że w okresie gwarancji ochroną ubezpieczeniową objęte są również szkody powstałe wskutek błędów projektowych, co jest zgodne nie tylko z literalną treścią umowy, ale także z celem i sensem samego faktu ubezpieczenia się przez powoda.

Wedle powoda błędna i sprzeczna z literalna treścią umowy jest także interpretacja pozwanego dotycząca klauzuli (...)w kwestii miejsca powstania szkody; jego zdaniem nie jest istotne gdzie stwierdzono przyczynę, ale gdzie szkoda powstała; wynika to z zapisów klauzuli (...), zgodnie z którymi powstałe szkody muszą być spowodowane na miejscu budowy. Odmienna interpretacja zapisów tej klauzuli przez pozwanego ubezpieczyciela jest nie tylko sprzeczna z celem i sensem umowy ubezpieczenia, ale i absurdalna; gdyby przyjąć tak jak chce pozwany aby zarówno skutek jak i przyczyna szkody winna zaistnieć na terenie budowy to wszelkie projekty należałoby sporządzać w toku robót w biurze projektowym otworzonym na terenie budowy, co oczywiście nie mieści się w ramach jakiejkolwiek praktyki budowlanej ale też nie ma najmniejszego sensu.

Ponadto powód podkreślił, że gdyby nawet przyjąć, że na tle zapisów umowy ubezpieczenia istnieją jakiekolwiek wątpliwości natury interpretacyjnej to i tak należałoby je rozstrzygać na jego korzyść zgodnie z art. 15 ust. 5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracji, co zostało potwierdzone w orzecznictwie

Odnosząc się do wysokości szkody powód raz jeszcze oświadczył, iż nie kwestionuje ustaleń pozwanego zawartych w raporcie końcowym spółki (...), iż szkoda ta wynosi 498.421,55 zł. Umniejszając powyższą kwotę o kwotę franszyzy redukcyjnej w kwocie 5.000,00 zł wynikającej z klauzuli (...), ostateczna wysokość szkody wynosi kwotę 493.421,55 zł (k.2-9).

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany przyznał okoliczności faktyczne podniesione w pozwie, w tym odnośnie łączącej strony umowy ubezpieczenia ryzyk budowalnych (CAR), dla której wydano polisę nr (...) oraz Certyfikat nr (...) wraz z klauzulami (...)i(...), zlecenia likwidacji szkody zewnętrznej firmie (...), przyczyn powstania szkody tj. błędów projektanta polegających na zwiększeniu rozstawu kratownicy, nie zaprojektowaniu dodatkowych usztywnień konstrukcji kraty oraz niezaprojektowania użycia do wykonania konstrukcji krat ze stali o odpowiedniej wytrzymałości co doprowadziło do ich deformacji i w konsekwencji do uszkodzenia turbiny oraz odmowy wypłaty powodowi odszkodowania. Pozwany nie zakwestionował też wysokości szkody ustalonej w postępowaniu likwidacyjnym na kwotę 498.421,55 zł.

Natomiast pozwany zakwestionował powództwo co do zasady wskazując, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi jego odpowiedzialność z tytułu umowy ubezpieczenia. Po pierwsze wskazał, że przedmiotowa umowa ubezpieczenia została zawarta przez powoda za pośrednictwem uprawnionego pośrednika ubezpieczeniowego tj. przez brokera ubezpieczeniowego, który jako profesjonalista uzgadniający z zakładem ubezpieczeń warunki umowy miał wpływ na jasność tych warunków i zapewnione pokrycie pokrycia poniesionych przez niego szkód. Po drugie podkreślił, iż jego ewentualną odpowiedzialność za szkodę należy ocenić w kontekście rozszerzenia ubezpieczenia w okresie gwarancji tj. klauzuli (...), gdyż zgodnie z § 3 ust. 2 OWU jego odpowiedzialność za ubezpieczone roboty budowlano-montażowe, w tym za prace projektowe objęte ochroną ubezpieczeniową w związku z rozszerzeniem odpowiedzialności o klauzulę (...) Ubezpieczenie ryzyka projektanta, wygasła z w dniu 30 grudnia 2012 r. tj. w dacie wymienionej w Certyfikacie nr (...) + 60 dni w związku z klauzulą przedłużenia okresu ubezpieczenia. Po trzecie zaś, zdaniem pozwanego ubezpieczyciela jest wyłączona w świetle klauzuli (...), gdyż nie został spełniony warunek aby przyczyna szkody miała miejsce na budowie; wadliwy projekt powstał poza budową. Dodatkowo pozwany zauważył, iż klauzula (...)rozszerzyła ochronę ubezpieczeniową na dodatkowy okres ubezpieczenia, a nie o dodatkowy ponad OWU, zakres ubezpieczenia. Tym samym nie można mówić, że w trakcie trwania klauzuli (...) zakres pokrycia jest taki sam jak w podstawowym okresie trwania polisy, ponieważ odpowiedzialność pozwanego rozszerzona o klauzulę (...) wygasła. Z ostrożności procesowej pozwany wskazał też, że odpowiedzialność z tytułu klauzuli(...)obciążona jest franszyzą redukcyjną w kwocie 10.000,00 zł (k.156-163).

