Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Hanna Cackowska-Frank

Protokolant st. sekr. sądowy Renata Zielińska

przy udziale zainteresowanych K. K. i K. Z.

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2014 r. w Toruniu

sprawy B. Z.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o ubezpieczenie społeczne rolników

na skutek odwołania B. Z.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 16 lipca 2014 r. nr (...) (...)- (...)

z dnia 16 lipca 2014 r. nr (...)

zmienia zaskarżone decyzje i przywraca zainteresowanej K. K. termin do złożenia oświadczenia, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego za rok 2013 oraz stwierdza, że K. K. od dnia 1 czerwca 2014 roku podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz emerytalno-rentowego.

/-/SSO Hanna Cackowska-Frank

Sygn. akt IV U 1142/14

UZASADNIENIE

Decyzjami z 16 lipca 2014 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił przywrócenia K. K. terminu do złożenia oświadczenia o nieprzekroczeniu kwoty należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za rok 2013 (decyzja nr (...)) oraz stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników dla K. K. w zakresie ubezpieczenia emerytalno-rentowego, wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego od 1 czerwca 2014 r. oraz obowiązku opłacania składek za w/w od wymienionego dnia (decyzja nr (...)).

Organ rentowy uznał, że niezachowanie przez K. K. terminu do złożenia oświadczenia o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2013r. do dnia 31.05.2014r. nie nastąpiło w wyniku zdarzenia losowego, dlatego brak było podstaw do przywrócenia terminu do złożenia tego oświadczenia, a zatem niedostarczenie tego zaświadczenia lub oświadczenia do dnia 31.05.2014r. skutkuje wyłączeniem jej z ubezpieczenia społecznego rolników od 1.06.2014r.

B. Z. wniósł odwołanie od powyższych decyzji, wskazując, że niezachowanie terminu przez córkę K. K. nastąpiło w wyniku zdarzenia losowego, jakim była jej choroba, co zostało udokumentowane w KRUS. Zaznaczył, że córka niezwłocznie po chorobie udała się do KRUS, gdzie pracownik polecił dostarczyć tylko zaświadczenie lekarskie, co zostało wykonane.

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w odpowiedzi na odwołanie wnosił o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonych decyzjach.

Zainteresowana K. K. opowiedziała się po stronie odwołującego.

Zainteresowana K. Z. (żona B. Z., współwłaścicielka gospodarstwa rolnego) nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Bezspornym w sprawie było, że K. i B. małżonkowie Z. są współwłaścicielami gospodarstwa rolnego położonego we wsi K.; wraz z dzierżawami gruntów prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni ponad 40 ha, nastawione na produkcję roślinną (zboża) oraz hodowlę trzody chlewnej. Oboje małżonkowie podlegają z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu rolników. K. Z. złożyła na jesieni 2014r. wniosek o rentę rolniczą i oczekuje na wydanie decyzji.

Od 1.10.1997r. ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy w zakresie ubezpieczenia emerytalno-rentowego, wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego jako domownik podlega także córka K. i B. Z. – zainteresowana K. K.. Zainteresowana zamieszkuje w miejscowości B. , oddalonej 7-8 km od gospodarstwa rodziców, ale codziennie pracuje w tym gospodarstwie.

W dniu 5 kwietnia 2013r. K. K. złożyła w P. Terenowej KRUS w T. oświadczenie o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników jako domownik w związku z rozpoczęciem z dniem 4 kwietnia 2013r. prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego towarów. Do wniosku dołączyła wypis z (...) i oświadczenie o stałej pracy w gospodarstwie rolnym ojca w K..

Decyzją z 25.04.2013r. Prezes KRUS stwierdził spełnianie przez K. K. warunków do dalszego podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników po podjęciu pozarolniczej działalności gospodarczej i wynikający z powyższego obowiązek opłacania w podwójnej wysokości składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe od kwietnia 2013r., ciążący na K. i B. Z.. Decyzja zawierała na odwrocie informację o obowiązku składania przez rolnika lub domownika prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą do dnia 31 maja każdego roku zaświadczenia naczelnika właściwego urzędu skarbowego o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za rok miniony z pouczeniem, że ubezpieczenie rolnika lub domownika ustaje z dniem, do którego rolnik lub domownik obowiązany był złożyć Kasie to zaświadczenie w przypadku niezachowania terminu złożenia zaświadczenia (pkt 3 informacji na odwrocie decyzji).

