Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 listopada 2024 roku

Sąd Okręgowy w Toruniu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Danuta Domańska

Protokolant: starszy sekr. sąd Emilia Witkowska-Marciniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06 listopada 2024 roku w Toruniu

sprawy R. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o wysokość świadczenia

na skutek odwołania R. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T.

z dnia 10 lipca 2024 roku nr (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu R. J. prawo do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach – od dnia 02 listopada 2023 roku;

II.  nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sędzia Danuta Domańska

Sygn. akt IV U 791/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 lipca 2024 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił ubezpieczonemu R. J. prawa do rekompensaty.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że odmawia prawa do świadczenia, ponieważ w okresach pracy od 1 grudnia 1988 r. do 29 lutego 2000 r., od 1 marca 2000 r. do 15 stycznia 2004 r., od 16 stycznia 2006 r. do 31 października 2006 r., a także od 16 stycznia 2004 r. do 15 stycznia 2006 r. na stanowiskach: mistrza zmianowego, dyspozytora zakładowego i planisty ubezpieczony nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac w szczególnych warunkach. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy ustalił, że będąc zatrudnionym na ww. stanowiskach, ubezpieczony wykonywał również prace o charakterze administracyjno – biurowym. Rekompensata przysługuje jedynie tym pracownikom, którzy udowodnią, że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywali pracę na stanowiskach, w których nie są zachowane higieniczne normy pracy. Jednocześnie organ rentowy poinformował, że ubezpieczony udowodnił 10 lat i 8dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyżej decyzji ubezpieczony R. J. domagał się przyznania prawa do rekompensaty. W uzasadnieniu wskazał, że w okresach zatrudnienia wymienionych w świadectwie pracy stanowiska, na których był zatrudniony, tj. mistrz zmianowy, dyspozytor, planista, to stanowiska bezpośrednio związane z produkcją
i zarządzaniem produkcją, a więc wyczerpujące zakres wymieniony w wykazie będącym załącznikiem nr 1 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego, charakter pracy: „kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno – techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”.

Prace administracyjno – biurowe mistrza zmianowego było to w praktyce prowadzenie dokumentacji produkcyjnej, zapewnienie bezawaryjnej pracy oddziału, usuwanie drobnych awarii własnymi siłami, nadzór nad zespołem ludzi, wystawianie zwolnień na prace niebezpieczne i nadzór nad ich wykonaniem, ewidencja awarii i usterek pracujących maszyn
i urządzeń, opisy zdarzenia mające miejsce w trakcie zmiany. Wszystkie te prace dotyczyły produkcji związanej z produkcją włókien chemicznych i odbywały się w pomieszczeniu zlokalizowanym w budynku produkcyjnym. Ich wykonywanie nie zmienia zatem charakteru zatrudnienia i nie wyklucza możliwości uznania pracy za wykonywaną
w szczególnych warunkach.

Ponadto, w czasie pracy jako mistrz zmianowy, ubezpieczony był członkiem Służby Awaryjnego Ratownictwa Chemicznego przez cały okres zatrudnienia na tym stanowisku. Służba ratownictwa chemicznego powoływana była na oddziałach, gdzie prawdopodobieństwo wystąpienia awarii (rozszczelnienia instalacji, pożaru, wybuchu) było bardzo duże i niosło duże ryzyko dla pracujących tam ludzi. Zadaniem służby było zabezpieczenie miejsca awarii do czasu przybycia służb (straży pożarnej), a w przypadku mniejszych zdarzeń ich likwidacja własnymi siłami.

Dyspozytor zakładowy w sytuacjach awaryjnych musiał udawać się w miejsca awarii czyli na Wydziały Produkcyjne, na których produkcja odbywała się w warunkach szkodliwych. Był więc również narażony na panujące tam czynniki szkodliwe. Z uwagi na wielkość zakładu w ówczesnym czasie awarie zdarzały się bardzo często, więc wyjazdów również było sporo.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie 06 listopada 2024 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie prawa do rekompensaty od 2 listopada 2023 r. Ponadto wskazał, że nie pracował w szczególnych warunkach jako planista, w szczególnych warunkach pracował jako mistrz i dyspozytor zakładowy.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony R. J. (ur. (...)) w toku aktywności zawodowej był zatrudniony:

- w okresie od 01 sierpnia 1977 r. do 28 stycznia 2005 r. w (...) S.A. w T.;

- w okresie od 29 stycznia 2005 r. do 31 lipca 2013 r. w (...) S.A. Oddział (...)
w T.;

- w okresie od 01 sierpnia 2013 r. do 30 kwietnia 2015 r. w (...) S.A. Oddział (...) (...) w T.;

- w okresie od 01 maja 2015 r. do 13 października 2015 r. w (...) Sp. z o. o. Oddział (...) (...) w T.;

- w okresie od 14 października 2015 r. do 28 listopada 2023 r. w (...) Sp. z o. o. Oddział (...) (...) w T..

