Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 sierpnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca Sędzia SO Joanna Grzempka

Protokolant sekr. sąd. Natalia Kuc

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2025 r. w Toruniu na rozprawie

sprawy z powództwa (...)Bank (...)w W. (...)

przeciwko S. C. i J. C.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w zakresie kwoty 192.171,73 zł;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanych w częściach równych 10.834 zł (dziesięć tysięcy osiemset trzydzieści cztery złote) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 2893/24

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) w pozwie z dna 1 sierpnia 2024 r. przeciwko J. i S. małż. C. wnosił o zasądzenie 192.171,73 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 lipca 2024 r. do dnia zapłaty. Dochodzona kwota stanowiła równowartość kapitału udostępnionego przez powodowy bank pozwanym na podstawie umowy kredytu denominowanego w CHF, której ważność pozwani zakwestionowali w odrębnym postępowaniu sądowym.

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 grudnia 2024 r. pozwani podnieśli zarzut przedawnienia oraz zarzut wierzytelności banku.

W piśmie z dnia 12 lutego 2025 r. powód cofnął pozew w zakresie należności głównej oraz rozszerzył powództwo o kwotę skapitalizowanych odsetek od dochodzonej pierwotnie należności głównej za okres od dnia 23 lipca 2024 r. do dnia 17 grudnia 2024 r. (data doręczenia powodowi oświadczenia o potrąceniu).

Pozwani wnosili o oddalenie zmienionego powództwa oraz o zasądzenie na ich rzecz od powoda kosztów procesu.

Sąd ustalił i zważył, co następuje.

J. i S. małż. C. jako kredytobiorcy zawarli w dniu 3 kwietnia 2007 r. z (...) Bank (...) spółką akcyjną w W. umowę kredytu indeksowanego do CHF. Na mocy tej umowy bank wypłacił kredytobiorcom 192.171,73 zł. Kredytobiorcy w pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w Toruniu zakwestionowali ważność przedmiotowej umowy i zażądali zasądzenia zwrotu spełnionego nienależnie świadczenia.

Pismem z dnia 28 czerwca 2024 r. bank wezwał kredytobiorców do zwrotu 197.628,43 zł do dnia 21 lipca 2024 r. stanowiącej równowartość kapitału wypłaconego na mocy przedmiotowej umowy.

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2023 r. w sprawie I C 975/21 Sąd Okręgowy w Toruniu uwzględnił powództwo o ustalenie nieważności umowy i zwrot świadczeń kredytobiorców. Pozwany bank wywiódł apelację od powyższego wyroku. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku oddalający apelacją zapadł w dniu 30 sierpnia 2024 r.

Kredytobiorcy w dniu 13 grudnia 2024 r. złożyli oświadczenie o potrąceniu, które doprowadziło do umorzenia należności głównej w zakresie kapitału i cofnięcia pozwu w tej części.

Powyższe okoliczności są między stronami niesporne.

W związku z nieważnością umowy, na podstawie art. 410 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. ( condictio sine causa) roszczenie każdej stron o zwrot spełnionego świadczenia było zasadne. Należy zaznaczyć, że zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia ma charakter bezterminowy i wymaga wezwania dłużnika do jego wykonania (art. 455 k.c.). W tej sprawie bank, pismem z 26 czerwca 2024 r., wezwał kredytobiorców do zwrotu kapitału w terminie do 21 lipca 2024 r. Bank nie przedłożył jednak dowodu, że czy i w jakiej dacie wezwanie do zostało doręczone. Żadnego znaczenia nie ma tu wskazania numeru nadania przesyłki, ponieważ nie jest rolą sądu uzyskiwanie dowodów poprzez generowanie określonych potwierdzeń po wpisaniu wielocyfrowego numeru nadania na portalu internetowym doręczyciela. Takie postąpienie sądu byłoby zastępowaniem pełnomocnika strony zobligowanej do przedstawienia dowodów, a więc niedopuszczalnym stronniczym działaniem. Wypada dodać, że pozwali nie przyznali wprost ani w sposób dorozumiany, aby otrzymali w określonej dacie jakiekolwiek wezwanie od banku.

Gdyby nawet przyjąć, że pozwani istotnie w konkretnej dacie otrzymali wezwanie od zapłaty, to wypada zauważyć, że w tym czasie, w toczącym się procesie przed SA w G. bank prezentował przeciwne stanowisko, nie uznając w żadnym zakresie roszczenia kredytobiorców. Wyrok oddalający apelację zapadł bowiem dopiero 2 miesiące później. W ocenie Sądu skierowane w takich okolicznościach wezwanie do zapłaty należy uznać za czynność pozorną i nie wywołującą skutku prawnego w postaci stanu wymagalności roszczenia banku. Skutkiem odmiennego stanowiska byłoby postawienie konsumenta w nieporównywalnie gorszej sytuacji niż banku (autora nieważnej umowy) albowiem lojalny konsument byłby skłonny do zapłaty w sytuacji w której bank w równoległej sprawie, kwestionuje zarzut nieważności nie uznaje powództwa a tym samym prowadzi do odłożenia w czasie wydania korzystnego dla kredytobiorcy wyroku. Oznaczałoby to, że bank uzyskałby tytuł wykonawczy szybciej niż konsument. Aprobata takiego postępowania i możliwości doprowadzania przez bank do stanu wymagalności jego roszczenia, stoi w sprzeczności z wymogiem zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumenta wynikającego z dyrektywy 93/13.

Z tego względu Sąd podkreśla, że żądania banku o zwrot kapitału w ogóle nie należały uznawać za skuteczne, jeśli bank równolegle kwestionuje nieważność tej samej umowy, a jednocześnie z powołaniem się na tę nieważność domaga się zwrotu kapitału.

Nie można uznać, że niniejsze powództwo było drogą do zabezpieczenia interesów banku, a w tym uniknięcia przedawniania roszczenia. Nie było przecież przeszkód aby bank przerwał bieg przedawnienia przez zawezwanie do próby ugodowej albo przedstawienie do potrącenia własnej wierzytelności – w procesie z powództwa kredytobiorców.

W związku z powyższym, nie można powoda uznać za wygrywającego proces w zakresie cofniętego powództwa. Jak bowiem wskazano, w momencie złożenia pozwu bank wezwanie do zapłaty było pozorne, a pozew przedwczesny. Warto podkreślić, że pozwani rozliczyli się z bankiem niezwłocznie po zakończeniu sprawy z ich powództwa.

Skoro więc doszło do częściowego cofnięcia pozwu, to w tym zakresie koszty procesu należą się pozwanym.

Wobec opisanych okoliczności Sąd umorzył postępowanie w zakresie cofniętego powództwa (art. 355 k.p.c.), oddalił powództwo oraz zasądził na rzecz pozwanych jako wygrywających sprawę koszty procesu obejmujące zastępstwo procesowe wraz z opłatą od pełnomocnictwa (art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c.)