I C 76/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Toruniu z 2024-10-09
Sygn. akt I C 76/23
UZASADNIENIE
Powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko E. Z. i M. Z. . Domagał się w nim :
I zasądzenia solidarnie kwoty 517.191,91 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 2 października 2022r. do dnia zapłaty , na którą składały się kwoty:
1) 359.000,00 zł - tytułem zwrotu świadczenia w postaci kapitału kredytu wypłaconego pozwanym ,
2) 158.191,91 zł - tytułem zwrotu równowartości świadczenia Banku polegającego na korzystaniu przez stronę pozwaną z kapitału udostępnionego przez Bank w okresie od 11.10.2007r. do 25.08.2022r. o którą to wartość strona pozwana jest wzbogacona kosztem powoda , a powód zubożony z korzyścią dla strony pozwanej
Ewentualnie – gdyby sąd uznał ,że nie ma podstaw do zasądzenia solidarnie , to powód wnosił o zasądzenie in solidum ewentualnie – w częściach równych tj. po 258.595,96 zł od każdego z pozwanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01.10.2022r. do dnia zapłaty.
Powód zgłosił także roszczenie ewentualne , na wypadek nieuwzględnienia powyższego żądania tj. w zakresie pkt 1 i 2 . W takiej sytuacji domagał się :
II Na podstawie art. 358 1 § 3 k.c. :
1) zmiany wysokości świadczenia ( ukształtowanie ) w ten sposób ,że kwota należności banku od strony pozwanej z tytułu rozliczenia nieważności bądź bezskuteczności umowy nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF z dnia 05.10.2007r. powinna być poddana waloryzacji sądowej w ten sposób, że poza roszczeniem o zwrot środków wypłaconych przy uruchomieniu kredytu w ich nominalnej wysokości , powodowi przysługuje świadczenie w postaci kwoty 221.284,32 zł wynikającej z istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza od chwili udostępnienia kapitału do chwili wytoczenia powództwa i w konsekwencji :
2) zasądzenia od strony pozwanej , poza roszczeniem o zwrot środków wypłaconych przy uruchomieniu kredytu w ich nominalnej wysokości solidarnie na rzecz powoda , kwoty 221.284,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 02.10.2022r. do dnia zapłaty , stanowiącej dodatkową kwotę ( ponad kwotę wypłaconego kapitału , bądź w przypadku , gdyby sąd uznał , że nie ma podstaw do zasadzenia solidarnie - o zasądzenie in solidum , ewentualnie w częściach równych tj. po 110.642,16 zł od każdego z pozwanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 02.10.2022r. do dnia zapłaty.
Pismem z dnia 3 czerwca 2024r. ( k. 279 – 285 ) powód zmienił żądanie w ten sposób , że :
1. cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w części dotyczącej żądania zapłaty kwoty 359.000 zł z tytułu zwrotu świadczenia w postaci kapitału kredytu w związku z oświadczeniem o potrąceniu złożonym przez pozwanych w piśmie z dnia 18.10.2023r. i z dnia 04.03.2024r. oraz spłatą pozostałej części roszczenia w dniu 05.03.2024r. , a więc już po wytoczeniu niniejszego powództwa ,
2. cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia - co do żądania zawartego w punkcie I . 2 pozwu ,
3. cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia - co do żądania zawartego w punktach II.1 i II.2 pozwu,
Po modyfikacji żądań powód domagał się zasądzenia następujących kwot:
1) 3.175,40 zł - tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie liczonych od kwoty 25.087,00 zł od dnia wymagalności ( tj. od 02.10.2022r. ) do dnia zapłaty ( tj. 18.10.2023r. ) ,
2) 5.865,65 zł - tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie liczonych od kwoty 34.685,55 zł od dnia wymagalności ( tj. od 02.10.2022r. ) do dnia zapłaty ( tj. 04.03.2024r. ) ,
3) 50.694,46 zł – tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie liczonych od kwoty 299.227,45 zł od dnia wymagalności ( tj. od 02.10.2022r. ) do dnia zapłaty ( tj. 05.03.2024r. ) .
W odpowiedzi na pozew pozwani wnosili o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu . Zgłosili zarzut przedawnienia ( k. 124 – 157 ) .
W odpowiedzi na zmienione żądanie , pozwani także wnieśli o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu ( k. 308 – 314 v ).
Sąd ustalił , co następuje:
W dniu 5 października 2007r. pozwani E. Z. i M. Z. zawarli z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. ( poprzednikiem prawnym powoda - (...)) "Umowę nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF”. Kwota kredytu wynosiła 359.000 zł.
Dowód: umowa k. 74 – 83 v.
Pozwani E. Z. i M. Z. złożyli do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. Posiedzenie odbyło się dnia 17 listopada 2017r. Za prawidłowo powiadomionego przeciwnika – (...) S.A. – nikt się nie stawił.