Pod koniec maja 2014r. do B. Z. zadzwonił pracownik KRUS, przypominając o konieczności złożenia przez K. K. oświadczenia o wysokości podatku dochodowego z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej za rok 2013. Wnioskodawca zrozumiał, że konieczne jest złożenie osobiście takiego oświadczenia w placówce KRUS przez córkę i jednocześnie poinformował, że córka źle się czuje. W dniu 30.05.2014r. K. K. stawiła się w (...), który w historii choroby zapisał, że u zainteresowanej od wczoraj występuje temperatura do 38,5 ° C, katar, kaszel, ból gardła nasilający się przy połykaniu, w przeszłości wielokrotne infekcje górnych dróg oddechowych. Przedmiotowo lekarz stwierdził gardło zaczerwienione, ropne naloty na tylnej ścianie gardła, powiększone migdałki obłożone ropnym nalotem, nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy bez obturacji. Lekarz rozpoznał zapalenie górnych dróg oddechowych i zalecił przyjmowanie m. in. antybiotyku – augmentinu. K. K. postanowiła w tej sytuacji, że stosowne oświadczenie dotyczące wysokości podatku za 2013 rok złoży w KRUS po chorobie. Dlatego do placówki KRUS udała się niezwłocznie, gdy poczuła się lepiej – w dniu 4 czerwca 2014r. Złożyła w tym dniu oświadczenie, że ustalona kwota należnego podatku dochodowego za rok 2013 od przychodów z prowadzonej przez nią pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekraczała rocznej kwoty granicznej należnego podatku dochodowego za rok 2013 wynoszącej 3092 zł. Wraz z oświadczeniem złożyła wniosek o przywrócenie terminu do złożenia tego oświadczenia, w którym oświadczyła, że od 30.05.2014r. do 4.06.2014. była chora, oraz zaświadczenie lekarskie z 4.06.2014r., wystawione przez lekarza L. J., potwierdzające, że od 30.05.2014r. zainteresowana była leczona w ramach prywatnej praktyki lejarskiej z rozpoznaniem zapalenia górnych dróg oddechowych.

W wyniku rozpoznania powyższego wniosku decyzjami z 16 lipca 2014r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił przywrócenia K. K. terminu do złożenia oświadczenia o nieprzekroczeniu kwoty należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za rok 2013 (decyzja nr (...)) oraz stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników dla K. K. w zakresie ubezpieczenia emerytalno-rentowego, wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego od 1 czerwca 2014 r. oraz obowiązku opłacania składek za w/w od wymienionego dnia (decyzja nr (...)).

/dowód: bezsporne, a ponadto:

zaświadczenie KRUS, k - 150 akt ubezpieczeniowych,

oświadczenie z 5.04.2013r., k - 151 akt j/w,

zaświadczenie z (...), k - 152 akt j/w,

oświadczenie, k - 154 akt j/w,

decyzja z 25.04.2013r., k – 160 akt j/w,

wniosek o przywrócenie terminu, k - 190 akt j/w,

oświadczenie z 4.06.2014r., k - 191 akt j/w,

zaświadczenie lekarza L. J. z 4.06.2014r., k - 192 akt j/w,

decyzje z 16.07.2014r., k - 194 i 195 akt j/w.

historia choroby zainteresowanej, koperta, k - 34 akt sądowych,

przesłuchanie stron K. K. i B. Z.

- protokół elektroniczny z 12.11.2014r.

Sąd zważył co następuje;

Stan faktyczny sprawy został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach ubezpieczeniowych i aktach sądowych oraz dowodu z przesłuchania stron K. K. i B. Z..

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów, gdyż były jasne, pełne, rzetelne, a nadto żadna ze stron skutecznie nie zakwestionowała ich autentyczności i mocy dowodowej. Sąd dał wiarę zeznaniom stron K. K. i B. Z. co do przyczyn złożenia po terminie oświadczenia o wysokości podatku dochodowego od przychodów z działalności pozarolniczej za 2013 rok, gdyż zeznania te były szczere, spójne oraz znajdowały potwierdzenie w historii choroby zainteresowanej.

Przechodząc do rozważań prawnych wskazać należy, iż zgodnie z art. 5a ust 1, 4, 5 i 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 1403 ze zm., zwanej dalej „ustawą”), rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności lub rozpocznie współpracę przyprowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki:

1) złoży w Kasie oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;

2)jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;

3)nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;

4)nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty 2.528 zł, przy czym kwota ta, zwana "roczną kwotą graniczną", podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, określonym w ustawie budżetowej za rok, którego kwota dotyczy, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone (ust. 8).

Zaświadczenie lub oświadczenie, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego, o której mowa w ust. 1 pkt 5, rolnik lub domownik prowadzący pozarolnicza działalność gospodarczą, podlegający ubezpieczeniu, obowiązany jest także złożyć w Kasie do dnia 31 maja każdego roku podatkowego (art.1 ust 4 ustawy).

Niezłożenie zaświadczenia albo oświadczenia, o którym mowa w ust. 4, lub niezachowanie terminu do złożenia tego zaświadczenia lub oświadczenia, jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia z dniem, do którego rolnik lub domownik obowiązany był złożyć zaświadczenie lub oświadczenie w Kasie, chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem terminu do złożenia tego zaświadczenia lub oświadczenia (art. 1 ust. 6 ustawy).