W piśmie procesowym z dnia 1 lipca 2016 r. pozwany podtrzymał twierdzenie, że interes powoda na etapie zawierania umowy ubezpieczenia był należycie zabezpieczony i reprezentowany przez profesjonalistę; tym samym nie może być mowy o niejednoznaczności warunków umowy ubezpieczenia wiążącej strony (k.209-213).

Z kolei powód w piśmie procesowym z dnia 4 lipca 2016 r. wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej minimalnej stawki z uwagi na wartość przedmiotu sporu, nakład pracy radcy prawnego i zawiłość sprawy. Ponadto wskazując na załączone do tego pisma dokumenty, w postaci Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Ryzyk Budowlanych (OWU) wraz z aneksem nr (...) uchwalonym w dniu 8 grudnia 2015 r. oraz wykazem klauzul CAR, a wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., podniósł, iż w niego ocenie modyfikacje klauzul przeprowadzone przez pozwanego, a zaistniałe w okresie wskazującym na istnienie związku pomiędzy ich wprowadzeniem, a treścią sporu, jednoznacznie wskazują, że dotychczasowa treść przedmiotowych klauzul nie pozwalała na skuteczną obronę zarzutów podniesionych w odpowiedzi na pozew, a dotyczących zakresu ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z klauzuli (...) i jej relacji względem klauzuli(...) W szczególności powód wskazał na następujące zmiany:

- zgodnie z dotychczasowym zapisem klauzuli (...) ubezpieczenie rozszerza się o okres gwarancji, gdy tymczasem w świetle nowej treści klauzuli (...) początek dodatkowego okresu ubezpieczenia wynikający z niniejszej klauzuli rozpoczyna się od dnia następnego po dacie zakończenia ochrony ubezpieczeniowej,

- dopiero nowa treść klauzuli wprowadza m. in. zapisy, iż niniejsza klauzula nie przedłuża okresu ubezpieczenia ani nie obejmuje ochroną ubezpieczeniową w dodatkowym okresie ubezpieczenia niniejszej klauzuli, że wszystkie pozostałe warunki określone w o.w.u. mają zastosowanie do niniejszej klauzuli oraz, że zakres ubezpieczenia zostanie rozszerzony o szkody w miejscu docelowej eksploatacji w ubezpieczonych robotach kontraktowych rozumiane jako zdarzenie w świetle § 11 ust.1 o.w.u. (k.310-311).

Na rozprawie w dniu 12 lipca 2016 r. pełnomocnicy stron zgodnie oświadczyli, że stan faktyczny w niniejszej sprawie jest między stronami bezsporny, a osia sporu są kwestie prawne dotyczące rozumienia polis i ogólnych warunków ubezpieczenia (k.343, nagranie 00:11:34).

Pozwany w piśmie przygotowawczym z dnia 26 lipca 2016 r. kategorycznie zaprzeczył aby zmiany klauzul CAR i o.w.u. aneksem nr (...) miały związek ze szkodą powoda, gdyż zostały one zainicjowane przed dniem 27 lutego 2015 r. oraz podtrzymał swoje dotychczasowe stanowiska zawarte w odpowiedzi na pozew i w piśmie przygotowawczym. Ponadto wniósł o oddalenie wniosku powoda o przyznanie wynagrodzenia w podwójnej wysokości wskazując, iż stawka minimalna jest bardzo wysoka i wynosi 14.400,00 zł (k.345-348)

Z kolei powód w piśmie procesowym z dnia 16 sierpnia 2016 r. podkreślił, iż nie kwestionowały przez niego fakt rozpoczęcia przez pozwanego prac nad zmianą przedmiotowych klauzul przed wdaniem się w niniejszy spór i przed dokonaniem zgłoszenia szkody nie zmienia sposobu interpretacji treści tych klauzul. Wskazał też, iż doprecyzowanie treści spornych klauzul świadczy, że po stronie pozwanego istniały wątpliwości interpretacyjne (k. 361).

