Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lipca 2025 roku

Sąd Okręgowy w Toruniu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodnicząca: Sędzia Danuta Domańska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 lipca 2025 roku w Toruniu

sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

przy udziale K. G.

o podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T.

z dnia 17 października 2024 roku nr (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe dla K. G. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. jako pracownika od 1 maja 2024 roku w wymiarze czasu pracy ¾ etatu wynosi:

- za maj 2024 roku i za czerwiec 2024 roku po 3.181,50 zł (trzy tysiące sto osiemdziesiąt jeden złotych, 50/100),

- za lipiec 2024 roku 322,50 zł (trzysta dwadzieścia dwa złote, 50/100);

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T. na rzecz płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 1.800,00 zł (jeden tysiąc osiemset złotych, 00/100) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia Danuta Domańska

IV U 28/25

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 października 2024 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. ustalił, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe dla K. G. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako pracownika od maja 2024 r. w wymiarze czasu pracy 1/16 wynosi:

-od 05/2024 do 06/2024 po 265,13 zł miesięcznie,

- za 07/2024 34,68 zł.

Jednocześnie ZUS umorzył postępowanie w zakresie prawidłowości dokonanego zgłoszenia K. G. do ubezpieczeń społecznych od 29 czerwca 2023 r. i podstaw wymiaru składek od czerwca 2023 r. do kwietnia 2024 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) Spółka z o.o. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w sprawie nie zostały przedłożone żadne dokumenty, na podstawie których można uznać potrzebę zwiększenia wymiaru czasu pracy z 1/16 etatu na 3/4 etatu od maja 2024 r. Organ rentowy nie kwestionował zatem zatrudnienia ubezpieczonej, natomiast kwestionował wysokość zwiększonej od maja 2024 r. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w związku ze zmianą wymiaru czasu pracy. W okresach wcześniejszych ww. była zatrudniona u płatnika składek (...) Sp. z o.o. od 29 czerwca 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. w wymiarze czasu pracy 1/2 etatu, od 1 stycznia 2024 r. do 30 kwietnia 2024 r. w wymiarze 1/16 etatu. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że na miejsce K. G. - po jej przejściu na zasiłek chorobowy - nie został zatrudniony inny pracownik. Żadnemu z zatrudnionych pracowników nie został zwiększony wymiar czasu pracy. Odnosząc się do swobodnego kształtowania wysokości wynagrodzenia za pracę ZUS wskazał przepis dotyczący relacji wynagrodzenia i świadczenia pracy art. 78 § 1 k.p., który stanowi, że wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest uprawniony do badania zarówno zawarcia umowy o pracę, jak i ważności jej poszczególnych postanowień w ramach obowiązującej go procedury zakwestionowania tych postanowień umowy o pracę w zakresie wynagrodzenia, które pozostają w kolizji z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może więc zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem lub z zasadami współżycia społecznego. W związku z powyższym ocena postanowień umownych może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych, a więc nie tylko z punktu widzenia interesu pracownika, ale także interesu publicznego. Zmiana wymiaru czasu pracy i tym samym wysokości wynagrodzenia została w tym przypadku uznana jako dokonana z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiągnięciu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu - art. 58 § 3 k.c. w zw. z art. 300 k.p. W ocenie organu rentowego analiza stanu faktycznego oraz całokształt pozyskanego materiału jednoznacznie wskazuje, iż sporne wynagrodzenie związane ze zwiększeniem wymiaru czasu pracy zostało ukształtowane wyłącznie dla stworzenia warunków umożliwiających K. G. uzyskanie prawa do wyższych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

W odwołaniu (...) Spółka z o.o. zaskarżyła powyższą decyzję w części tj. w zakresie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla K. G. oraz zarzuciła wadliwe przyjęcie przez ZUS, iż podstawę wymiaru składek dla zainteresowanej na ubezpieczenia społeczne jako pracownika w wymiarze 1/16 etatu stanowi od 05/2024 do 06/2024 kwota po 265,13 zł i za 07/2024 - 34,68 zł. Płatnik składek zarzucił, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając przedmiotową decyzję oparł się na błędnym ustaleniu stanu faktycznego, mającym istotny wpływ na treść zaskarżonej decyzji, poprzez przyjęcie, że sporne wynagrodzenie związane ze zwiększeniem wymiaru czasu pracy zostało ukształtowane wyłącznie dla stworzenia warunków umożliwiających K. G. uzyskanie prawa do wyższych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, czego konsekwencją było naruszenie prawa materialnego polegające na:

1. niewłaściwym zastosowaniu art. 83 ust. 1 pkt 3, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych do ustalonego stanu faktycznego, a które to przepisy nie uprawnianą organu rentowego do obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okolicznościach przedmiotowej sprawy;

2. błędnej wykładni art. 58 k.c. poprzez przyjęcie, że ustalenie takiej podstawy wymiaru składek w skutecznie zawartej umowie o pracę (wobec potwierdzenia wykonywania tej pracy przez organ rentowy) jest nieważne jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Wobec powyższego odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, tj. emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe dla K. G. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Sp. z o.o. jako pracownika od maja 2024 r. w wymiarze czasu pracy 1/16 wynosi: od 05/2024 do 06/2024 po 3.181,50 zł miesięcznie i za 07/2024 - 322,50 zł. Płatnik składek wniósł również o zasądzenie od organu rentowego zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas po uprawomocnieniu się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu odwołania zostało podkreślone, że to pracodawca zaproponował zainteresowanej zwiększenie wymiaru czasu pracy, co było konsekwencją jego wyrównania do wynagrodzenia minimalnego. Ponadto pracodawca nie mógł mieć wiedzy, czy też nie mógł przypuszczać, że od lipca 2024 r. zainteresowana będzie niezdolna do pracy. K. G. została zatrudniona przez płatnika składek od dnia 29 czerwca 2023 r., co wynikało z rozszerzenia działalności przez płatnika (utworzenie przedsiębiorstwa społecznego) i wymogu zatrudnienia trzech osób „wykluczonych” tj. np. takich, które pozostawały bez pracy i były zarejestrowane w PUP. Zainteresowana została zatrudniona jako sekretarka, na 1/4 etatu. Od dnia 1 stycznia 2024 r. została zatrudniona jako referent ds. księgowości w wymiarze czasu pracy 1/16 etatu - zmniejszenie wymiaru czasu pracy wynikało z prośby zainteresowanej, w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem w początkowym okresie przedszkolnym. Od maja 2024 r. płatnik składek zaproponował zainteresowanej zwiększenie wymiaru czasu pracy i poszerzenie obowiązków pracowniczych, na które to warunki zainteresowana się zgodziła, mając na względzie to, że jej dziecko zaaklimatyzowało się w przedszkolu. Od maja 2024 r. zainteresowana pracowała po 30 godzin tygodniowo. Zaznaczono, że w spółce niczym nadzwyczajnym jest praca w niepełnym wymiarze czasu pracy, zainteresowana od początku zatrudnienia pracuje w różnych wymiarach czasu pracy, a takie regulowanie etatem wynika z potrzeb pracodawcy i nie wiąże się z intencjonalnym zawyżaniem wynagrodzenia. Tak też było z zatrudnieniem od dnia 1 maja 2024 r., pracodawca miał wówczas taką potrzebę, a pracownik od tego czasu pracuje w tymże wymiarze godzin.

Płatnik składek zwrócił uwagę na raport dotyczący wysokości zarobków asystenta ds. księgowości, które to stanowisko w zasadzie odpowiada stanowisku referenta - według stanu na styczeń 2024 r. asystent (referent) ds. księgowości zarabia średnio 5.320,00 zł brutto, przy czym najwyższe zarobki na tym stanowisku wynoszą 6.790,00 zł brutto, a najniższe - 4.540,00 zł. Raporty te pokazują, że wynagrodzenie zainteresowanej na zajmowanym stanowisku referenta ds. księgowości nie jest wygórowane, a wręcz było poniżej średniej ogólnopolskiej.