Zmiany pracodawców odbywały się na zasadach przewidzianych w art. 23 ¹ k.p.

Początkowo ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku stażysty. Następnie, powierzano mu stanowiska:



od 1 listopada 1977r. - operator urządzeń rozdrabniających, sortujących
i granulujących,



od 1 listopada 1978 r. - aparatowy procesów kondensacji i polimeryzacji.

W okresie od 25 kwietnia 1979 r. do 10 kwietnia 1981 r. ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową. Do zakładu pracy powrócił w terminie 30 dni od zakończenia odbywania zasadniczej służby wojskowej, kontynuował pracę na stanowisku aparatowego procesów kondensacji i polimeryzacji. Od 01 stycznia 1986 r. ubezpieczonemu powierzono stanowisko aparatowego procesów chemicznych i fizykochemicznych.

Od 01 grudnia 1988r. ubezpieczonego przeniesiono na stanowisko mistrza zmianowego. Ubezpieczony pracował na Oddziale Polimeryzacji II, w skład którego wchodziły: hala produkcyjna, magazyn surowców i produktów ubocznych oraz magazyn oleju opałowego. Na oddziale odbywała się produkcja półproduktów do wyrobu włókien chemicznych (polimeru). Było tam zatrudnionych około 25 pracowników. Na hali produkcyjnej znajdowało się 11 stanowisk pracy (spusty polimerów), które obsługiwali pracownicy zatrudnieni na stanowiskach aparatowych. Bardziej doświadczeni aparatowi pracowali w centralnej sterowni, obsługiwali kotłownię i magazyn olejów opałowych. Kilku pracowników pracowało również na instalacji przygotowującej polimer do wysyłki na oddziały włókiennicze. Na drugim piętrze budynku, za halą produkcyjną, znajdowało się biuro. Posiadało osobne wejście. Korzystali z niego wszyscy mistrzowie zmianowi. Praca na Oddziale Polimeryzacji II odbywała się w ruchu ciągłym, na trzy zmiany w systemie czterobrygadowym. Oddział należał do pierwszej kategorii niebezpieczeństwa pożarowego i drugiej klasy zagrożenia wybuchem, ponieważ znajdowała się w nim duża ilość metanolu i glikolu. Z tego powodu każda praca związana z poprawą stanu technicznego czy usunięciem usterki wymagała wydania przez mistrza zmiany pisemnego zezwolenia. Do obowiązków ubezpieczonego należało:



wykonywanie planowych zadań produkcyjnych pod względem ilościowym
i jakościowym,



organizowanie pracy podległego zespołu,



nadzór nad prawidłową eksploatacją i obsługą urządzeń technologicznie – produkcyjnych,



współpraca z pracownikami Wydziału Zabezpieczenia Technicznego w zakresie bieżących napraw urządzeń i instalacji, poprawy stanu technicznego urządzeń
i likwidacji defektów urządzeń,



kontrola zużycia czynników energetycznych i surowców,



bieżąca analiza przebiegu procesu technologicznego dla zapewnienia właściwej jakości wytwarzanego produktu,



właściwe zabezpieczenie potrzeb Wydziałów Włókienniczych,



nadzorowanie przebiegu szkolenia stanowiskowego pracowników nowoprzyjętych,



prowadzenie prawidłowej polityki płacowej w kierowanym zespole,



zapewnienie właściwego wykorzystania czasu pracy przez podległych pracowników; bieżąca kontrola dyscypliny pracy,



dbałość o bezpieczeństwo i właściwe warunku pracy pracowników,



prowadzenie obowiązującej dokumentacji produkcyjno – ruchowej.

Ubezpieczony odpowiadał za prawidłowy przebieg procesu technologicznego, bezpieczeństwo podległych pracowników i techniczne bezpieczeństwo instalacji. Przez większość czasu pracy (około 90%) przebywał bezpośrednio na hali produkcyjnej, gdzie wyznaczał zadania podległym pracownikom, prowadził szkolenia stanowiskowe, nadzorował prace niebezpieczne, kontrolował urządzenia do produkcji polimeru, uczestniczył
w zdarzeniach awaryjnych, naprawach i nieprawidłowościach. Ponadto, wydawał zezwolenia na wykonanie prac niebezpiecznych. W zezwoleniu musiał opisać w jaki sposób praca ma zostać wykonana. W przypadku prac grożących pożarem lub wyciekiem zobowiązany był wezwać zakładowa straż pożarną do ochrony obiektu. W biurze ubezpieczony wykonywał jedynie niewielką ilość czynności. Były to czynności związane bezpośrednio z procesem dozoru i kontroli, którą ubezpieczony sprawował jako mistrz zmianowy, tj. przede wszystkim prowadzenie dokumentacji technicznej (raport mistrza, w którym opisywano przebieg zmiany i zakres prac pozostałych do wykonania na dalszych zmianach, informacje dotyczące usterek
i awarii maszyn). Poza tym ubezpieczony wypełniał listy obecności i podpisywał wnioski urlopowe.

