Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 grudnia 2021 r. (data nadania – k. 137) skierowanym przeciwko D. B. (1) i S. B. (1) powodowy (...) Spółka Akcyjna w W. domagał się zasądzenia od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwoty 155.855,69 zł, na którą składały się 108.352,62 tytułem zwrotu kapitału udostępnionego na podstawie umowy kredytu zawartej z powodem oraz kwoty 47.503,07 zł tytułem zwrotu równowartości świadczenia powoda polegającego na udostępnieniu i zaniechaniu żądania natychmiastowego zwrotu kapitału od strony pozwanej, z którego to kapitału udostępnionego przez powoda strona pozwana korzystała, a o którą to wartość strona pozwana jest wzbogacona kosztem powoda, a powód zubożony z korzyścią dla strony pozwanej.

Strona powodowa sformułowała również żądanie ewentualne na podstawie przepisu art. 358 ¹ § 3 kc o zmianę wysokości świadczenia (ukształtowanie) w ten sposób, że kwota należności (...) SA od D. B. (1) i S. B. (1) z tytułu rozliczenia nieważności bądź bezskuteczności umowy (...) z dnia 13 czerwca 2005 roku powinna być poddana waloryzacji sądowej w ten sposób, że poza roszczeniem o zwrot środków wypłaconych przy uruchomieniu kredytu w ich nominalnej wysokości, (...) SA w W. przysługuje dodatkowe świadczenie w postaci kwoty 47.743,55 zł.

Niezależnie od powyższego powód wniósł o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu zakończenia postępowania przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie w sprawie I ACa 861/21.

Powodowy bank podniósł, że strony zawarły dnia 13 czerwca 2005 r. umowę kredytu hipotecznego indeksowanego do CHF. Bank wywiązał się z ciążących na nim zobowiązań i udostępnił pozwanym środki pieniężne. Umowa była przez strony wykonywana zgodnie z jej treścią przez wiele lat, jednak pozwani wystąpili przeciwko bankowi z powództwem, które opiera się na twierdzeniach o abuzywności postanowień umowy kredytu dotyczących jego indeksacji oraz zasad rozliczania dokonywanych przez nich spłat, która może prowadzić do nieważności (trwałej bezskuteczności) umowy. Roszczenia powoda mają charakter restytucyjny i są związane z koniecznością zwrotu przez strony wzajemnych świadczeń (art. 405 w zw. z art. 410 k.c.). W ocenie strony powodowej jej roszczenia nie są przedawnione w świetle wykładni przedstawionej w uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r., sygn. akt III CZP 6/21.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pozwani podnieśli, że dnia 8 marca 2022 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok w sprawie I ACa 861/21. Pozwani wskazali, że wszystkie roszczenia powoda dochodzone w niniejszym postępowaniu są przedawnione z uwagi na upływ trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia związanego z prowadzoną przez powoda działalnością gospodarczą. W ocenie pozwanych roszczenie powoda z tego tytułu stało się wymagalne, w chwili w której wzbogacony uzyskał nienależną korzyść. Powyższe prowadzi do wniosku, że roszczenia banku przedawniły się najpóźniej z dniem 12 stycznia 2008 r., tj. po upływie 3 lat od dnia wypłaty pozwanym ostatniej transzy kredytu.

Pozwani podnieśli wreszcie, że żądanie jakiejkolwiek kwoty z tytułu zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia w postaci korzystania przez nich z kapitału udostępnionego na podstawie umowy nie znajduje oparcia w polskim ani europejskim systemie prawnym i stanowi w istocie żądanie dodatkowych odsetek.

W replice do odpowiedzi na pozew strona powodowa cofnęła wniosek o zawieszenia postępowania. Strona powodowa zdystansowała się do podniesionego zarzutu przedawnienia.

Pismem z 29 sierpnia 2023 r. powód cofnął pozew w zakresie kwoty 47.503,07 zł i wniósł o rozpoznanie żądania ewentualnego, jako żądania głównego.

Pozwani wnieśli o oddalenie roszczenia ewentualnego.