Dowód : wniosek o zawezwanie do próby ugodowej k. 163 v – 168 ; protokół posiedzenia k. 168 v .
W dniu 21 kwietnia 2022r. Sąd Okręgowy w Toruniu wydał wyrok , o następującej treści :
I. ustala , że umowa nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych mPlan waloryzowany kursem CHF zawarta w dniu 05 października 2007r. między powodami a poprzednikiem prawnym strony pozwanej (...) Bankiem Spółką Akcyjną z/s w W. jest nieważna w całości ;
II. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powodów E. Z. i M. Z. kwotę 82.158,50 zł oraz 61.845,68 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:
- od kwoty 82.158,50 zł od dnia 18 listopada 2017r. do dnia zapłaty;
- od kwoty 25.766,00 CHF od dnia 18 listopada 2017r. do dnia zapłaty;
- od kwoty 36.079,68 CHF od dnia 07 lutego 2022r. do dnia zapłaty
III. w pozostałym zakresie powództwo oddala;
IV. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powodów E. Z. i M. Z. kwotę 11.817,00 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu.
Dowód: wyrok k. 60 .
Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony dnia 30 grudnia 2022r. ( data nadania przesyłki w urzędzie pocztowym ) .
Dowód : wydruk „śledzenia przesyłki” k. 347
Sąd zważył , co następuje :
Okoliczności sprawy istotne dla jej wyjaśnienia były niesporne . Wynikały one z powołanych powyżej dokumentów , które nie były kwestionowane przez strony.
Powód częściowo cofnął pozew w piśmie z dnia 3 czerwca 2024r. Ponieważ nastąpiło to ze zrzeczeniem się roszczenia , to zgoda pozwanych na dokonanie tej czynności nie była potrzebna – art. 203 § 1 k.p.c. W punkcie I wyroku sąd umorzył więc postępowanie w tym zakresie na podstawie art. 355 k.p.c.
W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu – punkt II wyroku .
W chwili wniesienia pozwu roszczenia były bowiem przedawnione . Powód nie może więc obecnie skutecznie dochodzić roszczeń ubocznych w postaci odsetek za opóźnienie - czego domagał się po modyfikacji powództwa w piśmie z 3 czerwca 2024r.
Sąd podziela pogląd wyrażony punkcie 4 tezy uchwały Pełnego Składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2024r. ( sygn. akt III CZP 25/22 ): „ Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień , bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wpłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu , w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy”.
W niniejszej sprawie istotne znaczenie ma fakt wystąpienia z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej. Jednoznacznie wynika z niego , że kredytobiorcy E. i M. Z. nie zgadzają się na dalsze obowiązywanie umowy. Nastąpiła więc jej trwała bezskuteczność . Posiedzenie pojednawcze odbyło się w dniu 17 listopada 2017r. W tej dacie stanowisko kredytobiorców z pewnością już dotarło do mBanku. Był on bowiem prawidłowo powiadomiony o posiedzeniu , a więc otrzymał także wniosek powodów. Mając na uwadze treść art. 111 § 2 k.c. przedawnienie z pewnością rozpoczęło więc bieg dnia 18 listopada 2017r.
Roszczenie o zwrot tego co bank świadczył kredytobiorcom stało się wymagalne . Przedawnienie rozpoczęło bieg – art. 120 § 1 k.c.
Przedawnienie roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata – art. 118 k.c. Oznacza to , że dla powoda - (...) S.A. termin ten upłynął z dniem 18 listopada 2020r. Pozew został wniesiony dnia 30 grudnia 2022r. , a więc po upływie okresu przedawnienia .
Zgodnie z art. 117 § 2 1 k.c. : „Po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentom”. Pozwany jako kredytobiorcom przysługuje status konsumentów (patrz – k. 66 v – uzasadnienie wyroku ).
Mając powyższe na uwadze powództwo podlegało oddaleniu .
Na marginesie można dodać , że pozwani mieli prawo spełnić roszczenie po upływie terminu przedawnienia , gdyż ono nie wygasa tylko zmienia się w tzw. zobowiązanie niezupełne ( naturalne ) . Jego cechą jest niemożność przymusowej realizacji.
Skoro powód przegrał sprawę , to na podstawie art. 98 § 1 , § 1 1 i art. 99 k.p.c. sąd zasądził zwrot kosztów procesu na rzecz pozwanych . Składały się na nie : wynagrodzenie pełnomocnika – 10.800,00 zł i opłaty skarbowe od pełnomocnictw – 34,00 zł .
Wynagrodzenie zostało ustalone na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( tekst jednolity Dz. U. z 2023r. , poz. 1935 ) .
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Toruniu
Data wytworzenia informacji: