Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 sierpnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca Sędzia SO Joanna Grzempka

Protokolant sekr. sąd. Natalia Kuc

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2025 r. w Toruniu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) spółki akcyjnej w W.

przeciwko A. G. i I. G.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w zakresie kwoty 146.247,43 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo o zapłatę 588,35 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty;

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanych w częściach równych 5434 zł (pięć tysięcy czterysta trzydzieści cztery złote) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 3266/24

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) spółka akcyjna w W. w pozwie z dna 30 października 2024 r. przeciwko A. G. i I. G. wnosił o zasądzenie 146.385,78 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty– solidarnie, ewentualnie w częściach równych. Dochodzona kwota stanowiła równowartość kapitału udostępnionego rzez powodowy bank pozwanym na podstawie umowy kredytu denominowanego w CHF, której ważność pozwani zakwestionowali w odrębnym postępowaniu sądowym. Bank uzasadnił konieczność wystąpienia z pozwem, aby uniknąć sytuacji w której kredytobiorcy wykorzystaliby zbyt późne zgłoszenie roszczenia banku do uchylenia się od rozliczenia umowy.

W odpowiedzi na pozew pozwani warunkowo uznali powództwo w części tj. co do kwoty 146.83,78 zł tytułem zwrotu kapitału – pod warunkiem wydania prawomocnego wyroku w sprawie zawisłej przed SO w Warszawie sygn. .akt (...) z powództwa kredytobiorców zwrotu całości spełnionego przez nich na rzecz banku nienależnego świadczenia.

Postanowieniem z dnia 16 stycznia 2025 r. Sąd zawiesił postępowanie do czasu zakończenia sprawy (...) zawisłej przed Sądem Okręgowym w Warszawie.

Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2025 r. Sąd podjął postępowanie.

Pismem z dnia 8 maja 2025 r. powód cofnął pozew w zakresie 146.247,53 zł wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie, podtrzymał powództwo o zasądzenie solidarnie 588,35 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 4 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty. Powód przyznał, że doszło do rozliczenia części roszczenia dochodzącego pierwotnym pozwem – pozwani wpłacili kwotę, 156.611,42 zł która została przez bank zaliczona następująco: 10.363,99 zł tytułem odsetek za opóźnienie należnych na dzień wpłaty, 146.247,43 zł tytułem kapitału. W związku z tym do rozliczenia pozostał kapitał w wysokości 588,35 zł, przy czym odsetki należni są od 3 sierpnia 2024r.

Pozwani wnieśli o oddalenie zmodyfikowanego powództwa oraz o zasądzenie na ich rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu. Pozwani wskazali, że dokonali całkowitego rozliczenia z powodem, zaś powód poza procesem przyjął inny okres naliczania odsetek niż w pozwie, czym wprowadził pozwanych w błąd przy dokonywaniu rozliczenia. Pozwani 27 marca 2025 r. dokonali na rzecz banku dalszej wpłaty w wysokości 631,51 zł, w tym 588,36 zł tytułem zwrotu kapitału 43,15 zł tytułem odsetek ustawowych za okres od 4 sierpnia 2025 r. W związku z tym należność główna wygasła w całości.

Sąd ustalił, co następuje.

I. i A. G. jako kredytobiorcy zawarli w dniu 15 lutego 2007 r. z (...) Bankiem (...) spółką akcyjną w W. umowę kredytu (...) hipoteczny nr (...) denominowanego w (...). Na mocy tej umowy bank wypłacił kredytobiorcom 146.385,78 zł. Kredytobiorcy w pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w Warszawie zakwestionowali ważność przedmiotowej umowy i zażądali zasądzenia zwrotu spełnionego nienależnie świadczenia.

Pismami z dnia 18 czerwca 2024 r. bank wezwał kredytobiorców do zwrotu 146.835,78 zł oraz 515,50 CHF tytułem rozliczenia roszczeń banku wynikających z bezskuteczności (nieważności) przedmiotowej umowy kredytu w terminie miesiąca od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie zostało doręczone pozwanemu w emu w dniu 3 lipca 2024 r.

Wyrokiem z dnia 15 stycznia 2025 r. w sprawie (...)Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od pozwanego banku na rzecz każdego z kredytobiorców po 138.997,36 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 lipca 2021 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie oraz zasądził na rzecz kredytobiorców koszty procesu.

dowody: umowa kredytu k. 14-18, wezwania do zapłaty k. 23-24, potwierdzenie doręczenia k. 103 wyrok k.88

Przelewem z dnia 19 marca 2025 r. pozwani przekazali bankowi kwotę 156.611,42 zł. Bank zaliczył tę kwotę w pierwszej kolejności na odsetki, następnie na kapitał, wskazując, że do zapłaty pozostaje kwota 588,35 zł.

Powodowie dodatkowo w dniu 27 marca 2025 r. uiścili na rzecz banku 631,51 zł.

dowód: pismo (...) z dnia 20 marca 2025 r. k. 78, potwierdzenie przelewu k. 79

Sąd zważył, co następuje.