Sąd ustalił, co następuje:

Pismem z 18 marca 2018 r. D. B. (1) i S. B. (1) złożyli reklamację w związku z zawartą dnia 13 czerwca 2005 r. umową kredytu hipotecznego indeksowanego do CHF. W reklamacji podnieśli argumenty związane z abuzywnością postanowień umownych oraz nieważnością umową kredytu. Wnieśli o udzielenie odpowiedzi na reklamację w terminie 14 dni od dnia doręczenia reklamacji.

Pozwem wniesionym do Sądu Okręgowego w Warszawie w dniu 7 maja 2018 r. D. B. (2) i S. B. (2) wnieśli przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W., w którym zażądali zapłaty kwoty 97.406,03 zł w związku z nieważnością umowy (...) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na pozew doręczonym (...) Spółce Akcyjnej w W. w dniu 23 maja 2018 r. bank wniósł o oddalenie powództwa.

Dowód: reklamacja, k. 321-325 verte akt;

pozew w sprawie I C 530/18 Sądu Okręgowego w Warszawie

odpowiedź na pozew w sprawie I C 530/18 Sądu Okręgowego w Warszawie,

k. 326-326 verte

Wyrokiem z dnia 15 lipca 2021 r. Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie I C 530/18 zasądził pozwanego na rzecz powodów kwotę 97.406,03 zł ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 maja 2018 r. do dnia zapłaty. Sąd ustalił przesłankowo nieważność umowy kredytu zawartej przez strony.

Skutkiem uznania za niedozwolone postanowień umowy w zakresie dotyczącym ustalania wysokości należnej bankowi spłaty (rat kredytu) było stwierdzenie nieważności całej umowy.

Wyrokiem z 8 marca 2022 r. w sprawie I ACa 861/21, Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił zaskarżony wyrok w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie tj. oddalił żądanie za okres od 7 maja 2018 r. do 14 lipca 2021 r. W pozostałym zakresie oddalił apelację (...) Spółki Akcyjnej w W.. Sąd Apelacyjny w Warszawie w pełni podzielił argumenty Sądu Okręgowego odnośnie do abuzywności postanowień umownych oraz skutków ich zamieszczenia w spornej umowie kredytowej.

Dowody: wyrok Sądu Okręgowy w Warszawie z 15 lipca 2021 r., sygn. akt: I C 530/18 wraz

z uzasadnieniem, k. 327-335 akt.

wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8 marca 2022 r., sygn. akt I ACa 861/21

wraz z uzasadnieniem – k. 157 -174 verte akt

Pismami 13 września 2021 r. (...) Spółka Akcyjna w W. wezwał pozwanych do zapłaty pozwany do zapłaty kwoty 155.855,69 zł tj. 108.352,62 zł odpowiadającej wysokości udostępnionego kapitału oraz 47.503,07 zł stanowiącą równowartość korzyści majątkowej uzyskanej przez pozwanych w związku z korzystaniem z kapitału udostępnionego przez bank na podstawie umowy.

Dowody: pismo z 13 września 2021 r. skierowane do pozwanej D. B. (1) wraz z

dowodem doręczenia, k. 94-108 akt;

pismo z 13 września 2021 r. skierowane do pozwanego S. B. (1) wraz

z dowodem doręczenia, k. 110-124 akt;

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów, w tym dokumentów z akt sprawy Sądu Okręgowego w Warszawie I C 530/18 oraz Sądu Apelacyjnego w Warszawie I ACa 861/21.

Zarzut przedawnienia

Nie zasługiwał na uwzględnienie podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia. Dochodzone pozwem roszczenie o zapłatę stanowi roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia oparte na art. 405 w zw. z art. 410 k.c. Z art. 405 k.c. wynika obowiązek zwrotu w naturze korzyści majątkowej uzyskanej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Jedną z postaci bezpodstawnego wzbogacenia stanowi świadczenie nienależne (art. 410 § 1 k.c.), przy czym świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia (art. 410 § 2 k.c.). Powodowy bank powołuje się na nieistnienie zobowiązania będące skutkiem nieważności umowy stanowiącej źródło zobowiązania ( condictio sine causa). Oznacza to, że roszczenie o zwrot spełnionego świadczenia powstaje z chwilą spełnienia świadczenia.