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

W ramach umowy konsorcjum zawartej w dniu 30 listopada 2011 r. z firmą (...) w B. w C. powód (...) S.A. w G. jako lider konsorcjum realizował wspólnie z firmą (...) zadanie inwestycyjne pod nazwą (...)– etap II polegające na zaprojektowaniu i wykonaniu „pod klucz” nowego hydrozespołu dla przepływu (6-25/m ^{( 3)}/s) na rzecz (...)S.A.

Dowód :

- odpis umowy konsorcjum z dnia 30 listopada 2010 r. (k.36-39),

- odpis aneksu nr z dnia 15 marca 2011 r. (k.40-44),

- odpis aneksu nr (...) z dnia 30 stycznia 2013 r. (k.45-46)

- odpis umowy o roboty budowlane z dnia 1 lutego 2011 r. (k.29-35)

W trakcie realizacji tej inwestycji powód zawarł z pozwanym (...)S.A. w W. umowę ubezpieczenia ryzyk budowlanych (CAR), dla której pozwany ubezpieczyciel wystawił polisę nr (...) oraz certyfikat nr (...)potwierdzający włączenie do pokrycia ubezpieczeniowego na warunkach w/w polisy robót realizowanych dla (...)S.A. Powyższa umowa ubezpieczenia została zawarta na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Ryzyk Budowlanych (...)S.A. przyjętych uchwałą zarządu nr (...)z dnia 13 lipca 2007 r.

Dowód :

- kserokopia polisy ubezpieczenia ryzyk budowlanych CAR nr (...)(k.16-21),

- kserokopia certyfikatu nr (...)(k.22),

- ogólne warunki ubezpieczenia ryzyk budowlanych (k.23-27)

Zakres powyższej umowy ubezpieczenia został następnie rozszerzony o szereg klauzul modyfikujących zasady odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela i treść o.w.u.

I tak dodano „Klauzulę(...) Rozszerzone ubezpieczenie w okresie gwarancji”, która z zastrzeżeń warunków, wyłączeń i postanowień zawartych w o.w.u., polisie lub w dołączonych do nich dodatkach rozszerzyła o okres gwarancji, wynoszący 36 miesięcy, ubezpieczenie obejmujące szkody m.in. występujące podczas okresu gwarancji pod warunkiem, że takie szkody zostały spowodowane na miejscu budowy podczas okresu budowy przed wydaniem świadectwa odbioru, z franszyzą redukcyjną w wysokości 5.000,00 zł.

Dowód :

- kserokopia polisy ubezpieczenia ryzyk budowlanych (CAR) nr (...)(k.16-21)

Ponadto dodano „Klauzulę (...) Ubezpieczenie ryzyka projektanta”, zgodnie z którą z zastrzeżeniem warunków, wyłączeń i postanowień zawartych w o.w.u., polisie lub załączonych do nich dodatkach, skreślono pkt (...) wyłączeń szczególnych (§ 11 ust. 2) w rozdziale (...) o.w.u., a punkt (...)) otrzymał nowe brzmienie o treści: „W odniesieniu do obiektów budowlanych za koszt wymiany, naprawy lub poprawienia rzeczy zniszczonych lub uszkodzonych z powodu wadliwego materiału i/lub wykonania i/lub wadliwego projektu. lecz to wyłączenie ogranicza się do rzeczy bezpośrednio dotkniętych i nie ma zastosowania do szkód w rzeczach wykonanych prawidłowo wynikłych z wypadku z powodu takiego wadliwego materiału, wadliwego wykonania i/lub wadliwego projektu”. Franszyza redukcyjna na każde zdarzenie wyniosła 10.000,00 zł”.

