Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2014r.

Sąd Okręgowy w Toruniu, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Westphal

Ławnicy: ---

Protokolant: sekr. sąd. Marlena Ossowska

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2014 roku

sprawy z powództwa: (...) sp. z o.o. w T., U. H. i W. H.

przeciwko: M. M.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  kosztami procesu obciąża powodów.

Sygn. akt I C 2597 / 13

UZASADNIENIE

Powodowie (...)sp. z. o.o. w T. oraz U. H. i W. H. wnieśli pozew przeciwko M. M. o ochronę dóbr osobistych. Domagali się w nim nakazania pozwanemu, aby zaniechał dalszego naruszenia dobrego imienia powodów, w tym członków zarządu spółki (...) , i zaprzestał rozpowszechniania nieprawdziwych, noszących znamiona pomówienia informacji zawartych w tzw. liście otwartym znajdującym się na stronie internetowej (...), jakoby spółka rzekomo bezpodstawnie odmawiała zwrotu pozwanemu kwoty 10.000 zł. z tytułu zakupionych akcji oraz kwoty 476 zł. z tytułu równowartości wydatków biurowych, nie dopełniała innych czynności wymaganych przez prawo w związku z tą transakcją oraz planowała ogłoszenie upadłości. Powodowie wnosili także o zasądzenie od pozwanego na rzecz Fundacji (...) z siedzibą w Ł. kwoty 10.000 zł oraz o zwrot kosztów procesu.

Pozwany złożył odpowiedź na pozew , w której wnosił o oddalenie powództwa – k. 36 - 39.

Sąd ustalił, co następuje:

Powodowie U. i W. H. zamieścili w gazecie (...) ogłoszenie o poszukiwaniu osoby , która będzie prowadzić ich interesy w Polsce. Było to w czerwcu 2005 roku. Pozwany wyraził zainteresowanie tą ofertą . Powodowie twierdzili , że spółka będzie w Polsce budować markety wielkopowierzchniowe działające w branży ogrodniczej. Mówili też , że jest to spółka udziałowa i żeby pozwany dostał u nich pracę , to musi kupić pakiet akcji za 50 . 000 zł. Powodowie jako wspólnika przedstawiali pana S. z C. , co dla pozwanego tym bardziej potwierdzało ich wiarygodność. Pozwany powiedział, że nie jest go stać na wpłacenie 50.000 zł. Mimo to został on wybrany przez powodów . Ostatecznie pozwany wpłacił kwotę dziesięciu tysięcy zł. na którą zaciągnął kredyt w banku .

Pozwany wszędzie jeździł z powodami i brał udział w różnych rozmowach z kontrahentami. Rezygnowali oni ze współpracy, gdy usłyszeli od powodów ,że jej warunkiem jest kupienie udziałów w spółce.

Gdy pozwany przebywał z powodami w hotelu (...) w K., to powodowie opuścili ten hotel nie płacąc za pobyt. Pozwany został zatrzymany przez obsługę hotelu, która nie chciała go wypuścić do czasu, aż zaległość zostanie uregulowana . Został on wypuszczony dopiero na skutek interwencji policji . Rachunek ten nie został uregulowany .

Powodowie nie zapłacili także za pobyt w hotelu należącym do firmy (...) w T..

Pozwany nie otrzymywał od powodów wynagrodzenia. Ciągle liczył na to że wreszcie zostanie z nim podpisana umowa o pracę . Miało to nastąpić po dniu 1 lutego 2006 roku , ale powodowie całkowicie zerwali a nim kontakt .

Pozwany w imieniu powodów rozmawiał z (...) biznesmenem A. P. . Jest on właścicielem pomieszczeń wielkopowierzchniowych - hal magazynowych , w których znajdują się różnego rodzaju sklepy. Rozmowy dotyczyły dzierżawienia od niego hali w celu prowadzenia tam marketu. A. P. w związku z tym poczynił nakłady rzędu 300.000 złotych, gdyż powodowie mieli określone wymagania co do przerobienia hali na potrzeby przyszłego marketu. Tej kwoty powodowie nigdy A. P. nie zwrócili. Przyjeżdżali oni wieczorami , zawieszali na hali reklamy i ją fotografowali. Pewnego razu do A. P. przyjechali przedsiębiorcy z N. , żeby zobaczyć market. Byli bardzo zszokował tym ,że żaden sklep przez powodów nie został uruchomiony . Okazało się że powodowie pobrali od nich towar i im nie zapłacili. Powodowie nie zawarli z A. P. umowy dzierżawy. Zgłaszali natomiast do niego roszczenia odszkodowawcze.

