Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł pozew w postępowaniu nakazowym przeciwko pozwanemu W. O. . Domagał się w nim zasądzenia kwot :

1)  125.820,00 PLN - z tytułu kapitału wymagalnego,

2)  4.303,02 PLN - z tytułu odsetek umownych zapadłych naliczonych według podstawowej stopy procentowej.

3)  6.552,07 PLN – z tytułu odsetek karnych naliczonych według podwyższonej stopy procentowej.

- łącznie 136.675,09 zł.

Zarządzeniem z dnia 9 sierpnia 2019r. sąd stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty ( k. 39 ).

W piśmie z dnia 13 stycznia 2020r. pozwany oświadczył ,że widzi możliwość ugodowego rozwiązania sprawy i wyraził wolę prowadzenia na ten temat rozmów. Z ostrożności procesowej wnosił o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu ( k. 71 – 78 ) .

Sąd ustalił , co następuje:

W dniu 7 marca 2011r. między Bankiem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. , a pozwanym została zawarta „Umowa kredytu hipotecznego Nr (...)”. Kwota udzielonego kredytu wynosiła 300.000 zł . Okres kredytowania wynosił 120 miesięcy. Przeznaczeniem kredytu było nabycie działek o numerach (...) położonych w miejscowości Ł. .

Dowód : umowa k. 30 – 35 .

W piśmie z dnia 30 czerwca 2017r. bank (...) S.A. wezwał pozwanego do natychmiastowej zapłaty należności wymagalnej . Podał ,że na dzień 30 czerwca 2017r. zadłużenie wynosiło 17.403,79 PLN z tytułu kapitału wymagalnego (przeterminowanego) oraz odsetek wymagalnych (przeterminowanych). Termin na zapłatę zaległości określono na 14 dni od daty wystawienia niniejszego wezwania.

W piśmie tym była też zawarta informacja ,że pozwany może w terminie 14 dni roboczych od jego otrzymania złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia . „Bank umożliwia restrukturyzację zadłużenia , na warunkach wspólnie uzgodnionych , jeżeli jest ona uzasadniona dokonaną przez Bank oceną Pani/Pana sytuacji finansowej i gospodarczej . W przypadku odrzucenia wniosku o restrukturyzację Bank niezwłocznie przekaże Pani/Panu w formie pisemnej wyjaśnienie dotyczące przyczyny takiego odrzucenia”.

Pismo to zostało nadane do pozwanego przesyłką poleconą .

Dowód : pismo k. 357 , książka nadawcza listów poleconych k. 358.

Pismem z dnia 4 grudnia 2017r. bank (...) S.A. poinformował pozwanego , że w związku z niedotrzymaniem warunków udzielenia kredytu tj. brakiem spłaty zadłużenia wymagalnego wypowiada umowę z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia. Poza tym, wskazano wysokość zadłużenia na dzień sporządzenia tego pisma :

- 98.000 PLN - z tytułu kapitału niewymagalnego ,

- 27.720,00 PLN – tytułem kapitału wymagalnego,

- 3.832,24 PLN – tytułem odsetek umownych,

- 674,91 PLN – tytułem odsetek karnych.

W tym piśmie powód wzywał do spłaty całości wskazanego zadłużenia wraz z dalszymi odsetkami naliczanymi zgodnie z umową , najpóźniej do dnia upływu okresu wypowiedzenia . Informował także , że po upływie okresu wypowiedzenia kredyt stanie się w całości wymagalny i Bank będzie uprawniony do naliczania dalszych odsetek karnych od zadłużenia przeterminowanego w wysokości określnej w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. kodeks cywilny. Niespłacenie zadłużenia w wyznaczonym terminie spowoduje skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego oraz kolejno postępowania egzekucyjnego.

Pismo to zostało wysłane dwukrotnie za potwierdzeniem odbioru i zostało odebrane przez pozwanego w dniach : 13 grudnia 2017r. i 20 grudnia 2017r.

Dowód : przesłuchanie pozwanego k. 280 v , pisma k. 20 i 22 , potwierdzenia doręczenia k. 21 i 23.