W stosunku do roszczeń strony powodowej ma zastosowanie 3-letni okres przedawnienia (art. 118 k.c.), ponieważ roszczenia restytucyjne banku związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej (tak trafnie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 25 listopada 2011 r., III CZP 67/11, OSNC 2012 nr 6, poz. 69). Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata (art. 118 kc zdanie drugie).

Roszczenie banku z tytułu nienależnego świadczenia ma charakter bezterminowy, w związku z czym staje się ono wymagalne na zasadach określonych w art. 455 k.c., tj. niezwłocznie po wezwaniu do zapłaty. Wymagalność zależy więc od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego. W związku z tym przedawnienie roszczenia rozpoczyna bieg zgodnie z art. 120 § 1 zdanie drugie k.c., tj. od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Sąd podziela przy tym pogląd wyrażony w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego – zasadzie prawnej z dnia 7 maja 2021 r., III CZP 6/21, OSNC 2021, nr 9, poz. 56, zgodnie z którym kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna. Stan trwałej bezskuteczności powstaje z chwilą wyrażenia przez należycie poinformowanego konsumenta świadomej i jednoznacznej woli stwierdzenia nieważności umowy zawierającej niedozwolone postanowienia dotyczące mechanizmu waloryzacji kredytu do waluty obcej. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, bank mógł skutecznie postawić swoje roszczenia restytucyjne w stan wymagalności dopiero z momentem dotarcia do niego oświadczenia konsumenta o woli upadku umowy.

Takie stanowisko w przedmiocie wykładni pojęcia wymagalności roszczeń z tzw. umów frankowych zajął również Sąd Apelacyjny w Gdańsku (prezentował szeroką i wnikliwą argumentacją w sprawach I ACa 461/21 oraz V ACa 588/20).

Należy odnotować, że pozwani po raz pierwszy zakwestionowali zawarte w umowie kredytu klauzule indeksacyjne w piśmie z 18 marca 2018 r., w którym złożyli reklamację. Nie wezwali jednak bank do zwrotu świadczenia spełnionego na podstawie kwestionowanej umowy.

Bank został wezwany do zwrotu spełnionego świadczenia w pozwie wniesionym przez pozwanych w niniejszej sprawie w dniu 7 maja 2018 r. , a doręczonym bankowi 23 maja 2018 r.

W ocenie Sądu od tego momentu powodowy bank mógł żądać spełnienia świadczenia od pozwanych. W tym stanie rzeczy można uznać, że pozwani co najmniej od maja 2018 r. dysponowali pełną wiedzą na temat skutków upadku umowy, a zakomunikowali ją stronie pozwanej w sposób definitywny i niewątpliwy w pozwie z 7 maja 2018 r. W tym stanie rzeczy nie upłynął trzyletni termin przedawnienia, skoro przed majem 2018 r. powodowy bank nie mógł skutecznie postawić swoich roszczeń w stan wymagalności (termin przedawnienia upływał z dniem 31 grudnia 2021 r. z uwagi na treść wcześniej cytowanego przepisu art. 118 kc zdanie drugie). Oznacza to, że, w dniu złożenia pozwu w niniejszej sprawie w dniu 29 grudnia 2021 r. (data nadania k. 137 akt) roszczenia banku wynikające z nieważności umowy kredytu z 13 czerwca 2005 r. nie były przedawnione.

Wobec przedstawionej analizy nie do obrony jest stanowisko strony pozwanej, że roszczenie banku stało się wymagalne z chwilą dokonania wypłaty kapitału na podstawie nieważnej umowy kredytu.