Powodowie nie zapłacili również panu M. O.za usługę którą on dla nich wykonywał w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej . Polegała ona na założenia konta płatnika składek ZUS w związku z zatrudnieniem pracownicy . Wynagrodzenie M. O. wynosiło 610 zł. i nie zostało ono do chwili obecnej zapłacone.

dowód : zeznania świadków A. P. i M. O. na rozprawie w dniu 8 maja 2014, przesłuchanie pozwanego na rozprawie w dniu 5 czerwca 2014r. , oferta reklamowa karta 40 - 49, pismo k. 51 – 52, dowód wpłaty k. 74 i 72, wyciąg z konta pozwanego k. 73,

Powód ponosił także wydatki związane z działalnością spółki powodów, na przykład : na zakup pieczątki , domeny internetowej, opłaty pocztowe, wynajem skrytki pocztowej, zakupy biletów, papieru do drukarki, tuszu . Te kwoty również nie zostały mu zwrócone. Pozwany posiadał pełnomocnictwo do odbioru wyciągów z rachunku bankowego.

dowód : przesłuchanie pozwanego na rozprawie w dniu 5 czerwca 2014 r., rachunki i faktury k. 78 – 85, pełnomocnictwo k. 78

Przeciwko powodom było prowadzone postępowanie karne. W jego toku był przesłuchiwany pozwany, a także A. P. i M. O.. Dowiedzieli się wówczas od policjantów, że powodowie oszukali bardzo wiele osób.

W dniu 15 maja 2008 roku Komisariat Policji (...) wydał postanowienie o zawieszeniu dochodzenia przeciwko U. H. i W. H. . Byli oni podejrzani o to że:

1 / w dniach od 26 września do 1 października 2005 roku w K. przy ulica (...), w hotelu (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu, wprowadzając w błąd pracownika hotelu co do zamiaru zapłaty rachunku, korzystali z usług hotelowych i opuszczając hotel bez uiszczenia należności wyłudzili usługi o wartości 2.214 zł na szkodę (...) s.c. ,

2/ w sierpniu 2005 roku działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu wprowadzając w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru jego zatrudnienia w swej firmie (...). (...) sp. z o.o. i przekazania odpłatnie udziałów w wyżej wymienionej spółce, pobrali pieniądze w kwocie 12. 476,00 zł. i nie zatrudniając pokrzywdzonego, nie przekazując mu udziałów i nie zwracając pobranej kwoty doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. M.,

3/ w czerwcu 2005 roku w T. przy ulicy (...) w biurze doradztwa podatkowego, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu wprowadzając w błąd właściciela biura co do zamiaru zapłaty za zleconą usługę, zlecili sporządzenie i uzyskali dokumentację niezbędną do zarejestrowania firmy i pracownika w ZUS – ie , a następnie nie płacąc za wykonaną usługę wymaganej kwoty w wysokości 610 zł doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. O.,

4/ w dniach od 22 listopada do 6 grudnia 2005 w T. przy ulicy (...) w hotelu (...) działając wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wprowadzając w błąd pracownika hotelu co do zamiaru zapłaty rachunku, korzystali z usług hotelowych i opuszczając hotel bez uiszczenia należności wyłudzili usługi wartości 4.824,68 zł. czym działali na szkodę firmy (...),

5/ w okresie od maja 2006 do chwili obecnej w T., pełniąc funkcję prezesa zarządu sp. z o.o. (...) nie zgłosił wniosku o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających wg przepisów upadłość spółki, to jest o czyny z artykułu 586 k.s.h.