Terminy określone w ust. 1 pkt 1 i 4 mogą zostać przywrócone na wniosek zainteresowanego rolnika lub domownika, jeżeli ten rolnik lub domownik udowodni, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych (art. 1 ust 7 ustawy).

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było to, czy przyczyny dla których K. K. złożyła po terminie oświadczenie, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności za rok 2013 mogą być zaliczone do zdarzeń losowych w rozumieniu art. 5a ust 7 ustawy, a tym samym czy uzasadniają przywrócenie terminu do złożenia tego oświadczenia.

Pojęcie zdarzenia losowego nie zostało zdefiniowane w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W zakresie interpretacji pojęcia „zdarzeń losowych” Sąd podziela stanowisko wyrażone w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych (por wyrok SN z 10.06.2010 r., I UK 49/10, OSNP 2011/23-24/304, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 20.06.2013r., IIIAUa 114/13, lex nr 1428228), zgodnie z którym pojęcie „zdarzeń losowych”, o jakich mowa w art. 5a ust. 7 ustawy należy utożsamiać z nadzwyczajnym, niepewnym i niezależnym od woli ubezpieczonego zdarzeniem, którego nie mógł przewidzieć i którego nastąpieniu nie mógł zapobiec, pomimo zachowania wymaganej w danych okolicznościach staranności. W zgodzie z takim rozumieniem przedstawionego pojęcia, do kategorii zdarzeń losowych zaliczyć trzeba tak zdarzenia związane z działaniem sił przyrody, jak na przykład ogień, powódź i grad, obsuniecie się ziemi lub tąpnięcia, ale także zdarzenia związane z działaniami ludzkimi, jak na przykład nagła i nieprzewidziana choroba, przestępstwo czy wypadek komunikacyjny.

Uwzględniając powyższą interpretację pojęcia „zdarzeń losowych”, należy wskazać, że przyczyna, dla której zainteresowana K. K. po terminie złożyła w Kasie oświadczenie, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności za rok 2013, mieści się w pojęciu zdarzeń losowych wymienionym w art. 5a ust. 7 ustawy. Zainteresowana - jak ustalono - nie złożyła w terminie oświadczenia z powodu choroby (przebiegającej z wysoką temperaturą i trwającej co najmniej do czasu złożenia oświadczenia) w postaci zapalenia górnych dróg oddechowych, tj. choroby nagłej i nieprzewidywanej, co zostało przez zainteresowaną udowodnione zaświadczeniem lekarskim z 4.06.2014r. Okoliczności choroby i wystawienia zaświadczenia lekarskiego zostały dodatkowo potwierdzone wpisami w nadesłanej przez lekarza historii choroby zainteresowanej. Jest to zatem okoliczność uzasadniająca przywrócenie zainteresowanej terminu do złożenia tego oświadczenia. Nie sposób zgodzić się natomiast z organem rentowym, że zwlekanie przez zainteresowaną ze złożeniem oświadczenia do ostatnich dni maja 2014r. nie uzasadnia przywrócenia terminu do złożenia tego oświadczenia wobec wystąpienia choroby dopiero w tym okresie. Ubezpieczona korzystała z możliwości złożenia oświadczenia w ustawowym terminie do końca maja 2014r. i mogła planować złożenie oświadczenia w tym terminie. Fakt wystąpienia choroby uniemożliwił wywiązanie się z tego obowiązku, przy czym choroba ta jest okolicznością uzasadniającą przywrócenie terminu, gdyż wystąpiła w czasie biegu terminu do złożenia oświadczenia. Zainteresowana niezwłocznie po wystąpieniu poprawy stanu zdrowia złożyła stosowne oświadczenie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu i zaświadczeniem lekarskim udowadniając wystąpienie zdarzenia losowego z art. 5a ust 7 ustawy. Zgodzić się należy z organem rentowym jedynie w tym zakresie, że stosowne oświadczenie na piśmie zainteresowanej mogło być dostarczone przez członka rodziny zainteresowanej, w tym przez jej ojca. Jednakże błędne zrozumienie przez ojca ubezpieczonej w rozmowie telefonicznej z pracownikiem KRUS, że oświadczenie to powinno być złożone przez zainteresowaną osobiście nie może powodować ujemnych konsekwencji dla zainteresowanej.

Skoro zatem istniały przesłanki do przywrócenia zainteresowanej terminu do złożenia oświadczenia, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności za rok 2013, należało zmienić obie zaskarżone decyzje z 16 lipca 2014r. i przywrócić zainteresowanej termin do złożenia tego oświadczenia a tym samym stwierdzić, że zainteresowana K. K. od dnia 1 czerwca 2014r. podlega jako domownik ubezpieczeniu społecznemu rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz emerytalno-rentowego.

Wobec powyższego na podstawie cytowanych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. należało orzec jak w sentencji wyroku.

/-/ SSO Hanna Cackowska-Frank