Roszczenie o zwrot wypłaconego pozwanym kapitału

W zakresie powództwa obejmującego świadczenie nienależne wynikające z wypłaty pozwanym kwoty kapitału kredytu na podstawie umowy kredytu, co do której Sąd ustalił nieważność tj. kwoty 108.352,62zł Sąd w całości uwzględnił żądanie na podstawie przepisu art. 410 kc.

O odsetkach orzeczono na podstawie przepisu art. 455 kc i art. 481 kc, Sąd zasądził odsetki od 9 listopada 2021 r. Powód wezwał pozwanych do zapłaty pismem z 13 września 2021 r. w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie doręczono w dniu 8 października 2021r., co oznacza, że od 9 listopada 2021 r. powodowie pozostawiali w opóźnieniu.

Roszczenie o wynagrodzenia za korzystanie z kapitału

Jeżeli chodzi o roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, to – w ocenie strony powodowej, roszczenie to powstało w reżimie odpowiedzialności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia i odpowiada korzyści majątkowej uzyskanej przez pozwanego w związku z korzystaniem z kapitału kredytu udostępnionego przez bank. Wbrew stanowisku powodowego banku, świadczenie banku ograniczało się do wypłaty na rzecz pozwanego określonej sumy pieniężnej na cele związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych pozwanych. Rozłożenie w czasie zwrotu tej kwoty nie może być natomiast traktowane jako świadczenie rodzące po stronie pozwanego wzbogacenie, a po stronie banku – zubożenie. Zgodzić się można, że w polskim prawie cywilnym wielokrotnie przejawia się zasada, zgodnie z którym korzystanie z cudzego majątku odbywa się w sposób odpłatny. Poczynić należy jednak jedno istotne zastrzeżenie – odpłatność ta musi mieć konkretną podstawę prawną, gdyż nie istnieje ogólna norma przewidująca odpłatność korzystania z cudzego majątku. Podstawami takimi są np. przepisy o odsetkach umownych i za opóźnienie, przepisy o wynagrodzeniu za korzystanie z cudzej rzeczy czy przepisy regulujące określone typy umów, na podstawie których dochodzi do przekazania określonych dóbr do korzystania drugiej stronie umowy. Ustawodawca nie zdecydował się jednak na wprowadzenie generalnej zasady odpłatności korzystania z korzyści uzyskanej bez podstawy prawnej w reżimie odpowiedzialności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Przeciwnie, podstawową postacią zwrotu korzyści uzyskanej bez podstawy prawnej jest jej zwrot w naturze, bez powiększania o jakiekolwiek korzyści uzyskanej przez bezpodstawnie wzbogaconego. Żaden przepis nie przewiduje rozszerzenia obowiązku wzbogaconego o zwrot korzyści uzyskanych na skutek dysponowania przedmiotem wzbogacenia przez określony czas. Podzielenie stanowiska banku prowadziłoby do wykreowania całkowicie nowego roszczenia, z trudnymi dla oszacowania skutkami dla całego obrotu cywilnoprawnego, gdyż w zasadzie w każdym przypadku bezpodstawnego wzbogacenia zubożony mógłby żądać zwrotu ekonomicznej wartości korzystania przez wzbogaconego z przedmiotu wzbogacenia. Zbliżałoby też odpowiedzialność z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia do odpowiedzialności odszkodowawczej przez objęcie tą odpowiedzialnością również utraconych korzyści w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., co zostało odrzucone w judykaturze (zob. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2017 r., V CSK 351/16, niepubl., i z dnia 16 października 2020 r., V CSK 609/18, niepubl.). Należy również przypomnieć, że Sąd Najwyższy na przestrzeni ostatnich trzydziestu lat konsekwentnie przyjmował, że nienależne świadczenie pieniężne podlega zwrotowi w wysokości nominalnej, a ewentualne zmiany jego realnej wartości na skutek inflacji mogą być korygowane na podstawie art. 358 ¹ § 3 k.c. (zob. uchwałę z dnia 8 października 1992 r., III CZP 117/92, OSNC 1993, nr 3, poz. 57, wyrok z dnia 15 stycznia 2004 r., II CK 348/02, niepubl., wyrok z dnia 18 stycznia 2017 r., V CSK 198/16, niepubl.). Poszukiwanie przez stronę powodową uzasadnienia dla dochodzonego roszczenia restytucyjnego w fakcie zmiany siły nabywczej pieniądze należy zatem uznać za chybione. Nie można też tracić z pola widzenia tego, że za wydłużenie czasu trwania stanu bezpodstawnego wzbogacenia odpowiadają w znacznym stopniu same banki, które od wielu lat konsekwentnie i wbrew orzecznictwu sądów odmawiają przyznania, że postanowienia umowę wprowadzające mechanizm waloryzacji kursem waluty obcej były abuzywne. Zmuszanie kredytobiorców do dochodzenia roszczeń w procesach cywilnych powoduje wydłużenie czas potrzebnego do rozliczenia roszczeń restytucyjnych obu stron, przyczyniając się do utraty realnej wartości roszczeń obu stron na skutek inflacji.