W uzasadnieniu tego postanowienia podano m.in. że udziałowcy spółki, to jest obywatele niemieccy U. i W. H., dopuścili się na terenie kraju szeregu przestępstw na szkodę osób i podmiotów gospodarczych. Zebrany w toku postępowania materiał dowodowy pozwolił na wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów tak U. H., jak i W. H. . Nie zdołano jednak wykonać niezbędnych czynności procesowych z udziałem podejrzanych. Nie posiadają oni na terenie RP zameldowania na pobyt stały lub czasowy, nie przebywają również w ośrodku prawnej izolacji na terenie kraju. Ponadto według uzyskanych informacji , wyżej wymienieni byli również poszukiwani przez organy niemieckie w związku z prowadzonymi tam postępowaniami o przestępstwa gospodarcze i fałszowanie dokumentów. Podejmowane w toku postępowania czynności nie przyczyniły się do ustalenia aktualnego miejsca pobytu U. i W. H. . Niemożność ujęcia podejrzanych stanowi trwałą przeszkodę dla kontynuowania postępowania i wobec powyższego zawieszenie postępowania do czasu ustalenia miejsca ich pobytu jest uzasadnione.

dowód : zeznania świadków A. P. i M. O. na rozprawie w dniu 8 maja 2014r. , przesłuchanie pozwanego na rozprawie w dniu 5 czerwca 2014, postanowienie karta 53,

W dniu 28 kwietnia 2006 roku Sąd Rejonowy dla (...)w K. Wydział IV Sąd Gospodarczy wydał wyrok , w którym zasądził od pozwanej (...) sp. z o.o. na rzecz powodów J. C., K. J. i P. M. kwotę 2.214 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 2 października 2005 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 807,20 zł. z tytułu zwrotu kosztów procesu

dowód: wyrok k. 50

Pozwany na stronie internetowej zamieścił list otwarty o następującej treści: „ List otwarty jest czymś nadzwyczajnym w stosunkach międzyludzkich m.in. takich jak zakup przeze mnie udziałów spółki (...) [ …] . Od czasów wysłania do Państwa pierwszego listu to jest od 8 sierpnia 2005 roku czekam na zwrot wpłaconych na Państwa konto pieniędzy za zakupione akcje państwa przedsiębiorstwa. Dokonałem wpłaty, na co do dziś nie otrzymałem od Państwa w rachunku. Zarówno o wystawienie rachunku jak i akcje prosiłem Państwa już niezliczoną ilość razy.

1. pierwszy list wysłałem w dniu 27 maja 2006 roku, list ten został mi odesłany ,

2. w dniu 23.02. 2007 roku w odpowiedzi na moją prośbę o odesłanie pieniędzy poprosili mnie Państwo o przesłanie kopii dowodu osobistego.

Zgodnie z wyrażonym życzeniem, otrzymali Państwo kopię mojego dowodu osobistego. Według banku (...) nie wymaga się jednak aby w przypadku przelewu na rachunek w Polsce przedkładać kopię dowodu osobistego.

Kolejny list pochodził z 23 lutego 2007 roku i miał on treść :

„Szanowny Panie! Na początku miesiąca poprosiłem Pana po raz drugi o przesłanie mi rachunku za zakupione akcje. Niestety nie jest Pan w stanie wystawić mi tego rachunku. W związku z czym zakładam, że nie nabyłem żadnych akcji. Niestety nie może bądź nie chce Pan przedstawić mi żadnych dowodów. W związku z tym powinien Pan zwrócić mi niezwłocznie równowartości wpłaconej przeze mnie kwoty. W międzyczasie minęło już 18 miesięcy, a od ponad roku nie można spotkać Pana w Polsce. Pańskie obietnice pozostają bez pokrycia. Jeszcze raz proszę zatem o zwrot należnej kwoty w całości w terminie do 10 marca 2007. Trzecia i ostatnia prośba (pierwsza prośba - wiadomość z dnia 5 kwietnia 2006 roku, druga prośba – list z dnia 27 maja 2006 ) . Mam nadzieję ,że podejmie Pan rozsądną decyzję . Z pozdrowieniami M..

Wiadomość z dnia 5 kwietnia 2006 roku miała treść: „Szanowny Panie. Jak już poinformowałem Pana wcześniej tj. 26 marca 2006 oczekuję natychmiastowego zwrotu pieniędzy. Ponieważ termin Pana przyjazdu jest nieznany, proszę o nadesłanie pieniędzy na podany numer konta / w tym miejscu wskazano numer konta / . Może pan bez problemu przelać kwotę w euro[ …] . Pozwany wymienia też w tym piśmie koszty biurowe.