Uzasadnione jest również zdaniem płatnika składek zwiększenie od maja 2024 r. wymiaru czasu pracy z uwagi na zwiększony zakres zadań biura rachunkowego, co uzasadniało zwiększenie de facto zatrudnienia. W ramach zatrudnienia zainteresowanej u płatnika składek od maja 2024 r. do zakresu obowiązków jej jako referenta ds. księgowości należało m.in.: zatwierdzanie dokumentów oraz wyciągów w S., skanowanie faktur, uzgadnianie sald w pełnej księgowości, uzgadnianie sald kont bankowych, uzgadnianie sald raportów kasowych, wyjaśnianie z kontrahentami różnic na kontach. Charakter wykonywanych zadań nie wiązał się z dokumentowaniem realizowanych obowiązków. Nie sposób udowodnić faktu skanowania faktur czy uzgadniania sald - są to czynności wykonywane na bieżąco, bez generowania dowodów ich realizacji. Gdyby zainteresowana działała w porozumieniu z płatnikiem w celu uzyskania wyższych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, zapewne zadbałaby o wygenerowanie namacalnych dowodów swojej pracy, przy czym byłoby to działaniem nienaturalnym. Zainteresowana, wykonując swoje obowiązki, nie działając w zamierzonym celu uzyskania nienależnych świadczeń, wykonywała swoje zadania w sposób zgodny z ich specyfiką. Podkreślić przy tym należy, że wynagrodzenie ubezpieczonej przez cały okres jej zatrudnienia stanowi wynagrodzenie minimalne. Organ rentowy w żaden sposób nie udowodnił, że wynagrodzenie, jakie faktycznie zainteresowana otrzymywała, jest wynagrodzeniem niegodziwym, niesprawiedliwym czy sprzecznym z zasadami współżycia społecznego, a zainteresowana nie wykonywała pracy w wymiarze 3/4 etatu. O tym, że ustalone dla zainteresowanej wynagrodzenie za pracę na poziomie 3.181,50 zł brutto (tj. około 2.498,00 zł netto) nie pozostaje w kolizji z prawem lub zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa, świadczą okoliczności zatrudnienia, rodzaj wykonywanej przez zainteresowaną pracy, jej ilość, warunki, w jakich pracę tę wykonywała. Nieuzasadnione jest zatem twierdzenie, że skorzystanie przez zainteresowaną z pojawiającej się możliwości zatrudnienia na stanowisku, dającym godziwe wynagrodzenie, narusza prawo, zmierza do jego obejścia lub jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W piśmie z 21 lutego 2025 r. oraz na rozprawie w dniu 05 maja 2025 r. zainteresowana opowiedziała się po stronie płatnika składek.

( vide: pismo na k. 183 akt sądowych, protokół elektroniczny rozprawy od 00:08:24 do 00:08:43).

Na rozprawie w dniu 05 maja 2025r. pełnomocnik płatnika poparł odwołanie oraz wniósł o zmianę decyzji i ustalenie podstawy wymiaru składek dla ubezpieczonej w wymiarze ¾ etatu/

( vide: protokół elektroniczny rozprawy od 00:02:11 do 00:04:11).

W piśmie z 18 czerwca 2025 r. odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe dla K. G. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) sp. z o.o. jako pracownika od maja 2024 r. w wymiarze 3/4 etatu wynosi od 05/2024 do 06/2024 po 3.181,50 zł miesięcznie i za 07/2024 322,50 zł. Jednocześnie odwołująca sprostowała podaną w odwołaniu wartość przedmiotu sporu na kwotę 6.121 zł ( vide: pismo – k. 258 akt sądowych).

Sąd ustalił, co następuje:

Płatnik składek (...) S. z o.o. widnieje w KRS pod nr (...) od 17 listopada 2022 r. Siedziba spółki mieści się w miejscowości P. (...). Wspólnikami spółki są M. P. i H. Ł., będące także członkami zarządu. W spółce funkcjonuje także Komisja Rewizyjna, w skład której wchodzą M. Ś., E. Ś. i K. O.. Przedmiotem działalności spółki jest m.in. wykonywanie fotokopii, przygotowywanie dokumentów i pozostała specjalistyczna działalność wspomagająca prowadzenie biura, działalność usługowa związana z administracyjną obsługą biura, działalność rachunkowo-księgowa, doradztwo podatkowe. Dodatkowo Spółka nieodpłatnie organizuje wycieczki dla dzieci i warsztaty dla seniorów.

Dowód: - informacje ze strony internetowej KRS - https://wyszukiwarka-krs.ms.gov.pl,

- zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

Spółka obsługuje podmioty prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Zatrudnia 5 osób na stanowiskach księgowych. W siedzibie Spółki znajduje się jedno obszerne biuro z zapleczem kuchennym. Na środku biura stoi jedno duże biurko na 8 stanowisk pracy (4 po każdej stronie) oraz osobne biurko dla M. P..

Dowód: - zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06,

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

W 2024 r. Spółka zatrudniała 5 pracowników - J. S. na stanowisku księgowej, M. P. i K. P. oraz młodszych księgowych i referentów.

Dowód: - zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

M. P. zajmuje się sprawami kadrowymi i zatrudnianiem pracowników, sporządza także sprawozdania do KAS i US.

Dowód: - zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

K. P. jest zatrudniony w Spółce od 11 listopada 2023 r. na umowę o pracę jako asystent ds. kadr i płac w niepełnym wymiarze czasu pracy. Dodatkowo prowadzi własną działalność gospodarczą w przedmiocie ubezpieczeń. Częściowo zajmuję się sprawami kadrowymi, ponieważ czynności te leżą także w zakresie obowiązków M. P.. K. P. przebywa w biurze Spółki w razie potrzeb, ponieważ ma swoje biuro obok biura Spółki, z oddzielnym wejściem.

Dowód: - zeznania świadka K. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:37:06 do 01:00:00,

- zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02.

J. S. pracowała w Biurze (...) w okresie od 01 sierpnia 2015 r. do 31 lipca 2017 r. w wymiarze ½ etatu i od 01 sierpnia 2017 r. do 31 stycznia 2023 r w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku technika prac biurowych. Następnie do 9 lutego 2023 r. była zrejestrowana jako bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w G.-D.. W dniu 29 czerwca 2023 r. zawarła z (...) Sp. z o.o., reprezentowaną przez M. P., umowę o pracę na czas określony do 31 grudnia 2023 r. na stanowisku księgowej w wymiarze ½ etatu za wynagrodzeniem 1.800 zł brutto. W dniu 29 grudnia 2023 r. została zawarta kolejna umowa o pracę na okres do 31 grudnia 2025 r. na tożsame stanowisko, ale z wynagrodzeniem 4.242 zł brutto i pełnym wymiarem czasu pracy. Na mocy aneksu z 1 lipca 2024 r. wynagrodzenie wzrosło do kwoty 4.300 zł brutto.

J. S. zajmuje się księgowaniem i obsługuje przypisanych klientów. Świadczy pracę od 07:30 do 15:30 w siedzibie spółki.

Dowód: - świadectwo pracy – k. 36-37 akt sądowych,

- zaświadczenie – k. 41 akt sądowych,

- umowy o pracę, aneks – k. 69-70, 72 akt sądowych,

- zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02.

M. B. zatrudniona w Fundacji (...) w P. od 1 maja 2022 r. do 8 stycznia 2023 r. jako pracownik obsługi biurowej, pracownik przygotowujący posiłki typu fast food. Następnie w dniu 9 stycznia 2023 r. zawarła z (...) Sp. z o.o. umowę zlecenia na okres do 31 grudnia 2023 r. na doraźne skanowanie dokumentów i opracowywanie ich w programie S. oraz księgowanie dokumentów, za wynagrodzeniem 22,80 zł za godzinę. W dalszej kolejności w dniu 29 czerwca 2023 r. M. S. zawarła z odwołującą Spółką umowę o pracę na okres do 31 grudnia 2023 r. na stanowisko młodszej księgowej, w wymiarze ½ etatu, za wynagrodzeniem 1.800 zł brutto. Kolejna umowa o pracę została zawarta w dniu 29 grudnia 2023 r. na okres do 31 grudnia 2025 r., na tożsame stanowisko młodszej księgowej, w wymiarze ½ etatu i za wynagrodzeniem 2.121 zł brutto. Na mocy aneksu z 1 lipca 2024 r. wynagrodzenie wzrosło do 2.150 zł brutto. Świadczyła pracę od poniedziałku do piątku od 07:30 do 11:30 w siedzibie Spółki.