W okresie od 3 lutego 1989 r. do 31 stycznia 2000 r. ubezpieczony był dodatkowo członkiem składu Służby Awaryjnego Ratownictwa Chemicznego zakładu pracy
w charakterze sekcyjnego ratownika chemicznego. Do jego zadań należał aktywny udział
w akcjach ratowniczych, mających na celu ratowanie życia ludzkiego oraz likwidację skutków awarii chemicznej w zarodku w zakładzie pracy i poza terenem zakładu. Ubezpieczony uczestniczył w jednym zdarzeniu pożarowym, podczas którego bez wzywania straży pożarnej ugaszono palący się reaktor. Przy zdarzeniach związanych z wykonywaniem prac spawalniczych wzywano straż pożarną.

Od 1 marca 2000 r. ubezpieczony zajmował stanowisko dyspozytora zakładowego. Podlegał pod Dział Planowania i Nadzoru Produkcyjnego. Do jego obowiązków należało:



prowadzenie rejestracji zdarzeń w ciągu całej doby obejmującej m. in. pracę urządzeń, wielkość produkcji, dostawy i stany surowców, stan zatrudnienia,



optymalny rozdział czynników energetycznych w przypadkach planowych lub awaryjnych ograniczeń dostaw,



koordynacja rozdziałem surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych
w sytuacji braku pełnego zabezpieczenia,



uczestnictwo w działaniach związanych z koniecznością usuwania powstałych defektów i awarii urządzeń,



w przypadkach poważnych awarii i zagrożeń masowych (zagrożenie zdrowia, życia, środowiska) - postępowanie zgodnie z zarządzeniem nr 1 zarządu (...) S.A. z 2 czerwca 1997 r. 0 Instrukcja 05/R,



ścisłe przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów o ochronie przeciwpożarowej i ochronie środowiska,



utrzymanie ciągłego dyżuru na stanowisku pracy,



wykonywanie innych poleceń kierownika i członków zarządu.

Ubezpieczony pracował głównie na drugiej i trzeciej zmianie. Odpowiadał za przebieg produkcji w całym zakładzie pracy. Jeździł po terenie zakładu pracy i kontrolował oddziały produkcyjne. Przyjmował listy obecności pracowników ze wszystkich oddziałów oraz raporty dotyczące spraw produkcyjnych.

W przypadku wystąpienia na terenie zakładu pracy awarii ubezpieczony dysponował brygadą awaryjną, którą kierował do miejsca zdarzenia i kontrolował prace przy usuwaniu awarii.

W okresie od 16 stycznia 2004 r. do 15 stycznia 2006 r. ubezpieczony pracował na stanowisku planisty. Do jego obowiązków należało:



współpraca z kierownikami wydziałów i ich zastępcami w celu posiadania bieżących informacji na temat stanu instalacji i stosowanych technologii,



opracowywanie i uaktualnianie materiałów na temat zdolności produkcyjnych instalacji;



prowadzenie dokumentacji i wykonywanie analiz w zakresie wykorzystania zdolności produkcyjnej, zakłóceń produkcyjnych i strat, zużycia surowców i zużycia energii,



opracowywanie miesięcznych asortymentowych planów produkcji dla wydziałów produkcyjnych w oparciu o plany długoterminowe oraz zawarte przez pion handlowy umowy z odbiorcami,



bieżąca kontrola przebiegu realizacji produkcji z uwzględnieniem poszczególnych asortymentów w stosunku do przyjętych planów lub doraźnych ustaleń z działem sprzedaży,



współpraca z pionem ekonomicznym w zakresie planowania długoterminowego dla poszczególnych wydziałów,



współpraca z działem sprzedaży w zakresie możliwości realizacji doraźnych postulatów odbiorców,



współpraca z działem zaopatrzenia w zakresie operatywnego planowania zużycia i potrzeb surowcowych,



współpraca z dyspozytorem zakładowym w zakresie przekazywania i wyjaśniania spraw problemowych dotyczących wydziałów produkcyjnych.

W okresie od 16 stycznia 2006 r. do 31 października 2006 r. ubezpieczonemu ponownie powierzono stanowisko dyspozytora zakładu. Wykonywał tożsamy zakres obowiązków jak w poprzednim okresie zatrudnienia na tym stanowisku.

Od 1 listopada 2006 r. ubezpieczony pracował na stanowisku planisty.

Od 1 października 2008 r. ubezpieczony zajmował kolejno stanowiska:



koordynatora zespołu ds. likwidacji majątku trwałego,



koordynatora (od 9 marca 2009 r. do 31 października 2011 r.),



p.o. kierownika działu administracyjnego (od 1 listopada 2011 r. do 31 stycznia
2012 r.),



kierownika działu administracyjnego (od 1 lutego 2012 r. do 30 kwietnia 2014 r.),



administratora obiektów (od 1 maja 2014 r. do 31 października 2014 r.),



p.o. kierownika działu administracyjnego (od 1 listopada 2014 r. do 28 listopada
2023 r.).