Na marginesie należy odnotować, że nieuprawnione jest utożsamianie zubożenia banku z korzyściami, jakie mógłby uzyskać, udzielając kredytu złotowego w kwocie odpowiadającej kapitałowi kredytu postawionego do dyspozycji pozwanego. Bank w żaden sposób nie wykazał, że gdyby nie udzielił pozwanemu kredytu, to środki te byłby w stanie wykorzystać w sposób zapewniający stopę zwrotu co najmniej taką, jak z udzielenia kredytu złotowego oprocentowanego stawką WIBOR powiększoną o rynkową marżę.

W konsekwencji należy stwierdzić, że nie istnieje roszczenie powodowego banku o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w postaci korzyści uzyskanej przez kredytobiorców na skutek korzystania z kapitału.

Należy zwrócić uwagę, że powód cofnął powództwo w zakresie kwoty 47.503,07 zł stanowiącej równowartość świadczenia spełnionego na rzecz pozwanych polegającego na umożliwieniu korzystania z kapitału. W tym zakresie postępowanie zostało umorzone na podstawie przepisu art. 355 kc w zw. z art. 203 kc.

Źródłem roszczenia banku nie mogły również przepisu o waloryzacji świadczenia. Żądanie waloryzacji kapitału znajduje podstawę prawną w art. 358 ¹ § 3 k.c., zgodnie z którym w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie. Skumulowana inflacja za okres od lutego 2008 r. do końca 2023 r. wynosiła 73,23%, co stanowiło istotną zmianę siły nabywczej pieniądza. Trzeba jednak zauważyć, że w myśl art. 358 ¹ § 4 k.c., z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa. Oczywistym jest to, że bank jest stroną prowadzącą przedsiębiorstwo. Wątpliwość może budzić jedynie związek dochodzonego roszczenia z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W ocenie Sądu, związek roszczenia banku o zwrot kapitału kredytu wypłaconego kredytobiorcy w wykonaniu nieważnej umowy kredytu wykazuje ścisły związek z prowadzeniem przez bank przedsiębiorstwa. Po pierwsze bowiem, spełnienie przez bank nienależnego świadczenia nastąpiło w wykonaniu nieważnej umowy kredytu, czyli czynności bankowej (art. 5 ust. 1 pkt 3 Prawa bankowego), tj. w obszarze podstawowej działalności gospodarczej banku. Po drugie, nieważność umowy powstała w rezultacie zamieszczenia przez bank w ramach czynności bankowej udzielania kredytu niedozwolonych postanowień umownych we wzorcu umowy przedstawionym konsumentowi. Po trzecie, ustawodawca nie zdecydował się na zawężenie hipotezy art. 358 ¹ § 4 k.c. przez ograniczenie źródeł zobowiązania, których waloryzacji nie mogą domagać się przedsiębiorcy. Tym samym analizowany przepis obejmuje zobowiązania pochodzące z jakiegokolwiek źródła, w tym zobowiązania powstałe w reżimie odpowiedzialności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Po czwarte wreszcie, dopuszczenie sądowej waloryzacji roszczenia banku o nienależne świadczenie w postaci kapitału kredytu postawionego do dyspozycji konsumenta prowadziłoby do obciążenia konsumenta dodatkowymi świadczeniami na rzecz banku, a przez to stałoby w sprzeczności z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (zob. opinię Rzecznika Generalnego A.’ego M. C. przedstawioną w dniu 16 lutego 2023 r. w sprawie C-520/21 A. S. przeciwko Bankowi (...). SA; punkt 65; curia.europa.eu).

