Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Wojciech Modrzyński

Ławnicy : ------------------

Protokolant: st. sekr. sądowy Monika Falkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2015 r. w Toruniu

sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) w W.

przeciwko J. G., M. Z., M. D.

o zobowiązanie do udzielenia informacji

1.  Oddala powództwo;

2.  obciąża powódkę kosztami postępowania w sprawie.

IC 1876/14

UZASADNIENIE

Do Sądu Okręgowego w Toruniu wpłynął pozew Stowarzyszenia (...) w W. przeciwko J. G., M. Z. i M. D. o zobowiązanie uczestników do udzielenia informacji dotyczących:

a)  wykazu wpływów osiągniętych z tytułu imprezy sylwestrowej organizowanej w dniu 31 grudnia 2013 roku ze sprzedaży biletów wstępu sprzedanych dla par według publicznie zgłoszonej oferty;

b)  wykazu tytułów wykorzystywanych w trakcie imprezy utworów muzycznych, słownych, słowno- muzycznych i choreograficznych lub autorów opracowań tych utworów ze wskazaniem sposobu wykorzystania - publiczne wykonanie przez zespół (...) lub ewentualnie innych wykonawców czy publiczne odtworzenie.

W uzasadnieniu swego stanowiska powód wskazał, iż Stowarzyszenie (...) jest organizacją zbiorowego zarządzania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Stowarzyszenie dysponuje decyzją Ministra Kultury na wykonywanie zbiorowego zarządu prawami autorskimi do utworów muzycznych, słownych, słowno - muzycznych i choreograficznych m.in. na polu eksploatacji publicznego odtwarzania i wykonywania tych utworów. W zakresie wykonywanego zarządu prawami autorskimi, Stowarzyszeniu przysługuje prawo do żądania informacji dotyczącej korzystania z utworów w oparciu o artykuł 47 i art. 105.2 prawa autorskiego. Na podstawie powyższych przepisów organizacja zbiorowego zarządzania w zakresie swojej działalności, może się domagać udzielenia informacji oraz udostępnienia dokumentów niezbędnych do określenia wysokości dochodzonych przez nią wynagrodzeń i opłat. Udzielenie informacji jest świadczeniem i odmowa spełnienia tego świadczenia przez osoby obowiązane stanowi podstawę do wystąpienia z tzw. roszczeniem informacyjnym. Pozwani prowadzą działalność gospodarczą jako spółka cywilna, w ramach której prowadzą restaurację (...) w G.. W ramach swojej działalności uczestnicy eksploatują utwory na mocy licencji udzielonej przez (...). Pozwani zorganizowali zabawę sylwestrową, na którą cena biletu wstępu określona została na kwotę 500,00 zł od pary. Na poczet tantiem za organizację tej imprezy pozwani dokonali wpłaty na konto stowarzyszenia kwotę 400,00 zł. Pracownik Stowarzyszenia, po wyjaśnieniu tytuł wpłaty, zwrócił się do pozwanych o podanie podstawy naliczenia tego wynagrodzenia, tj. podania ilości sprzedanych biletów na bal sylwestrowy. Zgodnie z § 5.1 lit. a umowy podstawą naliczenia tantiem stanowi o 8 % wpływów brutto gdy są sprzedawane bilety jednak nie mniej niż 400 zł. W odpowiedzi uczestnicy nadesłali pismo sporządzone przez ich pełnomocnika prawnego. W nadesłanym piśmie pełnomocnik oświadczył, że za bal sylwestrowy nie były pobierane opłaty w rodzaju biletu wstępu. Z treści pisma radcy prawnego wynikało, że w dniu 31 grudnia 2013 roku organizowany był bal sylwestrowy, a od osób uczestniczących w nim pobierano jedynie opłaty za konsumpcję wg normalnie obowiązującego cennika. To oświadczenie leży w całkowitej sprzeczności z posiadanymi przez Stowarzyszenie informacjami o organizacji przez pozwanych typowego balu sylwestrowego.