W okresach od 13 października 1992 r. do 23 października 1992 r., od 9 listopada 1992 r. do 17 listopada 1992 r., od 27 lutego 1996 r. do 1 marca 1996 r., od 28 marca 1996 r. do 3 kwietnia 1996 r., od 20 listopada 1996 r. do 28 listopada 1996 r., od 12 października 1998 r. do 21 października 1998 r., od 1 września 2008 r. do 10 października 2008 r.,
od 15 maja 2012 r. do 8 czerwca 2012 r. oraz od 23 stycznia 2014 r. do 7 marca 2014 r. ubezpieczony przebywał na zwolnieniach chorobowych.

Dowód: - karta powołania ratownika – k. 6 – 7 akt sądowych,

- karty zmian personalnych – k. 8 akt sądowych, k. 32 – 33 akt emerytalnych,

- odwołanie ze składu Służby Awaryjnego Ratownictwa Chemicznego – k. 9 akt

sądowych,

- dokumentacja zgromadzona w aktach osobowych – k. 21 akt sądowych (koperta),

- wydruk książeczki wojskowej – k. 8 – 9 akt emerytalnych,

- zaświadczenie o zatrudnieniu – k. 10 akt emerytalnych,

- świadectwo pracy – k. 12 – 13 akt emerytalnych,

- świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach – k. 14, 20 akt

emerytalnych,

- zakres obowiązków na stanowisku mistrza zmianowego – k. 21 – 31 akt emerytalnych,

- zakres obowiązków na stanowisku dyspozytora – k. 34 – 36 akt emerytalnych,

- aneks z 16.01.2004 r. – k. 37 akt emerytalnych,

- zakres obowiązków na stanowisku planisty – k. 38 akt emerytalnych,

- zeznania świadka W. J. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia

6.11.2024 r. od 00:09:52 do 00:37:40,

- zeznania świadka A. P. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia

6.11.2024 r. od 00:41:28 do 00:58:55,

- przesłuchanie ubezpieczonego – elektroniczny protokół rozprawy z dnia
6.11.2024 r. od 01:02:24 do 01:13:17.

Ubezpieczony otrzymał od (...) Sp. z o. o. Oddział (...)
w T. świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach
z 28.11.2023r., w którym wskazano, że w okresie zatrudnienia wykonywał on stale
i w pełnym wymiarze czasu prace w szczególnych warunkach:



produkcja włókien chemicznych, półproduktów do wyrobu włókien chemicznych oraz innych produktów wytwarzanych na tej samej bazie co włókna chemiczne, produkcja
i przetwórstwa włókien szklanych, produkcja folii podłożowej i taśmy magnetycznej;



kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno – techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie



prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia – w kartografii, montażu mikroelementów wymagające posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych

na stanowisku:

1)  operator urządzeń rozdrabniających, sortujących i granulujących – staż pracy od
1 sierpnia 1977 r. do 31 października 1977 r. (wykaz A, dział IV, poz. 22 pkt 6),

2)  operator urządzeń rozdrabniających, sortujących i granulujących od 1 listopada 1977 r. do 31 października 1978 r. (wykaz A, dział IV, poz. 22 pkt 6),

3)  aparatowy procesów kondensacji i polimeryzacji – zmiana nazewnictwa z aparatowy od 1 listopada 1978 r. do 24 kwietnia 1979 r. oraz od 4 maja 1981 r. do 31 grudnia 1985 r. (wykaz A, dział IV, poz. 22 pkt 1),

4)  mistrz zmianowy od 1 grudnia 1988 r. do 29 lutego 2000 r. (wykaz A, dział XIV, poz. 24 pkt 1),

5)  dyspozytor zakładowy od 1 marca 2000 r. do 15 stycznia 2004 r. oraz od 16 stycznia 2006 r. do 31 października 2006 r. (wykaz A, dział XIV, poz. 24 pkt 1)

6)  planista – obsługa mikroskopów i monitorów ekranowych (wykaz A, dział XIV, poz. 5 pkt 5)

wykazu stanowiącego załącznik Nr 1 Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego
i Lekkiego Nr 7 z 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Dowód: - świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – k. 20 akt emerytalnych.

Razem z ubezpieczonym w (...) S.A. w T. zatrudnieni byli:



W. J., w okresie od 27 czerwca 1969 r. do sierpnia 2010 r., jako aparatowy, mistrz zmianowy i dyspozytor zakładowy;



A. P., w okresie od czerwca 1974 r. do 2011 r., jako mistrz zmiany, szef produkcji.

Dowód: - zeznania świadka W. J. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia

6.11.2024 r. od 00:09:52 do 00:37:40,

- zeznania świadka A. P. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia

6.11.2024 r. od 00:41:28 do 00:58:55.

W dniu 08 listopada 2023 r. ubezpieczony wystąpił do organu rentowego z wnioskiem
o przyznanie prawa do emerytury wraz z rekompensatą.