Dowód : jak wyżej

Powyższa inwestycja została zakończona i odebrana protokołem odbioru robót z dnia 13 lutego 2013 r., a powód jako lider konsorcjum udzielił gwarancji jakości na okres 36 miesięcy.

Dowód :

- odpis protokołu odbioru końcowego robót – etap I z dnia 13 lutego 2013 r. (k.47-48),

- odpis aneksu nr (...) z dnia 15 marca 2011 r. (k.40-44)

W okresie gwarancji (...)zgłosił uszkodzenie w (...)m.in. kratownic i turbiny. Do powyższych uszkodzeń doszło z powodu wad konstrukcyjnych prac zrealizowanych przez powoda, gdzie podwykonawca powoda nie dokonał należytej staranności i bez poprawek uwzględniających większe gabaryty kanału wlotowego II etapu przekazał do realizacji wykonanie krat według starej dokumentacji zaprojektowanej dla węższego kanału wlotowego, Krat zostały wykonane bez poprawek czy uzupełnień projektanta pomimo różnych wymiarów kanałów wlotowych w części I etapu w porównaniu do części modernizowanej etapu II. W okresie eksploatacji okazało się, że rozstaw płaskowników w kracie jest za duży, a sama krata z uwagi na brak zwiększonej ilości stężeń nie ma wystarczającej nośności do przenoszenia obciążeń.

Dowód :

- odpis zgłoszenia szkody z dnia 13 października 2014 r. (...)S.A. (k.49) wraz z protokołem serwisowym (k.50-55),

-odpis pisma (...)S.A. z dnia 25 lutego 2015 r. (k.56),

- odpis notatki służbowej z dnia 5 listopada 2014 r. (k.62),

- odpis pisma firmy (...) z dnia 11 listopada 2014 r. (k.61),

- odpis pisma firmy (...) z dnia 19 stycznia 2015 r. (k.59),

- kserokopia ekspertyzy Instytutu (...) z marca 2015 r. (k.63-69)

Z uwagi na fakt, iż przyczyną uszkodzenia krat i turbiny była wadliwa realizacja prac przez powoda zlecił on usunięcie tych wad za wynagrodzeniem firmie (...).

Dowód :

- odpis pisma M. z dnia 11 listopada 2014 r. (k.61),

- odpis pisma firmy (...) z dnia 19 stycznia 2015 r. (k.59),

- odpis zlecenia z dnia 26 sierpnia 2015 r. (k.70),

Firma (...) wykonała prace naprawcze, które zostały odebrane w dniu 7 października 2015 r. Kosztami tych prac w wysokości 499.705,77 zł netto tj. 614.638,10 zł brutto firma (...) obciążyła powodowa spółkę.

Dowód :

- odpis protokołu usunięcia usterek z dnia 7 października 2015 r. (k.71),

- odpis faktury VAT nr (...) z dnia 7 października 2015 r. (k.72)

W dniu 2 kwietnia 2015 r. powód, za pośrednictwem swojego brokera, dokonał zgłoszenia powyższej szkody u pozwanego ubezpieczyciela, który mailem z tego samego dnia poinformował o zarejestrowaniu szkody pod numerem (...). Pozwany wskazał także, że do likwidacji tej szkody została zaangażowana spółka (...) jako likwidator zewnętrzny.

Dowód :

- mail brokera M. B. z dnia 2 kwietnia 2015 r. (k.73),

- druk zgłoszenia szkody (k.74),

- pełnomocnictwo dla brokera z dnia 28 października 2013 r. (k.74),

- korespondencja mailowa z dni od 2 kwietnia do 10 kwietnia 2015 r. (k.76-77)

Spóła (...)na bieżąco monitorowała przebieg i zakres oraz koszt robót naprawczych wykonując odpowiednią dokumentację fotograficzną oraz dwa raporty, przejściowy i końcowy, szczegółowo odnoszące się do powstałej szkody. Ze sporządzonego raportu końcowego wynika, iż za powstałą szkodę odpowiedzialność ponosi powód, a wysokość szkody likwidator wyliczył na kwotę 498.421,55 zł.

Dowód :

- raport przejściowy uszkodzenia robót kontraktowych (k.78-93),

- raport końcowy uszkodzenia robót kontraktowych (k.94-117)

Decyzją z dnia 13 stycznia 2016 r. pozwany ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania uznając, iż klauzula (...) nie obowiązuje w okresie gwarancji, a także do szkody doszło poza terenem budowy.