Proszę przesłać nam e-maile ( dowód osobisty ) w celu opracowania niniejszego zgłoszenia . Wkrótce prześlemy potwierdzenie, skontaktujemy się z Panem także telefonicznie.

Niestety do dnia dzisiejszego nie otrzymałem zwrotu pieniędzy.

Czy może mi Pan w sposób logiczny wytłumaczyć, do czego potrzebny był panu mój dowód osobisty?

3. 8 września 2007 wysłałem drugi list. List także wrócił,

4. 24 września wysłałem ponownie list do Państwa. Ten list także wrócił.

Pytania do kierownictwa spółki (...). H. :

1.  kiedy zwrócą mi Państwo pieniądze? Do dziś nie otrzymałem od Państwa żadnych akcji. Na akcje czekam już 867 dni, bez widoków na sukces.

2.  kiedy rozpoczną Państwo roboty budowlane w okolice W.?

3. dlaczego nie wystawili mi Państwo do dziś rachunku za dokonaną wpłatę?

4. czy zdeponowali i opodatkowali Państwo moją wpłatę na akcję ? Czy w ogóle rozpoczęli państwo utworzenie spółki akcyjnej ? Te odpowiedzi są bardzo istotne!

5. dlaczego po tym jak zakupiłem akcje zakończyli Państwo ich sprzedaż w Polsce?

6. czy sprzedali Państwo wszystkie akcje, czy też nie sprzedawali ich wcale ? Czy jestem jedynym akcjonariuszem firmy (...) , czy też są jeszcze inni, którzy poszukują swoich pieniędzy?

7. dlaczego do dziś nie zwrócili mi Państwo równowartości wydatków biurowych? Doskonale Państwo wiedzą że od 2005 roku spłacam kredyt zaciągnięty na zakup tych akcji.

8. kiedy otrzymam zapłatę za pracę dla Państwa. Dotychczas nie otrzymałem nawet grosza.

9. według jakich standardów Państwo pracują?

10. czy można jeszcze nabyć państwa akcje? Jak duży jest obecnie pakiet akcji ?

11. czy państwa firma(...)sp. z o.o. ogłosiła upadłość?

Zgodnie z Państwa zaleceniem w (zalecenie mojego przyszłego pracodawcy ) zaciągnąłem (...) Bank kredyt umowa kredytowa numer [ …] w wysokości (...) 9.022,44 . Za te pieniądze nabyłem akcję państwa firmy. Zakup akcji był warunkiem zatrudnienia. Jednak po dokonaniu zakupu akcji, mimo wcześniejszego zapewnienia, nie zostałem przez Państwa zatrudniony. Zamiast tego zwolnili Państwo swoją sekretarkę, chcąc zredukować do zera swoje koszty.

Kredyt zaciąga się wtedy, gdy chce się nabyć coś niezwykle istotnego do życia. Tak też przedstawili mi Państwo zakupu akcji w swojej firmie w roku 2005. W międzyczasie spłaciłem już 29 rat kredytowych lichwiarskimi odsetkami. Pozostało mi jeszcze 31 rat . Nie jestem jednak aż tak bogaty, aby zaciągać kredyty, żeby sprawiać państwu prezenty. Już gdy po raz pierwszy zaproponowali mi państwo zakup akcji, oznajmiłem , że nie mam pieniędzy na taki wydatek. Mam długi w związku z zakupem domu. Przez różne obietnice i manipulacje wyciągnęli Państwo ode mnie ostatnie pieniądze.

Pracowałem dla Państwa przy dwóch dużych projektach. Budowa hali o powierzchni 11 000 m ² w W. oraz 3000 m ² w T..

Panie H. , Pan sam w obecności Pańskiego brata zapewniał mnie: panie M. , jeśli będzie Pan potrzebował pieniędzy, to po upływie trzech miesięcy spłacimy pana udziały. Otrzyma Pan 70 % więcej. To są Pańskie słowa.

W tym liście otwartym jeszcze raz proszę uprzejmie o zwrot pieniędzy Informacje niezbędne do dokonania przelewu znajdą Państwo na mojej stronie. Z poważaniem M. M.”.

Tekst ten został napisany w języku niemieckim. Znajduje się na nim również nadtytułu: „Prokuratura poszukuje obecnie Panów H.” .

dowód: tekst listu otwartego k. 16, przesłuchanie pozwanego na rozprawie w dniu 5 czerwca 2014 r.