Decyzją z 6 grudnia 2023 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu emeryturę
w kwocie zaliczkowej od 02 listopada 2023r., na podstawie art. 24 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS. Wysokość świadczenia wyniosła 6 661,82 zł brutto.

Decyzją z 10 lipca 2024 r. organ rentowy z urzędu rozliczył ubezpieczonemu zaliczkę na poczet przysługującej emerytury i ponownie ustalił wysokość emerytury od 02 listopada 2023 r. Wysokość świadczenia wyniosła 6 661,82 zł brutto.

Drugą decyzją z 10 lipca 2024 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do rekompensaty z uwagi na niewykazanie 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że w okresach pracy od 1 grudnia 1988 r. do 29 lutego 2000 r., od 1 marca 2000 r. do 15 stycznia 2004 r., od 16 stycznia 2006 r. do 31 października 2006 r., a także od 16 stycznia 2004 r. do 15 stycznia 2006 r. na stanowiskach: mistrza zmianowego i dyspozytora zakładowego, planisty ubezpieczony nie wykonywał stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy prac w szczególnych warunkach. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy ustalił, że będąc zatrudnionym na ww. stanowiskach, ubezpieczony wykonywał również prace o charakterze administracyjno – biurowym. Rekompensata przysługuje jedynie tym pracownikom, którzy udowodnią, że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywali pracę na stanowiskach,
w których nie są zachowane higieniczne normy pracy. Jednocześnie organ rentowy poinformował, że ubezpieczony udowodnił 10 lat i 8 dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

Dowód: - wniosek – k. 1 akt emerytalnych,

- decyzja zaliczkowa ZUS– k. 15 – 17 akt emerytalnych,

- decyzja ZUS o rozliczeniu zaliczki – k. 40 akt emerytalnych,

- zaskarżona decyzja ZUS– k. 43 akt emerytalnych.

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sądowych, w tym na podstawie akt osobowych ubezpieczonego, oraz w aktach prowadzonych przez organ rentowy, a także na podstawie dowodu
z zeznań świadków W. J. i A. P. oraz przesłuchania samego ubezpieczonego R. J..

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów, których autentyczności i zgodności z prawdą nie kwestionowała żadna ze stron. Organ rentowy powoływał się jedynie na nieprawidłowości dotyczące przedstawionego przez ubezpieczonego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Okoliczność ta miała jednak charakter drugorzędny.
W niniejszym postępowaniu Sąd samodzielnie dokonywał ustaleń w zakresie, czy prace rzeczywiście wykonywane przez ubezpieczonego można było kwalifikować jako prace
w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów
z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm., zwanego dalej również „rozporządzeniem”).

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków, ponieważ były logiczne i spójne, wzajemnie zgodne oraz niesprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym. Świadkowie pracowali z ubezpieczonym w (...) S.A. w T., ich okresy zatrudnienia pokrywały się ze sobą, wobec czego mieli bezpośrednio naocznie uzyskaną wiedzę co do organizacji pracy i funkcjonowania powyższego zakładu w spornym okresie, a przede wszystkim co do czynności wykonywanych przez ubezpieczonego i ich charakteru. Świadkowie potwierdzili, że ubezpieczony pracował na stanowisku mistrza zmianowego na Oddziale Polimeryzacji II, na którym odpowiadał za prawidłowy przebieg procesu technologicznego, bezpieczeństwo podległych pracowników i techniczne bezpieczeństwo instalacji. Przez około 90% czasu pracy przebywał bezpośrednio na hali produkcyjnej, gdzie wyznaczał zadania podległym pracownikom, prowadził szkolenia stanowiskowe, nadzorował prace niebezpieczne, kontrolował urządzenia do produkcji polimeru, uczestniczył w zdarzeniach awaryjnych, naprawach i nieprawidłowościach, wydawał zezwolenia na wykonanie prac niebezpiecznych.

Należy wskazać, że świadkowie zeznali, że ubezpieczony pewne czynności wykonywał również w biurze znajdującym się na drugim piętrze wydziału, gdy spisywał raport mistrza, w którym opisywał przebieg zmiany i zakres prac pozostałych do wykonania, dane o awariach, wypełniał listy obecności i podpisywał wnioski urlopowe. Świadkowie zaznaczyli jednak, że były to czynności bezpośrednio związane z czynnościami dozoru technicznego. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało, że ubezpieczony
w trakcie zmiany musiał przebywać przede wszystkim na hali produkcyjnej, albowiem był odpowiedzialny za bieżące zapewnienie sprawności i ciągłości procesu produkcji.

Świadkowie potwierdzili również, że od 01 marca 2000 r. ubezpieczony zajmował stanowisko dyspozytora zakładowego, na którym odpowiadał za przebieg produkcji w całym zakładzie pracy. Jeździł po terenie zakładu pracy i kontrolował oddziały produkcyjne. Przyjmował listy obecności pracowników ze wszystkich oddziałów oraz raporty dotyczące spraw produkcyjnych. W przypadku wystąpienia na terenie zakładu pracy awarii dysponował brygadą awaryjną, którą kierował do miejsca zdarzenia i kontrolował prace przy usuwaniu awarii.