W piśmie z dnia 13 grudnia 2018r. Bank (...) S.A. w związku z dalszym brakiem spłaty zadłużenia wymagalnego wynikającego z umowy wezwał pozwanego do zapłaty kwot :

- 125.820,00 PLN – tytułem kapitału wymagalnego ,

- 6.483,13 PLN – tytułem odsetek umownych,

- 6.086,71 PLN – tytułem odsetek karnych ,

- 613,00 PLN – tytułem kosztów .

W tym piśmie była także zawarta informacja ,że nieuregulowanie zadłużenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania spowoduje niezwłoczne wszczęcie postępowania sądowego , a po uzyskaniu tytułu wykonawczego wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Bank wskazywał , że nie skieruje sprawy na drogę postępowania sądowego w przypadku :

- spłaty całości zadłużenia w wyznaczonym terminie 14 dni ,

- bądź kontaktu z Bankiem w ciągu 14 dni od daty odebrania niniejszego wezwania celem ustalenia polubownego sposobu spłaty zadłużenia wynikającego z Umowy co pozwoli na uniknięcie ewentualnych dodatkowych kosztów oraz niedogodności związanych z postępowaniem sądowym i egzekucyjnym .

Pismo to zostało wysłane dwukrotnie za potwierdzeniem odbioru . Pozwany odebrał je w dniach : 28 grudnia 2018r. i 3 stycznia 2019r.

Dowód: pisma k. 16 i 18 , potwierdzenia odbioru k. 17 i 19.

W toku niniejszego procesu, w dniu 13 lipca 2020r. , strony zawarły „Porozumienie” . Pozwany uznał w nim , że według stanu na dzień 13 lipca 2020r. jego zadłużenie wobec powoda z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr (...) wynosi 143.528,09 PLN . Pozwany zobowiązał się dokonać spłaty kwoty 100.469,66 PLN w terminie do dnia 30 sierpnia 2020r. jednocześnie pomniejszając przez to stan zadłużenia do 43.058,43 PLN . Postanowiono także , że w razie wywiązania się przez pozwanego z „Porozumienia” kwota ta ulegnie umorzeniu . Umorzone miały też zostać wszelkie ewentualne kwoty dodatkowe naliczone po dniu wejścia w życie „Porozumienia” .

Dowód : „Porozumienie” k. 229 – 229 v .

Pozwany nie wywiązał się z „Porozumienia” .

Okoliczność niesporna.

Na podstawie umowy przelewu z dnia 23 listopada 2021r. wierzytelność , której dotyczył niniejszy proces, została nabyta przez (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. .

Dowód : umowa przelewu k. 455 – 494 , załącznik do umowy k. 499 v.

Sąd zważył , co następuje:

Okoliczności , które sąd uznał za istotne dla rozstrzygnięcia sprawy były wykazane dokumentami . Nie były one przez strony kwestionowane z wyjątkiem tego, że pozwany zaprzeczał ,żeby otrzymał pismo zawierające informację o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia . Pozwany nie kwestionował natomiast ,że miał zadłużenie i bank dokonał wypowiedzenia umowy. W toku procesu doszło nawet do zawarcia porozumienia , które miało doprowadzić do ugodowego rozwiązania sporu . Tak się jednak nie stało .

Podstawą oddalenia powództwa było niewykazanie przez powoda ,że uczynił zadość wymogowi określonemu w art. 75 „c” prawa bankowego. Pozwany stawiał taki zarzut w piśmie z 14 grudnia 2021r. ( k. 320 – 327 ).

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo Bankowe (tekst jednolity z dnia 8 października 2020 r. - Dz. U. z 2020r. , poz. 1896 ) w art. 69 ust.1 stanowi , że :

„Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”.

Zgodnie z art. 75 „c” prawa bankowego :

„1. Jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych.

2. W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

3. Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy.

4. Restrukturyzacja, o której mowa w ust. 1, dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę.

5. Bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację.

6. Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do umów pożyczek pieniężnych”.

Tryb postępowania określony w art. 75 „c” ma charakter obligatoryjny i ma bardzo duże znaczenie dla kredytobiorcy. Przed wypowiedzeniem umowy bank musi wdrożyć procedurę określoną w tym przepisie . Najpierw musi doręczyć wezwanie i odczekać 14 dni roboczych na upływ dodatkowego terminu do spłaty zadłużenia . Dopiero po bezskutecznym upływie tego terminu oraz braku wniosku o restrukturyzację bank może złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytowej. Jeżeli te wymogi nie są zachowane ,to czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna na podstawie art. 58 § 1 k.c. jako sprzeczna z ustawą .