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanych przedstawił zestawienie wykazu wpływów i ich rozliczenie przez firmę pozwanych - Hotel i Restaurację (...) spółka cywilna z dnia 31 grudnia 2013 roku, stanowiących dowód wpływów z imprezy sylwestrowej, dowód zawarcia umowy zespoły z zespołem muzycznym (...) i wykaz rozliczeń takich samych imprez sylwestrowych przeprowadzonych w latach 2009 - 2012. Pełnomocnik pozwanych wskazał, iż wartość brutto paragonów fiskalnych stanowi kwotę 39.000 zł. Po odjęciu podatku VAT w łącznej kwocie 1315 zł obrót netto pozwanych wyniósł 37 884,24 zł. W ocenie pełnomocnika pozwanego dowody fiskalne stanowią dokument rozliczenia wpływów z imprezy za wykazane szczegółowo potrawy i napoje z całej imprezy. Wszystkie powyższe informacje zostały przekazane powodowi i mogą one stanowić podstawę do rozliczenia należności z tytułu korzystania z praw autorskich. W związku z powyższym pozwani wnieśli o zakończenie sprawy i obciążenie powoda kosztami niniejszego procesu, bowiem pozwany nie dał powodowi podstaw do wytoczenia powództwa.

Pismem z dnia 16 listopada 2014 roku pełnomocnik powoda oświadczył, iż w związku z treścią odpowiedzi na pozew w całości podtrzymuje żądanie pozwu i rozszerza żądanie pozwu o zobowiązanie pozwanych do podania wysokości wpływów uzyskanych ze sprzedaży biletów na imprezy sylwestrowe organizowane w latach 2010, 2011 i 2012. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, iż podstawą rozliczenia wynagrodzenia za wykorzystanie utworów z repertuaru (...) jest tabela wynagrodzeń autorskich dotycząca publicznego wykonania na żywo. W przypadku gdy użytkownik pobiera opłatę obejmującą także konsumpcja podstawą obliczenia wynagrodzenia jest stawka wynikająca z tabeli „B”. Podstawą rozliczania wynagrodzenia w przypadku pozwanej winna być cena biletów i sprzedana ilość. Dopiero w sytuacji gdy takich biletów nie było, podstawą ustalenia wysokości tantiem może być ryczałt lub wynagrodzenie wykonawców. Pozwani natomiast przedstawili do tej pory wewnętrzne księgowania ilości wydanych potraw. Nie wiadomo czemu, w tej sytuacji, mają służyć kopie „nabitych” na kasach fiskalnych wartości posiłków. Wartości wewnętrznie księgowanych usług gastronomicznych nie stanowią żadnej podstawy do ustalenia wysokości należnego wynagrodzenia z tytułu eksploatacji utworów. Takie informacje nijak się mają do podstawy ustalenia wynagrodzenia na potrzeby niniejszej sprawy którymi są bilety na imprezę sylwestrową.

W piśmie z dnia 16 stycznia 2015 roku pełnomocnik pozwanych doprecyzowała żądanie wynikające z odpowiedzi na pozew i wniosła o oddalenie powództwa w całości, ewentualnie pozostawienie bez rozpoznania powództwa z dnia 16 listopada 2014 roku. W całości w ocenie pełnomocnika pozwanych w niniejszej sprawie nie doszło do skutecznej zmiany powództwa (jego rozszerzenia) poprzez rozszerzenie zakresu przedmiotu procesu w rozumieniu art. 193 k.p.c. Zmiana ilościowa powództwa polegająca na wystąpieniu z nowym roszczeniem oprócz poprzedniego wymaga przestrzegania zasad kumulacji roszczeń przewidzianych pod kule 191 k.p.c. Stosownie do treści tego przepisu powód może dochodzić jednym pozwem kilku roszczeń gdy roszczenia są różnego rodzaju o tyle tylko o ile nie zachodzi niewłaściwość sądu wg przepisów o właściwości bez względu na wartość przedmiotu sporu. Wskazać należy, że roszczenia podniesione w piśmie z 16 listopada 2014 roku o zobowiązanie pozwanych do podania informacji dotyczących wpływów uzyskanych ze sprzedaży biletów również za imprezy sylwestrowe organizowane w latach 2010 2011, 2012 jest innego rodzaju aniżeli roszczenie podniesione w pozwie z 10 lutego 2013 roku w przedmiocie zobowiązania uczestników do udzielenia informacji i nadesłania dokumentów dotyczących wykazu wpływów osiągniętych z tytułu tej imprezy sylwestrowej w 2013 roku. Pełnomocnik pozwanych wskazał iż zgodnie z zawartą umową z dnia 21 kwietnia 2008 roku strony ustaliły iż sądem właściwym do rozpoznawania spraw jest sąd w B. W tej sytuacji pełnomocnik pozwanych podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej sądu.