Za wiarygodne uznano również zeznania ubezpieczonego, które w pełni korespondowały z zeznaniami w/w świadków i dokumentacją osobową. Ubezpieczony wyjaśnił dodatkowo, że w okresie pracy na stanowisku mistrza zmianowego był dodatkowo członkiem składu Służby Awaryjnego Ratownictwa Chemicznego zakładu pracy
w charakterze sekcyjnego ratownika chemicznego. Do jego zadań należał aktywny udział
w akcjach ratowniczych mających na celu ratowanie życia oraz likwidacja skutków awarii chemicznej. Ubezpieczony uczestniczył w jednym zdarzeniu pożarowym, podczas którego bez wzywania straży pożarnej ugaszono palący się reaktor. Przy zdarzeniach związanych
z wykonywaniem prac spawalniczych wzywano straż pożarną.

Odwołanie ubezpieczonego okazało się zasadne w sposób skutkujący zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tekst jedn. w Dz. U. z 2023 r. , poz. 164 ze zm.; dalej jako „ustawa”) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach
z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która ma ustalone decyzją prawomocną prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy
o emeryturach i rentach z FUS lub przepisów odrębnych (art. 21 ust. 2 ustawy). Przytoczony przepis art. 21 ustawy określa ogólne warunki nabycia prawa do rekompensaty, będącej – zgodnie z definicją legalną zamieszczoną w art. 2 pkt 5 ustawy – odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze dla osób, które nie mają ustalonego decyzją prawomocną prawa do emerytury pomostowej. Rekompensatę oblicza się według wzoru przestawionego w art. 22 ustawy. Przyznaje się ją w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 23 ust. 2 ustawy).

Z przytoczonych przepisów wynikają zatem następujące przesłanki, warunkujące prawo do rekompensaty: 1) utrata przez ubezpieczonego możliwości przejścia na emeryturę
w związku z wygaśnięciem po dniu 31.12.2008 r. – w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31.12.1948 r., a przed dniem 1.01.1969 r. – podstawy normatywnej przewidującej takie uprawnienie; 2) brak decyzji przyznającej prawo do emerytury pomostowej lub wcześniejszej emerytury; 3) legitymowanie się przez ubezpieczonego co najmniej 15–letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przypadającym w okresie do 31.12.2008 r. (art. 22 ust. 1 i 2 ustawy).

Organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do rekompensaty wyłącznie z uwagi na niewykazanie posiadania przez niego na dzień 1.01.2009 r. wymaganego 15-letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, natomiast pozostałe przesłanki zostały przez niego zachowane.

Według § 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm. – zwanego dalej „rozporządzeniem”) stosuje się je do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4 – 15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej „wykazami”. Właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze
w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych mieli ustalić w podległych
i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których były wykonywane prace
w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B (§ 1 ust. 2 rozporządzenia). Stosownie zarazem do § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji,
w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2 rozporządzenia).

Wypada w tym miejscu podkreślić, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14.09.2007 r., III UK 27/07, OSNAP 2008/21-22/325; z dnia 19.09.2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329; z dnia 6.12.2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 22.01.2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75, z dnia 24.03.2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152 i z dnia 1.06.2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638).

Nie wlicza się zarazem do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy, którą pracownik tylko częściowo wykonywał w sposób opisany w załącznikach do rozporządzenia, a równocześnie – w ramach dobowej miary czasu pracy – świadczył prace nie oddziaływujące szkodliwie na jego organizm. Tak zatrudniony pracownik nie spełniał bowiem koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jaki stanowi stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4.06.2008 r., II UK 306/07, OSNP 2009/21-22/290; z dnia 12.07.2011 r., II UK 2/11, LEX nr 989128). W przypadku więc jednoczesnego wykonywania prac wymienionych w rozporządzeniu z niewymienionymi, nawet gdy stosunek tych prac jest nieproporcjonalnie wysoki na rzecz tych pierwszych, przekreśla to możliwość uznania za pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, jako nie wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 25.09.2013 r., III AUa 106/13, LEX nr 1381334).

Reguła ta podlega natomiast pewnym ograniczeniom. Pierwszy wyjątek dotyczy sytuacji, kiedy inne równocześnie wykonywane prace stanowią integralną część (immanentną cechę) większej całości dającej się zakwalifikować pod określoną pozycję załącznika do rozporządzenia (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6.12.2007 r., III UK 62/07, LEX Nr 375653; dnia 5.05.2009 r., I UK 4/09, LEX nr 509022; z dnia 11.03.2009 r., II UK 243/08 oraz z dnia 15.11.2017 r., II UK 550/16, Legalis nr 1715417). Drugie odstępstwo odnosi się do przypadków, kiedy czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22.01.2008, I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75; z dnia 22.04.2009 r., II UK 333/08, LEX nr 1001310 oraz z dnia 15.11.2017 r., II UK 550/16, Legalis nr 1715417; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 24.01.2013 r., II AUa 1098/12, LEX nr 1280036).