Sąd zważył, co następuje :

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

W sprawie dotyczącej naruszenia dóbr osobistych pozwany może się bronić poprzez wykazanie, że jego działanie nie było bezprawne. Pozwany dowód taki przeprowadził. Wykazał on, że twierdzenia zawarte w liście otwartym były prawdziwe. Ujawnienie ich leżało natomiast w społecznie uzasadnionym interesie. Pozwany chciał bowiem ostrzec inne osoby przed nieuczciwymi działaniami ze strony powodów. Pozwany sięgnął po ten środek komunikacji po wielokrotnych, bezskutecznych prośbach kierowanych do powodów o zwrot wpłaconej im kwoty oraz po takich samych próbach kontaktu z nimi .

Pozwany wykazał w tym procesie, że dokonał wpłaty kwoty 10.000 zł. Powodowie nie udowodnili natomiast co stało się z tymi pieniędzmi i dlaczego ich nie zwrócili. List otwarty wskazuje na nieuczciwe postępowanie powodów. Ta ocena jest prawdziwa i powód wykazał ją przy pomocy przedstawionych przez siebie dowodów, takich jak : zeznania świadków A. P. , M. O. , swoje zeznania , czy też dokumenty takie jak : postanowienie o zawieszeniu postępowania, czy też wyrok zasądzający kwotę za pobyt w hotelu.

Powodowie postępowali w sposób nieuczciwy nie płacąc za świadczonej im usługi, na przykład hotelowe, czy usługę doradcy podatkowego. Narazili też na duże straty przedsiębiorcę A. P. . Dobitnym dowodem na ich postępowanie jest chociażby treść postanowienia o zawieszeniu postępowania . Powodowie nie tylko są podejrzewani o popełnienie oszustw , ale zgromadzony materiał pozwolił na postawienie im zarzutów . Nie uczyniono tego tylko ze względu na to, że miejsce ich pobytu nie jest znane. Z uzasadnienia tego postanowienia wynika również, że powodowie także na terenie Niemiec dopuścili się przestępstw gospodarczych oraz fałszerstw i również w tamtym kraju są poszukiwani.

Umieszczenie więc na stronie internetowej informacji o tym, że prokuratura poszukuje panów H. było zgodne z prawdą . Powodowie nie wykazali , żeby zostali oczyszczeni ze stawianych im zarzutów, że postępowanie zostało umorzone , jak twierdzą w swoim piśmie - k. 62 .

Opublikowanie listu otwartego było wyrazem desperacji ze strony pozwanego , który pracując przez długi okres na rzecz powodów nie otrzymywał żadnej zapłaty, ani zwrotu ponoszonych wydatków. Był za to narażony na nieprzyjemności , takie jak chociażby zatrzymanie przez obsługę hotelu. Był przez powodów łudzony możliwością uzyskania akcji w spółce, a nic w zamian nie otrzymał. Nie ma tu istotnego znaczenia czy chodziło o akcje , czy udziały w spółce . Istotne jest natomiast to ,że powodowie przyjęli od pozwanego kwotę dziesięciu tysięcy złotych i jej nie zwrócili, ani w żaden sposób się z pozwanym nie rozliczyli.

Pozwany opublikował swój list wiedząc , że działanie organów ścigania jest w tym przypadku nieskuteczne , a wyegzekwowanie czegokolwiek na drodze procesu cywilnego – wątpliwe, mając na uwadze ,że powodowie ukrywali się .

Reasumując, pozwany wykazał prawdziwość swoich twierdzeń i w sposób przekonujący wykazał motywy swojego działania polegającego na opublikowaniu listu otwartego. Podkreślić należy, że bezprawność uchyla działanie w społecznie uzasadnionym interesie. Jest takim interesem ochrona innych osób przed nieuczciwością podmiotów działających w obrocie gospodarczym . Tym bardziej ostrzeżenie to był ważne ,że działania organów ścigania okazały się w tym przypadku nieskuteczne, ze względu na brak możliwości ustalenia miejsca pobytu powodów.

W tej sytuacji powództwo podlegało oddaleniu a koszty procesu poniesione przez powodów stanowią ich wydatek - porównaj art. 98 k.p.c.