Dowód :

- kserokopia decyzji o odmowie wypłaty odszkodowania (k.118)

Od powyższej decyzji powód, za pośrednictwem swojego brokera złożył odwołanie z dnia 19 stycznia 2016 r., a następnie strony prowadziły korespondencję mailową. Ostatecznie pozwany ubezpieczyciel złożył powodowi ofertę ugodowego zakończenia sporu poprzez zapłatę kwoty200.000,00 zł, która została odrzucona przez powoda jako nieadekwatna do wysokości poniesionej szkody.

Dowód :

- kserokopia odwołania (k.119-124),

- korespondencja mailowa (k.125- 127)

W dniu 8 grudnia 2015 r. zarząd pozwanego ubezpieczyciela uchwalił aneks nr (...) do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Ryzyk Budowlanych wraz z wykazem klauzul CAR wchodzące w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. modyfikując m. in. sporną klauzulę (...). I tak zgodnie z nową treścią klauzuli (...) z zastrzeżeniem wyłączeń i postanowień zawartych w o.w.u. zakres ubezpieczenia został rozszerzony o szkody w miejscu docelowej eksploatacji w ubezpieczonych robotach kontraktowych, przy czym początek dodatkowego okresu ubezpieczenia wynikający z tej klauzuli rozpoczyna się od dnia następnego po dacie zakończenia ochrony ubezpieczeniowej. Postanowiono też, że niniejsza klauzula nie przedłuża okresu ubezpieczenia ani nie obejmuje ochroną ubezpieczeniową w dodatkowym okresie ubezpieczenia.

Dowód :

- o.w.u. (k.331-334),

- aneks nr (...) z dnia 8 grudnia 2015 r. (k.330),

- wykaz klauzul CAR (k.312-329)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów prywatnych, stanowiących dowody w zakresie wynikającym z art. 245 k.p.c., które nie wywoływały wątpliwości co do ich prawdziwości i nie były kwestionowane przez strony.

Strony zgodne były co do tego, iż stan faktyczny w niniejszej sprawie był między nimi bezsporny, a osią sporu były kwestie prawne dotyczące rozumienia polisy i ogólnych warunków ubezpieczenia.

W ocenie Sądu stanowisko pozwanego ubezpieczyciela jest chybione. Nie ma on racji, iż w świetle ogólnych warunków ubezpieczenia ryzyk budowalnych (CAR), przyjętych uchwałą zarządu pozwanego z dnia 13 lipca 2007 r., jego odpowiedzialność za ubezpieczone roboty budowlano-montażowe, w tym za prace projektowe, które objęte były ochroną ubezpieczeniową w związku z rozszerzeniem odpowiedzialności o „Klauzulę (...) Ubezpieczenie ryzyka projektanta” wygasła w dniu 30 grudnia 2012 r. tj. w dacie wymienionej w Certyfikacie nr (...) + 60 dni w związku z Klauzulą przedłużenia okresu ubezpieczenia. Nie ma też racji pozwany ubezpieczyciel, że w trakcie trwania Klauzuli (...), rozszerzającej ochronę ubezpieczeniową na dodatkowy okres gwarancji, zakres pokrycia ubezpieczenia nie obejmował zakresu polisy w podstawowym okresie jej obowiązywania wraz z Klauzulą (...), która według pozwanego wygasła. Myli się też pozwany ubezpieczyciel twierdząc, że wobec wygaśnięcia umowy ubezpieczenia jego odpowiedzialność wynikała wyłącznie z o.w.u., a na mocy § 11 ust. 1 pkt 3 tychże o.w.u. nie odpowiada on za szkody spowodowane błędami projektowymi. W końcu błędne jest stanowisko pozwanego ubezpieczyciela, że jego odpowiedzialność jest wyłączona także w świetle Klauzuli (...) skoro poniesiona przez powoda szkoda nie została spowodowana na miejscu budowy, gdyż wadliwy projekt był wykonany poza terenem budowy.