Zatrudnienie M. S. ustało na mocy porozumienia stron z dniem 30 listopada 2024 r.

Dowód: - świadectwa pracy – k. 80, 114 akt sądowych,

- umowa zlecenia – k. 82 akt sądowych,

- umowy o pracę – k. 85, 108 akt sądowych,

- aneks – k. 111 akt sądowych,

- porozumienie w sprawie rozwiązania umowy o pracę – k. 113 akt sądowych,

- zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 02.06.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:02:43 do 00:22:50,

Za pierwsze półrocze 2024 r. spółka odnotowała zysk, ale pod koniec roku powstała konieczność zaciągnięcia pożyczki, aby sfinansować wszystkie zadania z uwagi na brak dofinansowania z Urzędu Pracy. M. P. jako członek zarządu udzieliła spółce pożyczki.

Dowód: - przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

Ubezpieczona K. G. (ur. (...); poprzednie nazwisko: L.) posiada wykształcenie średnie techniczne. Z zawodu jest technikiem budownictwa. Ponadto w 2023 r. podjęła naukę w Medycznej Szkole (...) w zawodzie opiekuna medycznego. W toku aktywności zawodowej ubezpieczona pracowała jako pracownik linii fosforanowania (od 26 września 2018 r. do 26 listopada 2018 r. w (...) sp. z o.o.) i recepcjonistka (od 1 marca 2020 r. do 15 czerwca 2021 r. w Firmie Handlowo Usługowej (...)).

Od 23 czerwca 2023 r. K. G. była zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w R. jako osoba poszukująca pracy.

Dowód: - świadectwo ukończenia szkoły – k. 52 akt ZUS, k. 127 akt sądowych,

- świadectwo dojrzałości – k. 125 akt sądowych,

- świadectwo kwalifikacyjne – k. 53 akt ZUS, k. 126, 135-137 akt sądowych,

- umowa o świadczenie usług edukacyjnych – k. 121-124 akt sądowych,

- świadectwa pracy – k. 12, 57-59 akt ZUS, k. 131-133 akt sądowych,

- zaświadczenie z PUP w R. – k. 55 akt ZUS, k. 134 akt sądowych,

- karta rejestracyjna poszukującego pracy – k. 148-149 akt sądowych,

- przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06.

K. G. nie jest spokrewniona ani spowinowacona z zarządem Spółki (...). Przywoziła do M. P. zeznania podatkowe swojego męża do rozliczania. M. P. spodobało się to, jak ubezpieczona wypełniała te dokumenty i zaproponowała jej zatrudnienie. W czerwcu 2023 r. dziecko ubezpieczonej miało 2 lata, nie chodziło do żłobka i zajmowała się nim teściowa.

Dowód: - zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06,

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

W dniu 29 czerwca 2023 r. ubezpieczona K. G. zawarła z (...) Sp. z o.o., reprezentowaną przez członka zarządu M. P., umowę o pracę na stanowisko sekretarki w wymiarze ½ etatu za wynagrodzeniem 1.800,00 zł brutto miesięcznie. Umowa została podpisana na okres do 31 grudnia 2023 r. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę firmy. Ustalono płatność wynagrodzenia w formie przelewu.

W dniu 29 czerwca 2023 r. ubezpieczona otrzymała orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na powyższym stanowisku. W dniach 29-30 czerwca 2023 r. ubezpieczona przeszła szkolenie z zakresu BHP. K. G. wypełniła indywidualny plan reintegracji w związku z pracą w przedsiębiorstwie społecznym, którego celem jest wsparcie w rozwoju zawodowym i osobistym.

Dowód: - umowa o pracę – k. 7 akt ZUS, k. 152 akt sądowych,

- kwestionariusz osobowy, informacje, oświadczenia – k. 154-164, 166-168 akt sądowych,

- indywidualny plan reintegracji – k. 169-173 akt sądowych,

- karta szkolenia BHP – k. 21 akt ZUS, k. 165 akt sądowych,

- skierowanie na badania lekarskie – k. 120 akt sądowych,

- orzeczenie lekarskie – k. 23 akt ZUS, k. 119 akt sądowych,

- potwierdzenia przelewów wynagrodzeń – k. 31-40 akt ZUS.

Ubezpieczona podpisywała się na listach obecności wskazując godziny pracy od 7:30 do 11:30.

Dowód: - listy obecności – k. 60-62 akt ZUS.

W dniu 29 grudnia 2023 r. ubezpieczona K. G. zawarła z (...) Sp. z o.o., reprezentowaną przez członka zarządu M. P., kolejną umowę o pracę na stanowisko referenta ds. księgowości w wymiarze 1/16 etatu za wynagrodzeniem 265,13 zł brutto miesięcznie. Umowa została podpisana na okres od 1 stycznia 2024 r. do 30 kwietnia 2024 r. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę firmy. Ustalono płatność wynagrodzenia w formie gotówki. W dniach 2-3 stycznia 2024 r. ubezpieczona przeszła szkolenie z zakresu BHP.

M. P. zaproponowała zmianę stanowiska K. G., ponieważ była zadowolona z jej pracy, ubezpieczona szybko się uczyła, poznała klientów i charakter pracy Spółki oraz przychodziła do pracy, w przeciwieństwie do P. G., która często korzystała ze zwolnień lekarskich. M. P. nie chciała zatrudniać nowej osoby, ponieważ ubezpieczona była już częściowo wdrożona do pracy, a przyuczenie do pracy nowego pracownika zajęłoby około 3 miesięcy, wobec czego M. P. zdecydowała się poczekać na ubezpieczoną. Ustalony wymiar czasu pracy 1/16 etatu wynikał z faktu, że syn ubezpieczonej miał problem z zaaklimatyzowaniem się w przedszkolu (uczęszczał do Oddziału Przedszkolnego przy Szkole Podstawowej w P. w roku szkolnym 2023/2024), a nadto był to czas na wdrożenie jej do pracy jako referenta ds. księgowości.

Dowód: - umowa o pracę – k. 8 akt ZUS, k. 174 akt sądowych,

- karta szkolenia BHP – k. 19-20 akt ZUS, k. 175 akt sądowych,

- oświadczenie Dyrektora Szkoły Podstawowej w P. – k. 229 akt sądowych,

- zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 2.06.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:02:43 do 00:22:50,

- przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

Ubezpieczona podpisywała się na listach obecności raz w tygodniu, wskazując godziny pracy od 8:00 do 10:30. Ubezpieczona podpisywała się na listach wypłat za styczeń – sierpień 2024 r.

Dowód: - listy obecności – k. 62-65 akt ZUS,

- listy wypłat – k. 24-30 akt ZUS.

K. G. jako referent ds. księgowości głównie przenosiła wyciągi do programu Symfonia, zatwierdzała też dokumenty i wyciągi w programie S. - w takiej ilości, jaka była możliwa do wykonania przez 2,5 godziny tygodniowo.

Dowód: - przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06.

Pod koniec marca 2024 r. K. G. dowiedziała się, że jest w ciąży – wykonała wtedy test ciążowy. W karcie ciąży ubezpieczonej zostało odnotowane, że wcześniej dwukrotnie poroniła. Pierwsze badanie ginekologiczne miała w dniu 29 kwietnia 2024 r. Podczas wizyty ginekologicznej w dniu 6 maja 2024 r. zostało odnotowane, że K. G. miała ostatnią miesiączkę 12 marca 2024 r. i jest w ciąży. Na wizycie w dniu 1 lipca 2024 r. zostało zlecone USG połówkowe. Podczas wizyty w dniu 5 lipca 2024 r. ubezpieczona zgłaszała pobolewania. W związku z tym, że wcześniej dwukrotnie poroniła, w tym pod koniec sierpnia 2023 r., początkowo nie chciała mówić o ciąży.