Wskazać też należy, iż analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 07 lipca 1987 r. wskazuje, że wymienione w Dziale XIV Prace różne poz. 24 Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, stanowią pracę w szczególnych warunkach.

Ponadto załącznik nr 4 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz.Urz.MG Nr 4, poz. 7) w wykazie A działu XIV poz. 24 pkt 1 jako prace w szczególnych warunkach wymienia pracę: Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione
w wykazie.

W wyroku z 6 grudnia 2007 r. Sąd Najwyższy (III UK 66/07; LEX nr 483283) wskazał, iż czynności ogólnie pojętego nadzoru lub kontroli w procesie produkcji wykonywanej w wydziałach i oddziałach, w których zatrudnieni są pracownicy wykonujący pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia z 1983 r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, objęte poz. 24 działu XIV wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z dnia 07 lutego 1983 roku, to wyłącznie te czynności, które wykonywane są w warunkach bezpośrednio narażających na szkodliwe dla zdrowia czynniki, a więc polegające na bezpośrednim nadzorze i bezpośredniej kontroli procesu pracy na stanowiskach pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Jeśli zatem czynności te wykonywane są
w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na stanowisku pracy związanej z kontrolą międzyoperacyjną, kontrolą jakości produkcji i usług oraz dozorem inżynieryjno-technicznym, to okres wykonywania tej pracy jest okresem pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu. Natomiast, jeśli pracownik zatrudniony na stanowisku związanym z kontrolą międzyoperacyjną, kontrolą jakości produkcji i usług oraz dozorem inżynieryjno-technicznym wykonuje - poza bezpośrednim nadzorem procesu produkcji - inne czynności, w tym szeroko rozumiane czynności administracyjno-zarządzające, polegające na wykonywaniu pracy umysłowej i biurowej, istotne znaczenie z punktu widzenia uprawnień do emerytury na podstawie art. 32 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ma ustalenie, jaką część obowiązującego czasu pracy zajmowały te czynności.

W uzasadnieniu wskazanego wyroku Sąd Najwyższy podkreślił, iż we wskazanej pozycji 24 nie wymienia się stanowiska pracy, lecz odwołuje się do czynności ogólnie pojętego nadzoru lub kontroli w procesie produkcji wykonywanej w tych wydziałach
i oddziałach, w których zatrudnieni są pracownicy wykonujący pracę w warunkach szczególnych. Jednocześnie podniósł, że definicję ustawową "pracy w szczególnych warunkach" zawiera art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stwierdzając, iż za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Praca w warunkach szczególnych to praca, w której pracownik w sposób znaczny jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki i pracę taką pracownik musi wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, aby nabyć prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Sąd Najwyższy podkreślił, iż ustawodawca tworząc instytucję przewidzianą w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, opierał się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Zdaniem Sądy Najwyższego, przy takim założeniu, czynności ogólnie pojętego nadzoru lub kontroli w procesie produkcji wykonywanej w tych wydziałach i oddziałach, w których zatrudnieni są pracownicy wykonujący pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., objęte poz. 24 działu XIV wykazu A, to wyłącznie te czynności, które wykonywane są w warunkach bezpośrednio narażających na szkodliwe dla zdrowia czynniki, a więc polegające na bezpośrednim nadzorze i bezpośredniej kontroli procesu pracy na stanowiskach pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

W wyroku z dnia 11 marca 2009 r. (II UK 243/08, LEX nr 550990) Sąd Najwyższy wskazał, iż czynności obejmujące sporządzenie dokumentacji związanej z dozorem stanowią integralną część sprawowanego dozoru. Nie ma zatem podstaw do ich wyłączania
i traktowania odrębnie. W sytuacji, gdy dozór inżynieryjno-techniczny jest pracą
w szczególnych warunkach i praca polegająca na dozorze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ma żadnej potrzeby ustalania, ile czasu pracownik poświęcał na bezpośredni nadzór nad pracownikami, a ile na inne czynności, które również były związane
z tym dozorem.

Również w wyroku z dnia 24 września 2009 roku (II UK 31/09, LEX nr 559949) Sąd Najwyższy stwierdził, iż jeśli czynności ogólnie pojętej kontroli oraz dozoru inżynieryjno-technicznego wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na stanowisku pracy związanym z określoną w pkt 24 działu XIV wykazu A rozporządzenia
z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) kontrolą lub dozorem inżynieryjno-technicznym, to okres wykonywania tej pracy jest okresem pracy uzasadniającym prawo do świadczeń na zasadach przewidzianych
w rozporządzeniu, niezależnie od tego ile czasu pracownik poświęca na bezpośredni dozór pracowników, a ile na inne czynności ściśle związane ze sprawowanym dozorem i stanowiące jego integralną część, takie jak sporządzanie związanej z nim dokumentacji.