Opinię rzecznika Generalnego potwierdził wyrok Trybunały Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C 570-21, w którym wskazano, że w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego za nieważną w całości ze względu na to, że nie może ona dalej obowiązywać po usunięciu z niej nieuczciwych warunków, art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty.

Skuteczność ochrony przyznanej konsumentom przez dyrektywę 93/13 byłaby zagrożona, gdyby byli oni narażeni, w ramach powoływania się na swoje prawa wynikające z tej dyrektywy, na ryzyko konieczności zapłaty takiej rekompensaty. Jak podkreślił rzecznik generalny w pkt 61 opinii, taka wykładnia groziłaby stworzeniem sytuacji, w których bardziej korzystne dla konsumenta byłoby raczej kontynuowanie wykonania umowy zawierającej nieuczciwy warunek niż skorzystanie z praw, które wywodzi on ze wspomnianej dyrektywy.

Rozumowania, w ocenie TSUE nie mogła podważyć argumentacja banku, zgodnie z którą w braku możliwości żądania przez przedsiębiorców rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę, w danym przypadku, odsetek za zwłokę, konsumenci uzyskaliby „darmowy” kredyt. Nie mogła go również podważyć argumentacja banku i Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego (Polska), zgodnie z którą stabilność rynków finansowych byłaby zagrożona, gdyby banki nie mogły żądać od konsumentów takiej rekompensaty.

Nadto w orzeczeniu w sprawie C-488/23 z 12 stycznia 2024 roku w postępowaniu dotyczącym (...) SA, TSUE rozwiał wszelkie wątpliwości w zakresie żądania banku opartego o przepisy o waloryzacji świadczenia. Trybunał stwierdził wprost że „Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że: w kontekście uznania za nieważną w całości umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję kredytową, a to ze względu na to, że umowa ta zawierała nieuczciwe warunki, bez których nie mogła dalej obowiązywać, przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta, poza zwrotem kwot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty, rekompensaty polegającej na sądowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej danego pieniądza po wypłaceniu tego kapitału rzeczonemu konsumentowi". E. instytucja kredytowa nie ma prawa żądać od konsumenta - poza zwrotem kwot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty - rekompensaty polegającej na sądowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej danego pieniądza po wypłaceniu tego kapitału rzeczonemu konsumentowi.

Z podanych względów, na podstawie art. 405 w zw. z art. 410 oraz art. 358 ¹ § 3 w zw. z § 4 k.c., powództwo ewentualne w zakresie waloryzacji kapitału podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

Koszty procesu

Sąd o kosztach procesu rozstrzygnął zgodnie z zasadą stosunkowego rozdziału kosztów wyrażoną w przepisie art. 100 kpc. Powód dochodził kwoty 155.856,00 zł. Wygrał w zakresie kwoty 108.352,62 zł czyli w 70 % (w zakresie postępowania umorzonego Sąd potraktował powoda, jako stronę, która proces przegrała). Powód poniósł koszty 5.417,00 zł koszty zastępstwa procesowego +7793,00 zł opłaty sądowej od pozwu = 13.210,00 zł x 70 % , co oznacza, że należne powodowi koszty procesu to 9.247,00 zł. Pozwani ponieśli koszty 5434,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego x 30 %, co oznacza, że należne pozwanym koszty to 1.630,05 zł. W konsekwencji należało zasądzić na rzecz powoda 9.247,00 zł – 1.630,05 zł = 7.616,95 zł

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron PI,

3.  akta sprawy przedłożyć za 21 dni lub z wpływem.

T., dnia 21 marca 2024 r.