Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca Sędzia SO Joanna Grzempka

Protokolant sekr. sąd. Natalia Kuc

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2024 r. w Toruniu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank spółki akcyjnej w W.

przeciwko B. C. i M. C.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w zakresie kwoty 31.631,63 zł;

2.  zasądza na rzecz powoda (...) Bank spółki akcyjnej w W.

a)  od pozwanej B. C. 17.317,83 zł (siedemnaście tysięcy trzysta siedemnaście złotych osiemdziesiąt trzy grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 lipca 2024 r. do dnia 4 grudnia 2024 r.;

b)  od pozwanego M. C. 17.317,83 zł (siedemnaście tysięcy trzysta siedemnaście złotych osiemdziesiąt trzy grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 lipca 2024 r. do dnia 4 grudnia 2024 r.;

3.  kwoty zasądzone w pkt. 2 a) i b) rozkłada w stosunku do każdego z pozwanych na 34 raty po 500 zł (pięćset złotych) i ostatnią ratę w wysokości 317,83 zł (trzysta siedemnaście złotych osiemdziesiąt trzy grosze) powiększoną o odsetki zasądzone od każdego z pozwanych wskazane powyżej, płatne do ostatniego dnia każdego miesiąca począwszy od miesiąca uprawomocnienia się niniejszego wyroku, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat od dnia płatności do dnia zapłaty;

4.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

5.  wzajemnie znosi między stronami koszty procesu.

Sygn. akt I C 2014/24

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank spółka akcyjna w W. w pozwie przeciw B. C. i M. C. domagał się zasądzenia solidarnie 111.195,53 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym pozstępowaniu upominawczym do dnia zapłaty.

Roszczenie wynikało z wierzytelności z umowy kredytu zawarli przez powoda z K. C., którego spadkobiercami są pozwani.

Powodowie uznali powództwo do kwoty 17.317,83 zł każde z nich oraz wnieśli o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie. Wnieśli również o rozłożenie uwzględnionego powództwa na raty.

Wobec dokonanej w toku procesu zapłaty, powód cofnął powództwo w zakresie kwoty 31.631,63 zł

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 29 kwietnia 2022 r. powód zawarł z K. C. umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...) w kwocie 115.251,07 zł.

Kredytobiorca zmarł 9 lutego 2023 r. Spadek po nim nabyli powodowie po ½ części, z dobrodziejstwem inwentarza.

Zgodnie z protokołem spisu inwentarza, w skład spadku po K. C. wchodzą

- 57.837,70 zł – kwota partycypacji w (...)

33.500 zł - ruchomości

- 1146,01 zł – saldo na rachunku bankowym.

Długi spadkowe wynoszą łącznie 142.905,88 zł – w tym wobec (...) Bank S.A. 116.268,30 zł. Wartość czystego spadku wynosi 0.

Pozwani są rodzicami K. C.. Pozwany utrzymuje się z renty w wysokości 3200 zł, a pozwana z emerytury w wysokości 2900 zł. Prowadzą samodzielne gospodarstwo domowe. Nie mają majątku nadającego się do spieniężenia ani oszczędności.

Odpisy pozwu w sprawie niniejszej zostały doręczone: pozwanemu w dniu 23 lipca 2024 r., pozwanej 24 lipca 2024 r.

dowody: umowa kredytu k. 18-26, akt poświadczenia dziedziczenia k. 32, protokół spisu inwentarza k. 58, elektroniczne potwierdzenia odbioru k. 49, zeznania pozwanego k. 110v-111

Powyższe okoliczności faktyczne mają potwierdzenie w dokumentach, nie są sporne między stronami. Zeznania pozwanego nie budziły wątpliwości Sądu.

Podstawą umorzenia postępowania w związku z częściowym cofnięciem pozwu jest art. 355 k.p.c.

W pozostałym zakresie Sąd uwzględnił powództwo co do kwoty 17.317,83 zł wobec każdego z pozwanych.

Skutkiem prawnym przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest odpowiedzialność do ustalonego w spisie inwentarza stanu czynnego spadku (art. 1031 § 1 k.c.). Jest przy tym oczywiste, że przy odpowiedzialności z dobrodziejstwem inwentarza w sytuacji wielości spadkobierców, przez wartość stanu czynnego spadku należy rozumieć nie wartość całości spadku, lecz wartość przypadających im udziałów, obliczoną z osobna dla każdego ze spadkobierców.