Zapoznając się szczegółowo z uzasadnieniami wskazanych wyroków, należy dojść od przekonania, iż nie pozostają one ze sobą w sprzeczności, gdyż zostały wydane w oparciu
o zupełnie odmienne stany faktyczne.

Określonymi w pkt 24 działu XIV wykazu A rozporządzenia czynnościami ogólnie pojętej kontroli oraz dozoru inżynieryjno-technicznego na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, są wyłącznie te czynności, które wykonywane są w warunkach bezpośrednio narażających na szkodliwe dla zdrowia czynniki, a więc polegające na bezpośrednim dozorze i bezpośredniej kontroli procesu pracy na stanowiskach pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Jeśli zatem czynności te wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na stanowisku pracy związanym z określoną w pkt 24 działu XIV wykazu A rozporządzenia kontrolą lub dozorem inżynieryjno-technicznym, to okres wykonywania tej pracy jest okresem pracy uzasadniającym prawo do świadczeń na zasadach przewidzianych w rozporządzeniu, niezależnie od tego ile czasu pracownik poświęca na bezpośredni dozór pracowników, a ile na inne czynności ściśle związane ze sprawowanym dozorem i stanowiące jego integralną część, takie jak sporządzanie związanej z nim dokumentacji.

Nie ma bowiem żadnych podstaw do wyłączania czynności administracyjno-biurowych takiego rodzaju z czynności polegających na sprawowaniu dozoru i traktowania ich odrębnie (por. także powołane wyżej wyroki z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 62/07;
z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07; z dnia 5 maja 2009 r., I UK 4/09 oraz wyroki z dnia
30 stycznia 2008 r., I UK 195/07, OSNP 2009 Nr 7-8, poz. 105 i z dnia 11 marca 2009 r.,
II UK 243/08, niepublikowany).

Przedkładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że pracę ubezpieczonego w okresie zatrudnienia na stanowiskach: mistrza zmianowego od
1 grudnia 1988 r. do 29 lutego 2000 r. (11 lat i 3 miesiące) oraz dyspozytora zakładowego od 1 marca 2000 r. do 15 stycznia 2004 r. (3 lata, 10 miesięcy i 15 dni) i od 16 stycznia 2006 r. do 31 października 2006 r. (9 miesięcy i 16 dni) należało zakwalifikować jako pracę wykonywaną w szczególnych warunkach. Z ustaleń poczynionych w oparciu o dostępne dowody zarówno z dokumentów w postaci akt osobowych ze spornego okresu zatrudnienia jak i zeznań świadków i ubezpieczonego wynikało, że w powyższych okresach zatrudnienia
w (...) S.A., bez względu na to czy zajmował stanowisko dyspozytora zakładowego czy mistrza zmianowego, R. J. sprawował dozór inżynieryjno techniczny na oddziałach, których wykonywana jest praca wymieniona w wykazie. Był odpowiedzialny za nadzór procesu produkcji, aby jakość wyrobu była na dobrym poziomie. Odpowiadał za stan maszyn eksplorację, remonty, dostawę surowca, bezpieczeństwo pracowników. Jego praca była przede wszystkim wykonywana na halach produkcyjnych, gdzie był hałas i unosiły się opary chemiczne. Jednocześnie, podczas wykonywania przez ubezpieczonego tych prac, wokół niego odbywała się produkcja, a zatem pozostałe maszyny i urządzenia produkujące polimery pozostawały w ruchu. Podstawowa działalność tego działu stanowiła zarazem aktywność realizowaną w warunkach szczególnych, ujętą w wykazie A dziale IV poz. 22.

Ubezpieczony odpowiedzialny był również za czynności administracyjne, lecz to nie składało się na fundament jego pracy. Przy tym były to sprawy nierozerwalnie związane
z dozorem produkcji. Warunkowały prawidłowe wykonanie pracy w ramach dozoru. Tym samym w ocenie Sądu brak podstaw do uznania, iż ubezpieczony w spornym okresie nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze.

Mając zatem na uwadze powyższe należało uznać, że łącznie z okresem uznanym przez organ rentowy, tj. 10 lat i 8 dni, ubezpieczony legitymuje się ponad 15 – letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Na marginesie rozważań wskazać trzeba, że już zaliczenie ubezpieczonemu do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w charakterze mistrza zmianowego ( 11 lat, 3 miesiące) wystarczy do przyjęcia, że ubezpieczony legitymuje się ponad 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych ( 11 lat i 3 miesiące + okres pracy zaliczony przez ZUS – 10 lat i 8 dni = 21 lat, 3 miesiące i 8 dni).

Wobec powyższego, na mocy art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu R. J. prawo do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 02 listopada 2023 roku (zgodnie z zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z art. 28 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych - punkt I sentencji wyroku).

Mając na uwadze, że ustalenie faktycznych warunków pracy ubezpieczonego zostało poczynione dopiero na etapie postępowania sądowego na podstawie dowodów, którymi organ rentowy nie dysponował, Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z art. 28 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych (punkt II sentencji wyroku).

Sędzia Danuta Domańska