Dowód: - dokumentacja medyczna - k. 192-206, 211 akt sądowych,

- karta ciąży – k. 246-251 akt sądowych,

- przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06,

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

Syn ubezpieczonej został przeniesiony z Oddziału Przedszkolnego przy Szkole Podstawowej w P. do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w O. od 23 stycznia 2024 r. Przebywał w przedszkolu w styczniu w dniach 24-26 i 29-31 stycznia w godzinach 8:00-13:00, w lutym w dniach 1-2, 5-9 i 26-29 w godzinach 8:00-13:00, w marcu w dniach 1, 4-8, 11-15, 18-22 i 25-27 w godzinach 8:00-13:00, w kwietniu w dniach 3-5, 8-12, 15-19, 22-26 i 29-30 w godzinach 8:00-13:00, w maju w dniach 6-10, 13-17, 20-24 i 27-29 w godzinach 8:00-13:00, w czerwcu w dniach 3-7, 10-14 czerwca w godzinach 8:00-13:00.

Dowód: - pismo Dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w O. z 14.05.2025 r. – k. 243-244 akt sądowych.

Po tym, jak syn ubezpieczonej zaaklimatyzował się w nowym przedszkolu, K. G. powiedziała o tym M. P. i pytała o możliwość zwiększenia wymiaru czasu pracy. W związku z tym, że od kwietnia w Spółce jest więcej pracy, wynikającej z konieczności rozliczenia PIT-ów, ryczałtów, książek przychodów i rozchodów oraz sporządzenia sprawozdań (do końca czerwca), M. P. podjęła decyzję o zwiększeniu etatu ubezpieczonej. Nie wiedziała wtedy, że ubezpieczona jest w ciąży.

Dowód: - zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 2.06.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:02:43 do 00:22:50,

- przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

W dniu 30 kwietnia 2024 r. ubezpieczona K. G. zawarła z (...) Sp. z o.o., reprezentowaną przez członka zarządu M. P., kolejną umowę o pracę na stanowisku referenta ds. księgowości w wymiarze 3/4 etatu za wynagrodzeniem 3.181,50 zł brutto miesięcznie. Umowa została podpisana na okres od 1 maja 2024 r. do 31 grudnia 2025 r. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę firmy. Ustalono płatność wynagrodzenia w formie gotówki. Ubezpieczona podpisywała się na listach wypłat.

Dowód: - umowa o pracę – k. 9 akt ZUS, k. 177 akt sądowych,

- listy wypłat - k. 71-73 akt ZUS,

Aneksem z dnia 1 lipca 2024 r. wynagrodzenie ubezpieczonej zostało zwiększone do kwoty 3.225,00 zł brutto miesięcznie, z uwagi na wzrost wynagrodzenia minimalnego. Pozostałe warunki pracy nie uległy zmianie.

Dowód: - aneks – k. 10-11 akt ZUS, k. 178 akt sądowych.

Ubezpieczona podpisywała się na listach obecności wskazując godziny pracy od 8:00 do 14:00, od poniedziałku do piątku.

Dowód: - listy obecności – k. 65-69 akt ZUS,

Ubezpieczona od początku zatrudnienia pracowała w siedzibie Spółki, była wyposażona w służbowy laptop. Od maja 2024 r. zajmowała się pełną księgowością, przenosiła faktury i wyciągi bankowe z programu S. (służącego do sporządzania dokumentów i wystawiania faktur) do programu księgowego Symfonia, w którym uzgadniała konta 201 - sprzedażowe i 202 – zakupowe (uzgodnienie salda - z czego powstało i czego brakuje), a także skanowała faktury, uzgadniała salda kont bankowych, jak również miała kontakt z klientami, którzy przychodzili do biura. Ubezpieczona miała przydzielonych klientów, których obsługiwała. K. G. wykonywała czynności wstępne do sprawozdań. M. P. nie byłaby w stanie wykonać wszystkich czynności do sprawozdań (za niezłożenie sprawozdania w terminie obowiązuje kara 5.000 zł). K. G. świadczyła pracę przez 6 godzin dziennie do czasu zwolnienia lekarskiego. Ubezpieczona nie podpisywała żadnych dokumentów.

M. P. była przełożoną ubezpieczonej i nadzorowała jej pracę.

Dowód: - zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 2.06.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:02:43 do 00:22:50,

- zeznania świadka K. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:37:06 do 01:00:00,

- przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

W połowie czerwca 2024 r. K. G. poinformowała M. P. o ciąży, ale zapewniała, że będzie pracować do końca ciąży. Jednakże zaczęła się źle czuć i miała plamienia, a podczas upałów puchły jej nogi. Przeszła na zwolnienie lekarskie od 5 lipca 2024 r. z uwagi na złe samopoczucie i wcześniejsze poronienia, ponadto musiała przyjmować leki podtrzymujące ciążę. M. P. powiedziała ubezpieczonej, że nie warto ryzykować ciąży.

Dowód: - dokumentacja medyczna - k. 192-206, 211 akt sądowych,

- karta ciąży – k. 246-251 akt sądowych,

- przesłuchanie ubezpieczonej na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:00:51 do 01:34:06

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

J. S. nie rozmawiała z ubezpieczoną na temat jej ciąży, o czym dowiedziała się w lipcu 2024 r., kiedy ubezpieczona przyniosła zwolnienie lekarskie.

Dowód: - zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02.

Ubezpieczona składała wnioski urlopowe, które akceptowała M. P., w dniach: 4 sierpnia 2023 r. na 7-8 sierpnia 2023 r., 27 września 2023 r. na 28-30 września 2023 r., 27 października 2023 r. na 30-31 października 2023 r. i 2 listopada 2023 r., 21 grudnia 2023 r. na okres od 22 grudnia do 29 grudnia 2023 r., 29 marca 2024 r. na 1-30 kwietnia 2024 r. (4 dni robocze), 28 kwietnia 2024 r. na 2 maja 2024 r., 28 maja 2024 r. na okres od 29 maja do 31 maja 2024 r.

Dowód: - wnioski urlopowe - k. 75-79 akt ZUS.

W złożonych za ubezpieczoną miesięcznych imiennych raportach rozliczeniowych ZUS RCA płatnik składek wykazał podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości: za czerwiec 2023 r. - 172,08 zł, od lipca do grudnia 2023 r. po 1800,00 zł miesięcznie, od stycznia do kwietnia 2024 r. po 265,13 zł miesięcznie, od maja do czerwca 2024 r. po 3.181,50 zł miesięcznie, za lipiec 2024 r. - 322,50 zł. Ponadto płatnik składek złożył imienne miesięczne raporty o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek ZUS RS A, w których wykazał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy od 5 lipca 2024 r. do 6 sierpnia 2024 r. i zasiłek chorobowy od 7 sierpnia 2024 r. do 30 września 2024 r.

Bezsporne.

Część obowiązków ubezpieczonej po przejściu na zwolnienie lekarskie przejęły J. S. i M. S. tj. skanowanie faktur, a pozostałymi zajęła się M. P.. Nie zwiększyło się wynagrodzenie, ani wymiar czasu pracy osób zatrudnionych w Spółce.

Dowód: - zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:10:20 do 00:25:02,

- zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 2.06.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:02:43 do 00:22:50,

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

M. P. wystawiała ogłoszenia o pracę, ale z 40 podań nie wybrała odpowiedniego pracownika. Od lutego 2025 r. w spółce pracuje stażystka, która pomaga M. P., częściowo dotyczy to czynności K. G..

Dowód: - zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 2.06.2025 r. – protokół elektroniczny od 00:02:43 do 00:22:50,

- przesłuchanie M. P. na rozprawie w dniu 5.05.2025 r. - protokół elektroniczny od 01:34:06 do 02:11:10.

W dniu 22 sierpnia 2024 r. ZUS Oddział w T. zawiadomił strony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie prawidłowości dokonanego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych od 29 czerwca 2023 r. oraz podstaw wymiaru składek K. G. jako pracownika u płatnika składek (...) sp. z o.o.

Dowód: - zawiadomienia – k. 2 i 41 akt ZUS.