Stan faktyczny sprawy nie był przedmiotem sporu.

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron powołany przez stronę powodową, gdyż okoliczności objęte tezą dowodową stały się pozbawione znaczenia w świetle tego, że pozwani w całości zwrócili bankowi kapitał a ich stanowisko co do nieważności umowy nie może budzić jakichkolwiek wątpliwości.

W związku z nieważnością umowy, na podstawie art. 410 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. ( condictio sine causa) roszczenie każdej stron o zwrot spełnionego świadczenia było zasadne. Należy jednak zaznaczyć, że zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia ma charakter bezterminowy i wymaga wezwania dłużnika do jego wykonania (art. 455 k.c.). W tej sprawie bank, pismami z 28 czerwca 2024 r., wezwał kredytobiorców do zwrotu kapitału w terminie miesiąca tytułem rozliczenia w związku z nieważnością (bezskutecznością) umowy. Wypada zauważyć, że w tym czasie, w toczącym się procesie(...) SO w Warszawie bank prezentował przeciwne stanowisko, nie uznając w żadnym zakresie roszczenia kredytobiorców. W ocenie Sądu skierowane w takich okolicznościach wezwanie do zapłaty należy uznać za czynność pozorną i nie wywołującą skutku prawnego w postaci stanu wymagalności roszczenia banku. Skutkiem odmiennego stanowiska byłoby postawienie konsumenta w nieporównywalnie gorszej sytuacji niż banku (autora nieważnej umowy) albowiem lojalny konsument byłby skłonny do uznania powództwa i stwierdzenia tytułu wykonawczego przeciw sobie, w sytuacji w której bank w równoległej sprawie, kwestionuje zarzut nieważności nie uznaje powództwa a tym samym prowadzi do odłożenia w czasie wydania korzystnego dla kredytobiorcy wyroku. Oznaczałoby to, że bank uzyskałby tytuł wykonawczy szybciej niż konsument. Aprobata takiego postępowania i możliwości doprowadzania przez bank do stanu wymagalności jego roszczenia, stoi w sprzeczności z wymogiem zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumenta wynikającego z dyrektywy 93/13.

Z tego względu Sąd w pierwszej kolejności podkreśla, że żądania banku o zwrot kapitału w ogóle nie należały uznawać za skuteczne, jeśli bank równolegle kwestionuje nieważność tej samej umowy, a jednocześnie z powołaniem się na tę nieważność domaga się zwrotu kapitału.

Nie można uznać, że niniejsze powództwo było drogą do zabezpieczenia interesów banku, a w tym uniknięcia przedawniania roszczenia. Nie było przecież przeszkód aby bank przerwał bieg przedawnienia przez zawezwanie do próby ugodowej albo przedstawienie do potrącenia własnej wierzytelności – w procesie z powództwa kredytobiorców.

W związku z powyższym, nie można powoda uznać za wygrywającego proces w zakresie cofniętego powództwa. Jak bowiem wskazano, w momencie złożenia pozwu bank wezwanie do zapłaty było pozorne, a pozew przedwczesny. Warto podkreślić, że pozwani rozliczyli się z bankiem niezwłocznie po zakończeniu sprawy z ich powództwa.

Skoro więc doszło do częściowego cofnięcia pozwu, to w tym zakresie koszty procesu należą się pozwanym.

Odnośnie do pozostałej kwoty 588,35 zł z żądanymi odsetkami, należy wskazać, że pozwani dokonali wpłaty na rzecz banku w dniu 27 marca 2025 r., wyjaśniając w piśmie z dnia 27 maja 2025 r., iż kwota ta opiewa na ową kwotę 588,35 zł wraz z żądanymi przez bank odsetkami. Bank nie odniósł się w żaden sposób do tej okoliczności, nie zaprzeczył iż faktycznie tę kwotę otrzymał i że odpowiada ona żądaniu banku. Kwestia ta nie budzi jednak żadnych wątpliwości.

Nie cofając powództwa – przez ponad 3 miesiące od wpłaty, bank wyraz temu, że dochodzi zapłatę spełnionego już świadczenia. Zaniechanie cofnięcia pozwu już w całości doprowadziło do konieczności przeprowadzenia rozprawy (o co bank wnosił w pkt. IV pozwu) i związanego z tym nakładu czasu sądu i pełnomocnika strony pozwanej.

Niezależnie od tego, że kwota objęta ostatecznym żądaniem pozwu została zapłacona, Sąd odwołuje się do przedstawionego wyżej poglądu, iż roszczenie banku nie było wymagalne z uwagi brak skutecznego wezwanego do zapłaty, w związku z czym pozwani nie byli dłużnikami banku i nie popadli wobec niego w opóźnienie.

Wobec opisanych okoliczności Sąd umorzył postępowanie w zakresie cofniętego powództwa (art. 355 k.p.c.), oddalił powództwo oraz zasądził na rzecz pozwanych jako wygrywających sprawę koszty procesu obejmujące zastępstwo procesowe wraz z opłatą od pełnomocnictwa (art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c.)