Odnosząc się do kwestii merytorycznych, pełnomocnik pozwanych wskazał, iż w jego ocenie żądanie powództwa i pisma rozszerzającego pozew są całkowicie niezasadne i zasługują na oddalenie. Powód w pozwie jak w piśmie rozszerzającym żądanie pozwu ograniczył się wyłącznie do podniesienia żądania. Nie złożył w zakresie swego żądania żadnych wniosków dowodowych. Pozwany zaprzeczył okolicznościom faktycznym wskazanym w pozwie i wskazał, iż na imprezy sylwestrowe nie były pobierane opłaty za wstęp w rozumieniu § 5.1 lit. a umowy z dnia 21 kwietnie 2008 roku. Na bal sylwestrowy mający miejsce 31 grudnia 2013 roku wydawane były zaproszenia, których koszt odpowiadał wartości konsumpcji. Okoliczność, stosownie do której ww. zaproszenia nie były „opłatami za wstęp” ani „biletami wstępu” czy innego wynika także z treści obowiązujących w dniu zawarcia umowy „stawek wynagrodzeń autorskich stowarzyszenia (...)”. W treść tabeli występuje wyraźne rozróżnienie na „opłaty za wstęp” i „opłaty za wstęp obejmujące także konsumpcję”. Mając na uwadze powyższe „opłaty za wstęp obejmujący także konsumpcję” nie są tożsame z „opłatami za wstęp”. W ocenie pozwanych powód w żaden sposób, żadnymi środkami dowodowymi nie wykazał, by na bal sylwestrowy mający miejsce dnia 31 grudnia 2013 roku były sprzedawane bilety wstępu w rozumieniu § 5.1 lit. a umowy. Dowodem takim nie może być załączona do pozwu kartka – „bal sylwestrowy w hotelu (...)” o niewiadomym źródle pochodzenia. Pozwany zakwestionował powyższy dokument wskazując, iż nie jest nawet w stanie wskazać z jakiej strony internetowej powyższy wydruk pochodzi. W szczególności powód nie wykazał, jaki związek ma żądanie podniesione w punkcie B pozwu z dnia 10 lutego 2013 roku żądające udzielenia informacji i nadesłania dokumentów dotyczących wykazów tytułów wykorzystywanych w trakcie imprezy utworów muzycznych z ustaleniem wynagrodzenia za wykorzystywanie praw autorskich, w sytuacji w której stosownie do jednoznacznej treści umowy wykazy utworów nie stanowią jakiejkolwiek podstawy do ustalenia wyżej wymienionego wynagrodzenia.

Postanowieniem z dnia 4 lutego 2015 roku Sąd wyłączył pismo powoda z dnia 16 listopada 2014 roku z żądaniem rozszerzenia powództwa o zobowiązanie do udzielenia informacji wskazanych w pozwie za lata 2010, 2011 i 2012 i przekazał w tym zakresie do Sądu Okręgowego w B. według właściwości.

Sąd ustalił, co następuje:

M. D., J. G. i M. H. (wcześniej Z.) prowadzą w formie spółki cywilnej Hotel i Restaurację (...) w G..

Dowód: okoliczność niesporna

Stowarzyszenie (...) w W. jest organizacją zbiorowego zarządzania w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006.90.631 t.j. ze zmianami).

Dowód: okoliczność niesporna

W dniu 21 kwietnia 2008 roku Stowarzyszenie (...)i Hotel i Restauracja (...) w G. podpisały umowę licencyjną na publiczne wykonania i publiczne odtwarzania utworów. W powyższej umowie licencjobiorca oświadczył, iż w siedzibie Restauracji (...) w G. będą publicznie wykorzystywane utwory słowne, muzyczne, słowno- muzyczne i choreograficzne podczas imprez:

a)  organizowanych przez wykonanie na żywo (publiczne wykonanie): WA 1 - występy artystyczne, WZ1 - dancingi, WZ2 zabawy, WZ3 bale sylwestrowe, WZ4 wesela, W21 muzyk w lokalu, W30 bankiety itp. imprezy okolicznościowe.

b)  Organizowanych przy muzyce mechanicznej (publiczne odtworzenie): MZ2 – dyskoteki, MZ3- bale sylwestrowe, MZ4 – wesela itp.