Zaskarżoną decyzją z dnia 17 października 2024 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. ustalił, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe chorobowe i wypadkowe dla K. G. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako pracownika od maja 2024 r. w wymiarze czasu pracy 1/16 wynosi: od 05/2024 do 06/2024 po 265,13 zł. Miesięcznie, a za 07/2024 34,68 zł, jednocześnie umarzając postępowanie w zakresie prawidłowości dokonanego zgłoszenia K. G. do ubezpieczeń społecznych od 29 czerwca 2023 r. i podstaw wymiaru składek od czerwca 2023 r. do kwietnia 2024 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) Spółka z o.o.

Dowód: - zaskarżona decyzja – k. 96-99 akt ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie okoliczności bezspornych, dokumentacji zebranej w aktach sądowych i w aktach prowadzonych przez organ rentowy oraz w oparciu o zeznania świadków K. P. M. S. i J. S. oraz przesłuchanie M. P. - za odwołującą Spółkę i zainteresowanej K. G..

Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów, ponieważ były jasne, pełne i rzetelne, a żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani mocy dowodowej, wobec czego nie budziły one także wątpliwości Sądu. W toku postępowania przedłożone zostały akta osobowe ubezpieczonej dokumentujące przebieg jej zatrudnienia. Wynikało z nich, że początkowo została ona zatrudniona na stanowisku sekretarki w wymiarze ½ etatu za wynagrodzeniem 1.800,00 zł brutto miesięcznie, począwszy od 29 czerwca 2023 r. Następnie w dniu 29 grudnia 2023 r. zawarła kolejną umowę o pracę na stanowisko referenta ds. księgowości w wymiarze 1/16 etatu za wynagrodzeniem 265,13 zł brutto miesięcznie, na okres do 30 kwietnia 2024 r. i w dalszej kolejności w dniu 30 kwietnia 2024 r. ubezpieczona została zatrudniona na tożsamym stanowisku referenta ds. księgowości, ale w zwiększonym wymiarze czasu pracy tj. 3/4 etatu i za wynagrodzeniem 3.181,50 zł brutto miesięcznie.

Należy wskazać, że w toku postępowania zostały przedłożone także akta osobowe świadków M. S. i J. S., z których wynikało, że J. S. także pracowała na część etatu tj. w okresie od 29 czerwca 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. na stanowisku księgowej w wymiarze ½ etatu i za wynagrodzeniem 1.800,00 zł brutto, które stanowiło połowę obowiązującego wówczas minimalnego wynagrodzenia. W dniu 29 grudnia 2023 r. J. S. zawarła kolejną umowę o pracę, na mocy której została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 4.242,00 zł brutto tj. wynagrodzeniem minimalnym. Podobnie M. S. zawarła w dniu 29 czerwca 2023 r. umowę o pracę na okres do 31 grudnia 2023 r. na stanowisko młodszej księgowej, w wymiarze ½ etatu i za wynagrodzeniem 1.800,00 zł brutto i na mocy kolejnej umowy o pracę z dnia 29 grudnia 2023 r. jej wynagrodzenie wzrosło do 2.121,00 zł brutto, czyli do nowej kwoty wynagrodzenia minimalnego obowiązującego od stycznia 2024 r. Wynika z tego, że wynagrodzenia pracowników Spółki pozostawały na poziomie wynagrodzeń minimalnych i typowe było zatrudnianie pracowników na część etatu oraz zmiany wymiaru czasu pracy w toku zatrudnienia. Taki sposób kształtowania wymiaru czasu pracy i wynagrodzenia nie dotyczył więc tylko ubezpieczonej, lecz był powszechnie praktykowany w Spółce.

W toku postępowania zostały przedłożone także listy obecności z podpisami ubezpieczonej oraz potwierdzenia przelewów i listy wypłat potwierdzające wypłacanie ubezpieczonej kwot wynagrodzeń wynikających z zawieranych z płatnikiem umów, w tym od 1 maja 2024 r. w kwocie odpowiadającej zwiększonemu wymiarowi czasu pracy ¾ etatu, obliczonej proporcjonalnie do obowiązującego wynagrodzenia minimalnego.

W toku postępowania zostały złożone oświadczenia Dyrektora Szkoły Podstawowej w P. z 30 kwietnia 2025 r. oraz Dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w O. z 14 maja 2025 r., na mocy których potwierdzone zostały okoliczności, że syn ubezpieczonej miał problem z aklimatyzacją w przedszkolu – uczęszczał do przedszkola przy Szkole Podstawowej w P. w roku szkolnym 2023-2024, w której to placówce pojawił się ten problem, wobec czego został przeniesiony do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w O. od 23 stycznia 2024 r. Z pisma dyrektora wynikało, że przebywał w przedszkolu w styczniu w dniach 24-26 i 29-31 stycznia w godzinach 8:00-13:00, w lutym w dniach 1-2, 5-9 i 26-29 w godzinach 8:00-13:00, w marcu w dniach 1, 4-8, 11-15, 18-22 i 25-27 w godzinach 8:00-13:00, w kwietniu w dniach 3-5, 8-12, 15-19, 22-26 i 29-30 w godzinach 8:00-13:00, w maju w dniach 6-10, 13-17, 20-24 i 27-29 w godzinach 8:00-13:00, w czerwcu w dniach 3-7, 10-14 czerwca w godzinach 8:00-13:00. Powyższe informacje świadczą o wiarygodności podnoszonych w toku postępowania twierdzeń, że wymiar czasu pracy ubezpieczonej od stycznia 2024 r. został zmniejszony do 1/16 z powodu problemów jej dziecka w przedszkolu. Z podanych w piśmie informacji wynika, że w styczniu 2024 r., po przeniesieniu do nowej placówki, syn ubezpieczonej był w przedszkolu w styczniu tylko przez 6 dni, w lutym przez 11 dni, a następnie w marcu 19 dni i w kwietniu 20 dni, co potwierdza tendencję wzrostową w zakresie obecności w przedszkolu i prawdziwość twierdzeń o poprawie sytuacji z aklimatyzacją w nowej placówce oraz brakiem przeszkód do zwiększenia etatu ubezpieczonej od maja 2024 roku.

W sprawie przedłożona została także dokumentacja medyczna K. G., w której odnotowano, że pierwsze badanie ginekologiczne, będąc w ciąży, miała w dniu 29 kwietnia 2024 r. W dokumentacji zostało wskazane, że ubezpieczona miała ostatnią miesiączkę w dniu 12 marca 2024 r. K. G. nie kwestionowała, że w momencie zawierania kolejnej umowy o pracę wiedziała o ciąży. Wyjaśniła, że pod koniec marca 2024 r. dowiedziała się, że jest w ciąży, ponieważ wykonała wtedy test ciążowy. Wskazała, że początkowo nie chciała mówić nikomu o ciąży, ponieważ dwukrotnie już poroniła, co potwierdza dokumentacja medyczna.

Należy zauważyć, że w postępowaniu zostały przedłożone wyłącznie dokumenty związane z formalną stroną zatrudnienia, ale brak dokumentów, które ubezpieczona wytworzyłaby w toku świadczenia pracy. Wynika to jednak z faktu, że jej praca nie polegała na tworzeniu dokumentów, gdyż zakres obowiązków dotyczył skanowania dokumentów księgowych albo pracy w programach księgowych i przetwarzania dokumentów w formie elektronicznej oraz na kontaktach z klientami, wobec czego logiczne i zrozumiałe jest, że strony nie mogły przedstawić takich dowodów, jakich żądał organ rentowy. Słusznie zauważono, że świadczy to o braku złej woli po stronie odwołującej i ubezpieczonej, gdyż strony nie wytworzyły sztucznie dokumentów, które miałyby potwierdzać pracę ubezpieczonej i od początku konsekwentnie podtrzymywały, iż charakter wykonywanych zadań nie wiązał się z dokumentowaniem realizowanych obowiązków.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, które ocenił jako logiczne, spójne, wzajemnie zgodne i niesprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym. Należy także podkreślić, że wszyscy świadkowie pracowali w siedzibie spółki razem z ubezpieczoną, wobec czego mieli bezpośrednią wiedzę na temat wykonywanej przez nią pracy na rzecz odwołującej w spornym okresie. Wszyscy zgodnie potwierdzali, że wymiar czasu pracy i obowiązków K. G. został zwiększony.