Wypowiedzenie umowy kredytu stanowi bardzo dotkliwe dla kredytobiorcy uprawnienie banku , gdyż prowadzi do zakończenia tego stosunku przed ustalonym okresem spłaty kredytu, do naliczania odsetek „karnych” , do wszczęcia postępowania sądowego, a w przypadku uzyskania pozytywnego rozstrzygnięcia – także egzekucyjnego. Mając na uwadze ,że wierzytelności z kredytów hipotecznych są zabezpieczone właśnie w postaci hipoteki , bardzo realna jest przez to możliwość utraty prawa własności nieruchomości na której kupno był wzięty kredyt . Dlatego wypowiedzenie nie może być dokonane w sposób , który pomija wymagane przepisami procedury , w szczególności – umożliwienie złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W przypadku odmownej decyzji bank ma obowiązek przekazania kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki szczegółowych wyjaśnień , w formie pisemnej, dotyczących przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację.

Przepis art. 75 „c” nie nakłada na bank obowiązku dokonania restrukturyzacji. Wynika to z jego ustępu 3 . Kredytobiorca nie może natomiast być pozbawiony możliwości złożenia wniosku o skorzystanie z tej procedury, a bank ma obowiązek jego rozpatrzenia.

W niniejszej sprawie powód przedłożył pismo z 30 czerwca 2017r. zawierające informację o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia , ale nie wykazał ,że pismo to zostało doręczone pozwanemu . Zgodnie z art. 6 k.c. , to na powodzie spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie. Przedłożył on jedynie kopię książki nadawczej przesyłek poleconych .Wynika z niej , że w tym dniu została wysłana jakaś korespondencja do pozwanego. Jeżeli nawet przyjąć ,że było nią pismo z dnia 30 czerwca 2017r., to fakt ten nie jest równoznaczny w tym, że pozwany otrzymał to pismo. Okoliczność ta nie została więc przez powoda udowodniona . Nic nie stało natomiast na przeszkodzie , żeby powód przesłał to pismo za potwierdzeniem odbioru, tak jak uczynił z kolejnymi pismami , które znajdują się w aktach niniejszej sprawy. Dzięki temu uzyskuje się nie budzący wątpliwości dowód tego, czy adresat odebrał korespondencję. Wypowiedzenie umowy jest więc dotknięte nieważnością . Oznacza to ,że dochodzenie roszczenia jest przedwczesne.

Na marginesie wskazać należy , że treść pisma z dnia 30 czerwca 2017r. jest częściowo sprzeczna z ustępem 1 artykułu 75 „c” . Wyznaczono bowiem 14 dniowy termin do zapłaty biegnący od dnia wystawienia pisma , a nie od jego doręczenia – jak stanowi ten przepis.

Oddaleniu powództwa nie stał na przeszkodzie fakt ,że w toku procesu strony zawarły porozumienie - ugodę pozasądową, która jednak nie została wykonana przez pozwanego . Pozwany uznał w niej wielkość obciążającego go zadłużenia . Nie anuluje to jednak faktu nieważności wypowiedzenia umowy . Pozwany miał bowiem prawo powołać się na ten zarzut w dalszym toku procesu, gdy sąd zobowiązał do zajęcia stanowisk w sprawie przed zamknięciem rozprawy i wydaniem wyroku na posiedzeniu niejawnym (k. 316).

Nie było istotne dla rozstrzygnięcia sprawy dokonanie przelewu wierzytelności na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego . Zgodnie bowiem z art. 192 pkt 3 k.p.c. : „Z chwilą doręczenia pozwu” „Zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem , nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy ; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwolenie strony przeciwnej”. Powód zachował więc swoją czynną legitymację procesową . Nie doszło także do wejścia na jego miejsce nabywcy wierzytelności.

Wobec wskazanej przyczyny oddalenia powództwa nie było potrzeby badania zasadności innych argumentów zgłoszonych przez pozwanego .

Skoro powód przegrał sprawę , to na podstawie art. 98 § 1 i art. 99 k.p.c. został zobowiązany do zwrotu kosztów procesu pozwanemu . Składały się na nie: wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 5.400,00 zł ustalonej na podstawie

§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2018r. , poz. 265 ) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17,00 zł.