(...) oświadczył, że na podstawie zezwolenia Ministra Kultury i Sztuki, działa jako organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku prawie autorskim i prawach pokrewnych. (...) oświadczył, że jego repertuar stanowią utwory słowne, muzyczne, słowno-muzyczne i choreograficzne autorów polskich i zagranicznych, którzy osobiście bądź przez swych następców prawnych lub na podstawie umów o wzajemnej reprezentacji z autorskimi związkami zagranicznymi, udzielili (...) prawa do reprezentowania ich na polach eksploatacji objętych niniejszą umową.

Dowód: umowa z dnia 21 kwietnia 2008 roku k – 9 i n.

W § 5 umowy strony ustaliły, iż z tytułu wykorzystania utworów o których mowa w § 2.2 w sposób określony w §1 lit. a i b, licencjobiorca zobowiązuje się przekazywać na rzecz (...)u zryczałtowane wynagrodzenie autorskie wg następujących stawek:

a)  8 % wpływów brutto (bez podatku VAT) z opłat za wstęp, w szczególności: z biletów wstępu, karnetów, płatnych zaproszeń, opłat ryczałtowych i tym podobnych w tym również wartości biletów przekazanych firmom i instytucjom, osobom fizycznym, w ramach sponsoringu, dotacji subwencji, umów barterowych, jednak nie mniej niż stawka ryczałtowa z punktu c;

b)  10 % wynagrodzenie wykonawców gdy nie ma opłat za wstęp, jednak nie mniej niż stawka ryczałtowa z punktu c;

c)  gdy nie ma opłat za wstęp i wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia ryczałt za każdą imprezę w wysokości m.in. WZ 3 - 400 zł za bal sylwestrowy.

W paragrafie 14 umowy strony oświadczyły, iż wszelkie spory, mogące wynikać wynikają z realizacji umowy, poddają orzecznictwo sądów powszechnych z siedzibą w B..

Dowód: umowa z dania 21 kwietnia 2008 roku k -9 i n.

W dniu 31 grudnia 2013 roku pozwani zorganizowali w należącej do nich restauracji (...) Bal Sylwestrowy. Na powyższą imprezę nie było biletów wstępu. Osoby chcące uczestniczyć w balu otrzymywały zaproszenia, których koszt odpowiadał wartości konsumpcji. Pozwani z tytułu sprzedaży towarów na imprezie sylwestrowej osiągnęli dochód w wysokości około 39.000 zł. W trakcie imprezy zespół (...) wykonywał utwory muzyczne. Pozwani uiścili opłatę za bal sylwestrowy na rzecz (...)u w kwocie 400 zł.

Dowód: dokumenty k 43 i 44

Sąd zważył, co następuje

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie złożonych do akt dokumentów. Sąd uznał powyższe dokumenty za w pełni wiarygodne. Żadna ze stron nie kwestionowała bowiem ich prawdziwości.

W niniejszej sprawie powód domagał się udzielenia informacji i nadesłania dokumentów dotyczących:

a)  wykazu wpływów osiągniętych z tytułu imprezy sylwestrowej zorganizowanej 31 grudnia 2013 roku ze sprzedaży biletów wstępu sprzedanych dla parwedług publicznie zgłoszonej oferty

b)  wykazu tytułów wykorzystywanych w trakcie imprezy utworów muzycznych, słownych, słowno-muzycznych i choreograficznych lub autorów opracowań tych utworów, ze wskazaniem sposobu wykorzystania - publiczne wykonanie przez zespół (...) lub ewentualnie innych wykonawców czy publiczne odtworzenie.

W swoje żądanie wywodził z art. 105§2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006.90.631 tekst jednolity ze zmianami). Zgodnie z powyższym przepisem w zakresie swojej działalności organizacja zbiorowego zarządzania może się domagać udzielenia informacji oraz udostępnienia dokumentów niezbędnych do określenia wysokości dochodzonych przez nią wynagrodzeń i opłat. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 września 2014 roku (ICSK 621/13, Lex 1537547) roszczenie z art. 105 ust. 2 u.p.a.p.p., zwane informacyjnym, ma charakter pomocniczy względem roszczenia o zapłatę wynagrodzenia i ma na celu pozyskanie informacji niezbędnych do określenia wysokości dochodzonych wynagrodzeń i opłat, a w konsekwencji ułatwienie dochodzenia roszczeń wynikających z naruszenia autorskich praw majątkowych oraz roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. W takim postępowaniu na organizacji zbiorowego zarządzania spoczywa jednak obowiązek wykazania "niezbędności" pozyskania określonych informacji i dokumentów, który należy interpretować w kontekście dochodzonych roszczeń i opłat. To zgłoszone przez organizację zbiorowego zarządzania roszczenie i jego charakter limitować będzie zakres informacyjny korzystającego/naruszyciela, nie zaś odwrotnie.