Świadek J. S. wskazała, że na początku K. G. pracowała jako sekretarka na 1/2 etatu, czyli 4 godziny dziennie, nie pamiętała jednak wymiaru zatrudnienia ubezpiecoznej na stanowisku referenta ds. księgowości. Potwierdziła jednak, że wymiar czasu pracy K. G. w pewnym momencie uległ zwiększeniu – świadek nie pamiętała, kiedy to miało miejsce oraz z jakiego wymiaru i na jaki wymiar, to jednak świadek zapewniła, że ubezpieczona nie pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy. Wskazała: ,, Ja przychodziłam do pracy na 07:30, ubezpieczona trochę później. Ubezpieczona wychodziła wcześniej niż ja.” J. S. potwierdziła, że K. G. zajmowała się od maja 2024 r. pełną księgowością, przenosiła faktury i wyciągi bankowe do programu księgowego Symfonia, uzgadniała salda kont bankowych, miała kontakt z klientami, skanowała faktury i w czerwcu pomagała M. P. przy sprawozdaniach. Świadek wyjaśniła również, że ubezpieczona nie podpisywała żadnych dokumentów.

Świadek M. S. również potwierdziła, że ubezpieczona na początku była sekretarką, a później asystentką lub referentką ds. księgowości. Wyjaśniła, że K. G. na początku 2024 r. miała problem z synem, który płakał w przedszkolu i nie chciał tam zostawać, wobec czego ubezpieczona prosiła o zmniejszenie jej etatu, aby mogła zająć się dzieckiem i poszukać odpowiedniej placówki, wtedy ubezpieczona pracowała 2-3 godziny. Wyżej wymieniona wskazała, że w maju/czerwcu ubezpieczona zaczęła przychodzić do pracy codziennie, ale nie pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy, lecz około 6 godzin. Świadek wyjaśniła, że w tym okresie jest więcej pracy z pełną księgowością i konieczne jest przygotowanie sprawozdań. Czynności te wykonywała ubezpieczona (pomagała M. P.), oprócz tego skanowała dokumenty, zatwierdzała faktury w programie S. i eksportowała je do programu księgowego.

Świadek K. P. wskazał, że zmiana stanowiska pracy K. G. była wynikiem potrzeb Spółki oraz nabycia kwalifikacji i doświadczenia w pracy w Spółce. Wyjaśnił, że zatrudnienie na 1/16 etatu wiązała się z problemami z dzieckiem, które nie chciało chodzić do przedszkola, przy czym po jego zaaklimatyzowaniu się w innej placówce ubezpieczonej został zwiększony etat do ¾. Miało to również związek z okolicznością, że na kwiecień/maj przypada okres zamknięcia ksiąg rachunkowych i składania sprawozdań finansowych, co jest pracochłonne. M. P. potrzebowała pomocy przy sporządzaniu sprawozdań i w tym zakresie świadczyła jej pomoc ubezpieczona, która zajmowała się pełną księgowością, przenosiła dokumenty z S. - faktury sprzedaży, zakupu, wyciągi, uzgadniała konta księgowe.

Odnosząc się do przesłuchania stron należy zauważyć, że twierdzenia K. G. i M. P. pozostawały ze sobą zgodne. Zaprzeczyły, aby były ze sobą spokrewnione czy spowinowacone. Ubezpieczona korzystała z usług biura, przywoziła deklaracje podatkowe swojego męża, a M. P. spodobało się to, w jaki sposób wypełniała te dokumenty. K. G. wyjaśniła, że nabyła pewne umiejętności jako sekretarka i M. P. zaproponowała jej zmianę stanowiska na stanowisko referenta ds. księgowości. Wymiar czasu pracy został zmniejszony do 1/16, ponieważ syn ubezpieczonej nie zaaklimatyzował się w przedszkolu, ubezpieczona w tym czasie miała wdrożyć się do pracy jako referent ds. księgowości – zajmowała się przenoszeniem wyciągów do Symfonii, zatwierdzała dokumenty i wyciągi w S., przez 2,5 godziny tygodniowo. M. P. potwierdziła, iż korzystniejszym rozwiązaniem było powierzenie powyższego stanowiska ubezpieczonej, która już zapoznała się z charakterem pracy w Spółce i łatwiej było ją wdrożyć, zamiast zatrudniać nowego pracownika. W kwestii zwiększenia etatu od 1 maja 2024 r. wyżej wymienione potwierdziły, że był to czas zwiększenia prac w spółce z uwagi na konieczność rozliczenia deklaracji PIT, ryczałtów, ksiąg przychodów i rozchodów, uzgodnienia wszystkich kont klientów i sporządzenia sprawozdań, wobec czego potrzeba taka istniała po stronie Spółki, jak też było to możliwe z uwagi na poprawę sytuacji związanej z uczęszczaniem syna ubezpieczonej do przedszkola. K. G. przyznała, że w momencie zawierania umowy o pracę na ¾ etatu wiedziała już o ciąży, jednak nie poinformowała o tym fakcie M. P., która także to potwierdziła. Co prawda M. P. sygnalizowała, iż mogła się domyślać stanu ubezpieczonej z uwagi na częstsze korzystanie z toalety, to jednak ubezpieczona powiedziała jej o ciąży dopiero w czerwcu 2024 r., kiedy zaczęła gorzej się czuć. M. P. przyznała, że powiedziała K. G., iż nie warto ryzykować ciąży, a w niedługim czasie ubezpieczona przeszła na zwolnienie lekarskie. Ubezpieczona poroniła ciążę w 2023 r., o czym M. P. wiedziała. Obowiązki ubezpieczonej zostały przejęte przez M. P. i częściowo J. S. oraz M. S. (skanowanie dokumentów), przy czym nie zatrudniono pracownika na zastępstwo, ponieważ nikt nie spełniał wymagań. M. P. liczy na powrót ubezpieczonej do pracy.

Kwestia sporna w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy w przypadku K. G. od 1 maja 2024 r. zasadne było zwiększenie wymiaru czasu pracy do ¾ etatu i odpowiednio podstawy wymiaru składek do wysokości ¾ wynagrodzenia minimalnego, czy też nadal powinna być uznawana za zatrudnioną w wymiarze 1/16 etatu z odpowiednio niższą podstawą wymiaru składek. Na mocy zaskarżonej decyzji organ rentowy stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe chorobowe i wypadkowe dla K. G. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako pracownika od maja 2024 r. w wymiarze czasu pracy 1/16 wynosi: od 05/2024 do 06/2024 po 265,13 zł miesięcznie, a za 07/2024 34,68 zł.

Odwołanie okazało się zasadne skutkujące zmianą zaskarżonej decyzji - zgodnie z żądaniem.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Na podstawie art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy, pracownicy podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu oraz wypadkowemu.

W orzecznictwie wskazuje się, że zawarcie umowy o pracę ma charakter czynności prawnej realnej, tzn. tylko wówczas wywołuje skutki prawne (również te w dziedzinie ubezpieczeń społecznych), gdy dana praca będzie faktyczna wykonywana przez pracownika. Podstawą ubezpieczenia społecznego jest więc rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama tylko umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa umowę o pracę. Innymi słowy tylko jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia (wyrok SN z dnia 24 sierpnia 2010 r., I UK 74/10; LEX nr 653664).