W sprawie niniejszej górną granicą odpowiedzialności każdego z pozwanych jest więc 46.241,85 zł. Nie ma też wątpliwości co do tego, że w przypadku większej liczby długów, podlegają one proporcjonalnemu zmniejszeniu, przy czym w drodze analogii należy stosować reguły z art. 1025 i 1026 k.p.c. Od kwoty podlegającej podziałowi między wierzycieli należy więc odjąć koszty postępowania oraz koszty pogrzebu. Tym samym kwota przeznaczona na zaspokojenie pozostałych wierzycieli wynosi 75.294,51 zł. Skoro wartość długów spadkowych (oprócz kosztów postępowania i kosztów pogrzebu) wynosi 125.716,68 zł, stwierdzić należy, że po proporcjonalnym zmniejszeniu, długi te podlegają zaspokojeniu w 59,89 %. Posługując się tą proporcją należy uznać, że wierzytelność powoda winna podlegać zaspokojeniu do wysokości 69.635,57 zł.

Pozwani wykazali, że na poczet tej wierzytelności wpłacili 35.000 zł, którą to kwotę należy odjąć od kwoty należnej powodowi. W efekcie wierzytelność pozwanego powinna podlegać zaspokojeniu do kwoty 34.635,67 zł.

Za długi spadkowe spadkobiercy, którzy przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza odpowiadają stosownie do stanu czynnego należnego mu udziału. Konstrukcja art. 1031 § 2 k.c. wyklucza solidarną odpowiedzialność spadkobierców za całość długów i wyłącza zastosowanie art. 1034 § 1 k.c. uzależniającego charakter odpowiedzialności zależnie od momentu dochodzenia roszczenia. Roszczenie przysługujące powodowi wobec każdego z pozwanych wynosi więc 17.317,83 zł.

W dalej idącym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Odnośnie do odsetek, należy wskazać, że powód nie przedstawił żadnego dowodu, z którego wynikałoby fakt skutecznego wezwania pozwanych do zapłaty. Do pozwu dołączono wydruki przesądowych wezwań do zapłaty, skierowanych do pozwanych datowanych na 12 stycznia 2024 r. Jednakże nie ma podstaw do ustalenia, czy i w jakiej dacie zostały one doręczone pozwanym. Wprawdzie pozwani nie kryli, że mieli przed procesem wiedzę o zadłużeniu wobec powoda i częściowo je spłacili, jednak nie było to wystarczające do poczynienia przez sąd konkretnych, jednoznacznych ustaleń.

W tej sytuacji Sąd uznał, że pozwani zostali skutecznie wezwani do zapłaty z momentem doręczenia im odpisu pozwu. Odsetki zostały zasądzone z upływem tygodnia od tej daty, gdyż taki termin w ocenie Sądu odpowiada wynikającemu z art. 455 k.c. wymogowi niezwłocznego wykonania zobowiązania, przy uwzględnieniu rozsądnego czasu na weryfikację żądania.

Sąd uznał za uzasadnione rozłożenie świadczenia na raty. Pozwani nie dysponują środkami na jednorazową spłatę, mają niewysokie dochody, nadto nie osiągnęli żadnych korzyści z kredytu, którego dotyczy pozew. Rozłożenie świadczenia na raty nie naruszy interesu majątkowego powoda, ponieważ liczba rat jest zdecydowanie niższa niż w pierwotnym zobowiązaniu (144 raty miesięczne – §1 pkt 4 umowy).

Rozkładając na mocy art. 320 k.p.c. zasądzone świadczenie na raty, sąd zasądza odsetki za okres od daty wymagalności do daty wyroku oraz odsetki w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rat (por. wyrok SN z dnia 14 czerwca 2018 r., V CSK 514/17), co jest równoznaczne z oddaleniem powództwa w zakresie odsetek od dnia wyroku do daty płatności poszczególnych rat.

Odnośnie do kosztów procesu, Sąd kierował się faktem, że brak dowodu aby pozwani zostali wezwani do zapłaty przed niniejszym procesem. Oznacza to, że mimo częściowej zapłaty w toku procesu i cofnięcia pozwu, nie ma podstaw by uznawać powoda za wygrywającego sprawę w tej części.

Zatem powoda można by uznać za wygrywającego proces w ok. 31%, pozwanych w 69%. Koszty należne powodowi ok. 3400 zł (5400 zł + 4170 zł +1390 zł x 31%), zaś pozwanym – ok. 3 726 zł (5400 zł x 69%). Koszty te są zbliżone, co uzasadnia ich wzajemne zniesienie po myśli art. 100 k.p.c.