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko powodowej spółki, iż dodatkowa Klauzula (...), która zmodyfikowała § 11 ust. 2 pkt 3 o.w.u. w zakresie ubezpieczenia szkody spowodowanej błędami projektowymi ma zastosowanie w okresie obowiązywania Klauzuli(...)rozszerzającej zakres ochrony ubezpieczeniowej na okres gwarancji. Przeciwne stanowisko pozwanego ubezpieczyciela jest w ocenie Sądu sprzeczne z literalną treścią umowy ubezpieczenia potwierdzonej polisą ubezpieczenia ryzyk budowanych (CAR) Nr (...)i certyfikatem nr (...) do tej polisy. Zgodzić się bowiem trzeba z powodem, iż początkowe zapisy obu w/w Klauzul rozszerzających warunki ubezpieczenia o treści „ uzgodniono, że z zastrzeżeniem warunków, wyłączeń i postanowień zawartych w o.w.u., polisie lub w załączonych do nich dodatkach (…)” jednoznacznie wskazują, iż powyższe Klauzule(...)i(...)należy stosować łącznie z pozostałymi zapisami umowy ubezpieczenia, a więc również wzajemnie ze sobą. Zdaniem Sądu brak jest jakichkolwiek podstaw do formułowania tezy, iż Klauzula (...)nie ma zastosowania w czasie obowiązywania Klauzuli (...) tym bardziej, iż jak trafnie podnosi powód, Klauzula (...) nie zawierała żadnego ograniczenia czasowego jej obowiązywania. Podnoszony przez pozwanego ubezpieczyciela fakt wygaśnięcia polisy nie ma znaczenia w sytuacji wykupienia przez powoda dodatkowej Klauzuli(...) rozszerzającej ochronę ubezpieczeniową na okres gwarancji. Reasumując, w świetle treści przedmiotowej umowy ubezpieczenia w okresie gwarancji ochroną ubezpieczeniową objęte były również szkody powstałe na skutek błędów projektowych.

Jak trafnie podnosi powód, inna wykładnia tych postanowień umownych byłaby sprzeczna również z celem i sensem ubezpieczenia się przez powoda od ryzyk budowlanych (CAR). Jaki byłby przecież sens rozszerzenia zakresu ochrony o Klauzulę (...) z wyłączeniem z zakresu jej obowiązywania szkód powstałych wskutek błędów projektowych skoro powszechnie wiadomym jest fakt, iż szkody wynikłe z błędów projektantów ujawniają się także w okresie gwarancyjnym, a więc po oddaniu robót budowlanych czy po oddaniu obiektu do użytkowania.

W ocenie Sądu błędne jest również stanowisko pozwanego ubezpieczyciela dotyczące obowiązywania Klauzuli (...) w kwestii miejsca powstania szkody. Postanowienia tej klauzuli stanowią, że „(….) ubezpieczenie obejmuje szkody w robotach kontraktowych (…) występujące podczas okresu gwarancji pod warunkiem, że takie szkody zostały spowodowane na miejscu budowy podczas okresu budowy przed wydaniem świadectwa odbioru”. Podnoszona zatem przez pozwanego ubezpieczyciela, jako jedna z przyczyn odmowy wypłaty odszkodowania okoliczność, że przyczyna zdarzenia tj. wadliwe wykonanie projektu miało miejsce poza budową jest bezprzedmiotowa i nie wyłącza odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela w świetle Klauzuli (...). Trafnie podnosi też powodowa spółka, iż w świetle literalnej treść tej Klauzuli nie jest istotne gdzie stwierdzono przyczynę szkody, ale gdzie szkoda powstała. Treść powyższej klauzuli nie określa bowiem, gdzie ma zaistnieć przyczyna, ale gdzie ma mieć miejsce szkoda. W realiach niniejszej sprawy jest poza sporem, że uszkodzenie m.in. kratownic i turbiny wskutek wad projektowych powstało na terenie budowy tj. w (...). W konsekwencji bez znaczenia jest podnoszony przez pozwanego ubezpieczyciela argument, że wadliwy projekt był wykonany poza budową. W ocenie Sądu zgodzić się trzeba z powodem, iż wadliwy projekt był jedynie przyczyną uszkodzenia kratownic i turbiny, a sama szkoda w postaci uszkodzenia kratownic i turbiny miała miejsce na ternie budowy w trakcie robót modernizacyjnych (...). Również prace naprawcze wykonane przez firmę (...) miały miejsce na terenie tej budowy. Należy też zgodzić się z powodową spółką, że podnoszony przez pozwanego warunek objęcia szkody ochroną ubezpieczeniową w ramach Klauzuli (...) tj., że przyczyna szkody musi mieć miejsce na budowie stanowi argument ad absurdum. Zakładając bowiem jedynie hipotetycznie trafność powyższego stanowiska pozwanego ubezpieczyciela, to w sytuacji szkody spowodowanej błędami projektowymi, tak jak w niniejszej sprawie, projekt winien być sporządzony nie w biurze projektowym, ale na terenie budowy.