W judykaturze wyrażano zapatrywanie dopuszczające możliwość weryfikowania przez organ rentowy lub przez sąd ubezpieczeń społecznych, zarówno tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, jak też podstawy wymiaru składek, w tym podstawy przyjętej
w ramach nawiązanego stosunku pracy. W uzasadnieniu wyroku z dnia 14 grudnia 2017 r.
(II UK 645/16, LEX nr 2473788) Sąd Najwyższy – odnosząc się do kształtowanej od lat linii orzeczniczej – zwrócił uwagę, że „(…) utrwalone jest stanowisko, że w ramach art. 41 ust. 12 i 13 ustawy systemowej możliwe jest zanegowanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – bez jednoczesnej ingerencji w treść umowy i bez zastępowania stron stosunku pracy w kształtowaniu pracowniczych uprawnień placowych – wysokości ustalonego przez strony umowy o pracę wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, iż zostało ono wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (art. 58 k.c.). Uprawnienie to wynika z założenia, że na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych umowa o pracę wywołuje skutki nie tylko bezpośrednie, dotyczące wprost wzajemnych relacji między pracownikiem i pracodawcą, ale także kształtuje publicznoprawny stosunek ubezpieczenia społecznego, określa wysokość składki, a w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Alimentacyjny charakter tych świadczeń oraz zasada solidaryzmu ubezpieczonych, na której oparty jest system ubezpieczeń społecznych, wymagają, żeby płaca – stanowiąca podstawę wymiaru składki – nie była ustalana ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej i zapewniającej godziwe utrzymanie oraz żeby rażąco nie przewyższała wkładu pracy, a w konsekwencji, żeby składka nie przekładała się na świadczenie w kwocie nienależnej.

Nadmiernemu uprzywilejowaniu płacowemu pracownika, które w prawie pracy mieściłoby się w ramach art. 353 ¹ k.c., w prawie ubezpieczeń społecznych można zatem przypisać – w okolicznościach konkretnego wypadku – zamiar nadużycia świadczeń z tego ubezpieczenia (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2005 r., II UZP 2/05, OSNP 2005 Nr 21, poz. 338 oraz wyrok tego Sądu z dnia 1 czerwca 2017 r., I UK 253/16, LEX nr 2342187 oraz szeroko powołane w nim orzecznictwo). W szczególności odnosi się to do wysokości świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, które nie są pochodną wkładu finansowego pracownika w system ubezpieczenia chorobowego, ale rekompensują wynagrodzenie za pracę utracone przez pracownika wskutek niezdolności do pracy z powodu choroby (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 r., I UK 223/14, OSNP 2017 Nr 1, poz. 9).”

Poszukując odpowiedniego probierza dla oceny prawidłowości ustalonej podstawy wymiaru składek odwołano się do koncepcji godziwego wynagrodzenia jako granicy dopuszczalnego poziomu takiej podstawy. Podkreślono, że godziwość wynagrodzenia – jedna z zasad prawa pracy (art. 13 k.p.) – zyskuje dodatkowy walor aksjologiczny; w prawie ubezpieczeń społecznych istnieje bowiem znacznie mocniejsza niż w prawie pracy bariera działania w ramach prawa, oparta na wymagającym ochrony interesie publicznym i zasadzie solidarności ubezpieczonych. Względność zasady godziwego wynagrodzenia, wyrażająca się koniecznością odniesienia się nie tylko do potrzeb pracownika, ale także świadomości społecznej oraz ogólnej sytuacji ekonomicznej i społecznej, nie powinna zresztą budzić wątpliwości (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2017 r., I UK 253/16, LEX nr 2342187 oraz przytoczone tam orzecznictwo SN).

W uzasadnieniu wyroku z dnia 22 marca 2018 r. (III AUa 1311/17, LEX nr 2514380) Sąd Apelacyjny w Gdańsku zaznaczył także, że „wyrażona w art. 13 k.p. podstawowa zasada prawa pracy, odnosząca się do wynagrodzenia godziwego, ma umocowanie w prawie europejskim. W aspekcie indywidualnym godziwa praca to taka, która odpowiada rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględnia ilość i jakość świadczonej pracy (art. 78 § 1 k.p.). Wydaje się, że optyką tą postrzegane jest prawo do godziwego (sprawiedliwego) wynagrodzenia w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych otwartym do podpisu w N. w dniu 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 169). Konkretyzacja tego prawa nastąpiła w licznych konwencjach Międzynarodowej Organizacji Pracy (M.). Całokształt regulacji międzynarodowych dotyczących omawianego tematu pozwala na stwierdzenie, że prawo do godziwego wynagrodzenia przejawia się w trzech płaszczyznach: 1) prawie do godziwego wynagrodzenia minimalnego, 2) prawie do wynagrodzenia odpowiadającego świadczonej pracy, 3) prawie do nieuszczuplonego wynagrodzenia za pracę (M. Nowak, Wynagrodzenie za pracę, Warszawa 2014, s. 47).”

Z kolei w wyroku z 14 grudnia 2017 r. (II UK 645/16) Sąd Najwyższy zauważył: „Na płaszczyźnie prawa ubezpieczeń społecznych Sąd Najwyższy przyjmuje, że podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Ocena godziwości wynagrodzenia wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji (por. uzasadnienie powołanej wyżej uchwały z dnia 27 kwietnia 2005 r., II UZP 2/05 i powołane w niej orzecznictwo). W wyroku z dnia 23 stycznia 2014 r., I UK 302/13 (LEX nr 1503234) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że ocena, czy ustalone przez strony umowy o pracę wynagrodzenie może być uznane za właściwe, uwzględniające przesłankę ekwiwalentności zarobków do rodzaju i charakteru świadczonej pracy oraz posiadanego przez pracownika doświadczenia i kwalifikacji zawodowych, nie powinna być oparta o subiektywną ocenę charakteru pracy wykonywanej przez pracownika na danym stanowisku pracy, ale powinna być dokonana w oparciu o obiektywne wzorce.

Dla takiej oceny należy stosować wzorzec, który w najbardziej obiektywny sposób pozwoli ustalić poziom wynagrodzeń za pracę o zbliżonym lub takim samym charakterze
i będzie uwzględniał również warunki obrotu i realia życia gospodarczego (koniunkturę gospodarczą, opłacalność działalności w danej branży, miejsce wykonywania pracy, poziom bezrobocia na lokalnym rynku pracy, dostępność wykwalifikowanych kadr). Wzorcem godziwego wynagrodzenia, który czyni zadość ekwiwalentności zarobków do rodzaju i charakteru świadczonej pracy oraz posiadanych przez pracownika doświadczenia i kwalifikacji zawodowych, będzie wzorzec uwzględniający, między innymi, takie czynniki jak: obowiązująca u pracodawcy siatka wynagrodzeń, średni poziom wynagrodzeń za taki sam lub podobny charakter pracy w danej branży, wykształcenie, zakres obowiązków, odpowiedzialność materialna oraz dyspozycyjność.”

Wskazując na kryterium wynagrodzenia niegodziwego jako weryfikator podstawy wymiaru składek wskazano, że o takiej niegodziwości mówić można m.in. w przypadku rażących dysproporcji pomiędzy tym wynagrodzeniem a zarobkami innych pracowników płatnika składek oraz osób zatrudnionych u niego na podstawie umów cywilnoprawnych. Co prawda w zakres wzorca wynagrodzenia godziwego i ekwiwalentnego wchodzi również siatka płac u danego pracodawcy, to jednak ocena w tym względzie nie może być dokonywana wyłącznie w oparciu o porównanie kwot zarobków, z pominięciem kryteriów określonych w art. 78 k.p., a więc rodzaju i charakteru pracy, poziomu wykształcenia
i kwalifikacji niezbędnych do jej wykonywania, doświadczenia zawodowego, zakresu obowiązków i odpowiedzialności, czy też znaczenia dla prowadzonej przez pracodawcę działalności (por. wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2017 r., II UK 645/16, LEX nr 2473788).

W niniejszej sprawie organ rentowy argumentował, że zmiana wymiaru czasu pracy i tym samym wysokości wynagrodzenia została w tym przypadku uznana jako dokonana z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiągnięciu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu - art. 58 § 3 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

Choć przepisy prawa ubezpieczeń społecznych w swej warstwie literalnej odnoszą wysokość składek do wypłaconego wynagrodzenia, to w rzeczywistości odwołują się do takiego przełożenia pracy i uzyskanego za nią wynagrodzenia na składkę, które pozostaje w harmonii z poczuciem sprawiedliwości w korzystaniu ze świadczeń z ubezpieczenia, udzielanych z zasobów ogólnospołecznych. Dlatego też ustalenie zbyt wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu. (…) nadmiernemu uprzywilejowaniu płacowemu pracownika, które w prawie pracy mieściłoby się w ramach art. 353 ¹ k.c., w prawie ubezpieczeń społecznych można już przypisać - w okolicznościach konkretnego wypadku - zamiar nadużycia świadczeń z tego ubezpieczenia (…) . Chodzi też o to, aby wynagrodzenie rażąco nie przewyższało wkładu pracy, a składka nie przekładała się na świadczenie co do wysokości nienależne. W szczególności odnosi się to do wysokości świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, które nie są pochodną wkładu finansowego pracownika w system ubezpieczenia chorobowego, ale rekompensują wynagrodzenie za pracę utracone przez pracownika wskutek niezdolności do pracy z powodu choroby Cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia i ustaleniu wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa o pracę jest nieważna w części ustalającej wygórowane, nieusprawiedliwione rzeczywistymi warunkami świadczenia pracy wynagrodzenie jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (…) Z przedstawionego orzecznictwa wynika zatem, że do naruszenia zasad współżycia społecznego w postaci świadomego zamiaru osiągania korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu, a więc do nadużycia świadczeń z ubezpieczania społecznego w związku z przyjętą wysokością wynagrodzenia w umowie o pracę dochodzi, gdy zostaną spełnione dwie przesłanki, a mianowicie, gdy: 1) wysokość wynagrodzenia zostanie ustalona ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej, zapewniającej godziwe utrzymanie i przede wszystkim rażąco przewyższającej wkład pracy, 2) nastąpi tuż przed przewidywanym zajściem ryzyka ubezpieczeniowego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2024 r. II USK 192/24, Legalis nr 314389).

Przenosząc powyższe rozważania prawne na grunt niniejszej sprawy oraz mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy, Sąd doszedł do przekonania, iż zwiększenie od 1 maja 2024 r. wymiaru czasu pracy K. G. jako pracownika u płatnika składek (...) Sp. z o.o. do 3/4 etatu i - co za tym idzie - podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe do wysokości ¾ kwoty minimalnego wynagrodzenia określonego na podstawie odrębnych przepisów prawa nie zostało dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że wykazana została potrzeba gospodarcza zatrudnienia ubezpieczonej w zwiększonym wymiarze czasu pracy, gdyż od kwietnia w spółce jest więcej pracy z uwagi na terminy sporządzenia sprawozdań finansowych oraz konieczność rozliczenia PIT, ryczałtów czy ksiąg przychodów i rozchodów. Co roku jest to czas wzmożonej pracy. Okoliczności te zostały potwierdzone przez wszystkich świadków oraz twierdzenia stron. Logiczne zatem było zaoferowanie większego etatu osobie już zatrudnionej w Spółce od kilku miesięcy i w dużym stopniu wdrożonej do pracy, zamiast zatrudnienia nowego pracownika, w przypadku którego konieczne byłoby pełne wdrożenie. Zwiększenie etatu było możliwe także dzięki ustabilizowaniu się sytuacji rodzinnej ubezpieczonej, której syn zaaklimatyzował się w nowym przedszkolu, co potwierdzają pisma placówek przedszkolnych złożone w niniejszej sprawie, jak też wypowiadały się w tym przedmiocie wszystkie osoby zeznające w toku postępowania.

Wzrost podstawy wymiaru składek od 1 maja 2024 r. był niewątpliwie efektem zwiększenia wymiaru czasu pracy ubezpieczonej, co bezsprzecznie potwierdza zebrany materiał dowodowy. Co prawda brak dokumentów wytworzonych przez ubezpieczoną, to jednak nie sposób było tego oczekiwać, skoro strony od początku konsekwentnie utrzymywały, że praca ubezpieczonej nie polegała na sporządzaniu dokumentów, lecz na skanowaniu dokumentacji, pracy na programach księgowych i przetwarzaniu przy ich użyciu dokumentacji księgowej oraz kontakcie z klientami. Brak dokumentów z podpisami ubezpieczonej nie podważa faktu wykonywania czynności w zwiększonym wymiarze od 1 maja 2024 r. Skoro etat ubezpieczonej został zwiększony z 1/16 do 3/4, a wynagrodzenie było naliczane od kwoty obowiązującego wynagrodzenia minimalnego, to tym samym od 1 maja 2024 r. podstawa wymiaru składek wzrosła do kwoty odpowiadającej 3/4 wysokości płacy minimalnej i nie sposób podzielić stanowisko ZUS, iż wynagrodzenie zaoferowane w takiej wysokości narusza w jakikolwiek sposób zasady współżycia społecznego. Wynagrodzenie minimalne nie może zostać ocenione jako wygórowane i niegodziwe.

Okoliczność, że w momencie zawierania umowy o pracę zwiększającej etat i podstawę wymiaru składek zainteresowana wiedziała, iż jest w ciąży, w żaden sposób nie prowadzi do wniosku o naruszeniu zasad współżycia społecznego, w sytuacji gdy rzeczywiście podjęła pracę w zaoferowanym wymiarze i zwiększyły się jej obowiązki, a więc logicznym jest, że wynagrodzenie w takiej sytuacji powinno ulec zwiększeniu. Wynagrodzenie na poziomie 3.181,50 zł brutto (tj. około 2.498,00 zł netto) nie pozostaje w kolizji z prawem lub zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa o czym świadczy rodzaj wykonywanej przez ubezpieczoną pracy, jej ilość, warunki czy jej doświadczenie i kwalifikacje. Wynagrodzenie to było także zgodne z siatką płac obowiązującą u pracodawcy. Poza tym, nie tylko ubezpieczona pracowała najpierw w mniejszym i po pewnym okresie w większym wymiarze czasu pracy. Skoro ubezpieczona pracowała w wymiarze godzin odpowiadającym 3/4 etatu, to zgodnie z prawem pracy nie mogła być wynagradzana jedynie za 1/16 etatu, jak domagał się tego ZUS.

Organ rentowy w żaden sposób nie udowodnił, że wynagrodzenie, jakie faktycznie ubezpieczona otrzymywała, jest wynagrodzeniem niegodziwym, niesprawiedliwym czy sprzecznym z zasadami współżycia społecznego, a ubezpieczona nie wykonywała pracy w wymiarze 3/4 etatu.

Wobec powyższego należało stwierdzić, że dokonane zwiększenie wymiaru czasu pracy ubezpieczonej od 1 maja 2024 r. i tym samym zwiększenie podstawy wymiaru składek do wysokości 3/4 wynagrodzenia minimalnego odzwierciedlało rzeczywistą wolę stron, a ubezpieczona faktycznie świadczyła pracę na takich warunkach od wskazanej daty.

W tym stanie rzeczy Sąd, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję, o czym orzeczono w pkt I sentencji wyroku.

W pkt II sentencji wyroku Sąd orzekł o kosztach zastępstwa procesowego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania - zgodnie z art. 98 § 1 i § 1 ¹ k.p.c. Wysokość tych kosztów Sąd ustalił mając na względzie przesłanki wynikające z przepisów art. 109 § 2 k.p.c. oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1964). Wysokość kosztów zastępstwa procesowego na podstawie § 2 pkt 4 powołanego rozporządzenia przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 5000 zł do 10 000 zł wynosi 1800,00 zł. W sprawach, w których przedmiotem sporu nie jest wysokość zobowiązania składkowego, ale wysokość samej podstawy wymiaru - wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi różnica między zadeklarowaną przez płatnika składek podstawą wymiaru składek, a podstawą wymiaru określoną przez organ rentowy za sporny okres - art. 22 w związku z art. 398 ² § 1 k.p.c. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2024 r. II UZ 36/24, Legalis). Tak obliczoną wartość przedmiotu sporu określił pełnomocnik odwołującej w ostatnim piśmie procesowym z 18 czerwca 2025 r. na kwotę 6.121,00 zł ( vide: pismo – k. 258 akt sądowych). Pełnomocnik dokonał sprostowania nieprawidłowo wyliczonej kwoty wartości przedmiotu sporu podanej w odwołaniu ( 9.287,00 zł.). ZUS nie kwestionował wartości przedmiotu sporu podanej w odwołaniu.

Niezależnie jednak od tego, w obu przypadkach wysokość kosztów zastępstwa procesowego wynosi 1.800,00 zł.

Sędzia Danuta Domańska