W ocenie Sądu za trafnością stanowiska powoda przemawia nie tylko dotychczasowa treść przedmiotowych klauzul dodatkowych dotyczących zakresu ochrony ubezpieczeniowej ale także analiza porównawcza zapisów Klauzuli (...) dotychczas obowiązującej i zapisów nowowprowadzanych. Dotychczasowa i mająca zastosowanie do tej sprawy treść Klauzuli (...)jednoznacznie stanowi o rozszerzeniu ubezpieczenia na okres gwarancji; dopiero nowa treść klauzuli (...)mogłaby uzasadniać stanowisko pozwanego, gdyż stanowi ona, iż początek dodatkowego okresu ubezpieczenia wynikający z nowej treści tej klauzuli rozpoczyna się od dnia następnego po dacie zakończenia ochrony ubezpieczeniowej określonej w umowie oraz wskazuje wprost, że klauzula nie przedłuża okresu ubezpieczenia. Co więcej dopiero nowa treść klauzuli (...)wskazuje wprost, że ma ona zastosowanie tylko do szkód określonych w § 11 ust. 1 o.w.u. (czyli do podstawowego zakresu ubezpieczenia).

W świetle powyższych ustaleń i rozważań, w ocenie Sądu bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawały podnoszone przez obie strony kwestie dotyczące zawarcia przedmiotowej umowy ubezpieczenia ryzyk budowlanych przez powoda za pośrednictwem brokera ubezpieczeniowego jak też kwestia przyczyn i okoliczności wprowadzenia przez pozwanego ubezpieczyciela zmian w treści przedmiotowych o.w.u. i Klauzuli (...)

Reasumując z tych wszystkich względów powództwo były w pełni zasadne.

Skoro zaś pozwany ubezpieczyciel nie kwestionował okoliczności zaistnienia szkody i jej wysokości to uwzględniając żądanie pozwu należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę na podstawie art. 822 § 1 k.c. Wprawdzie pozwany w końcowej części uzasadnienia odpowiedzi na pozew z ostrożności procesowej wskazał, iż odpowiedzialność z tytułu Klauzuli (...) obciążona była franszyzą w kwocie 10.000,00 zł. Jednakże nie zarzucił, iż wysokość odszkodowania jest zawyżona. Co więcej, na wstępie tejże odpowiedzi na pozew pozwany stanowczo oświadczył, iż nie kwestionuje wysokości szkody w kwocie 498.421,55 zł kwestionując jedynie powództwo co do zasady. Zaś na rozprawie w dniu 12 lipca 2016 r. pełnomocnicy obu stron zgodnie oświadczyli, iż sporne między stronami są kwestie prawne dotyczące rozumienia polisy i ogólnych warunków ubezpieczenia.

Odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono na podstawie art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu tym bardziej, że wskazany w petitum pozwu termin płatności jest terminem późniejszym od terminu płatności obliczonego z upływem 30 dni od dnia zgłoszenia szkody w dniu 2 kwietnia 2015 r.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 i 99 k.p.c.

Na zasądzone koszty procesu w łącznej kwocie 39.089 zł składały się:

- uiszczona oplata sądowa od pozwu w kwocie 24.672 zł,

- uiszczona oplata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł

oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym w minimalnej stawce 14.400 zł przewidzianej taksą radcowską. Wprawdzie powód wnosił o zasądzenie wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości podwójnej minimalnej stawki, jednakże w ocenie Sądu w sprawie nie zaistniały, określone w § 15 ust. 3 taksy radcowskiej przesłanki do zwiększenia minimalnej stawki; w szczególności o zasadności wniosku powoda nie przesądza ani niezbędny nakład pracy radcy prawnego i jego wkład pracy, ani rodzaj i zawiłość tej sprawy.

Z.

1) (...)

2) (...)

3) (...)

4) (...)

T. (...)