W omawianej sprawie strony zawarły umowę licencyjną zgodnie, z którą (...) miał prawo do pobierania opłat za publiczne odtwarzanie i wykorzystanie utworów słownych, muzycznych, słowno-muzycznych i choreograficzne autorów polskich i zagranicznych przy organizowaniu m.in. bali sylwestrowych przy wykonaniach na żywo i organizowanych przy muzyce mechanicznej. W umowie strony przewidziały również sposób obliczania należności z tytułu publicznego wykonywania utworów słownych, muzycznych, słowno-muzycznych i choreograficznych autorów polskich i zagranicznych. Zgodnie z §5 umowy wynagrodzenie takie stanowiło 8% wpływów brutto z opłat za wstęp, płatnych zaproszeń, 10% wynagrodzeń wykonawców gdy nie były pobierane opłaty za wstęp. Tak ustalona opłat za bal sylwestrowy nie mogła być jednak niższa niż 400 zł.

W ocenie Sądu zgodnie z regułami postępowania dowodowego na powodzie ciążył obowiązek wykazania, iż na kwestionowaną imprezę Sylwestrową były sprzedawane bilety wstępu (art. 6 k.c.). Zgodnie z powyższym przepisem ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Pełnomocnik powoda w niniejszej sprawie powołał się na wydruk komputerowy (k-12) świadczący o sprzedaży przez pozwanych biletów wstępu na imprezę sylwestrową 31 grudnia 2013 roku. Pozwani zaprzeczyli treści zawartej w dokumencie prywatnym. Zgodnie z art. 253 k.p.c. jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać. Oznacza to, iż w przypadku zakwestionowania treści dokumentu prywatnego zaprezentowanego przez powoda to na nim spoczywa obowiązek udowodnienia prawdziwości dokumentu. W omawianej sprawie pełnomocnik powoda zaniechał temu obowiązkowi. Warto podkreślić, iż przedstawiony dokument nie zawiera żadnego adresu strony internetowej pozwalającego na jakąkolwiek weryfikację pochodzenia tego dokumentu.

Pozwani wskazali, iż na bal sylwestrowy 31 grudnia 2013 roku nie były sprzedawane bilety wstępu. Uczestnicy balu pokrywali jedynie koszty konsumpcji. W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanych wskazał, iż we wcześniejszej korespondencji z (...)przekazał informację o dochodzie osiągniętym ze sprzedaży dan i napojów tego dnia. Do odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanych dołączył kopie wydruków z kas fiskalnych wskazujących na osiągnięty dochód.

Z treści umowy nie wynika żaden obowiązek licencjobiorcy ujawniania listy utworów muzycznych wykonywanych na żywo lub odtwarzanych mechanicznie w trakcie imprezy. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w przywołanym orzeczeniu SN z 17.09.2014 roku na powodzie ciążył obowiązek wykazania "niezbędności" pozyskania określonych informacji i dokumentów, który należy interpretować w kontekście dochodzonych roszczeń i opłat. Skoro opłaty za wykonywanie publiczne na żywo lub mechanicznie określonego w umowie rodzaju utworów nie nakładają na licencjobiorcę obowiązku ujawniania tytułów tych utworów to na powodzie ciążył obowiązek wykazania „niezbędności” tej informacji w kontekście pobieranej opłaty. Powód nie wykonał tego obowiązku w omawianej sprawie.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd zgodnie z powołanymi wyżej przepisami orzekł jak w sentencji orzeczenia. O kosztach rzeczono w myśl art. 98 k.p.c. Powód jako strona przegrywająca został obciążony kosztami postępowania w sprawie. Pełnomocnik pozwanych nie zgłosił żądania zasądzenia wynagrodzenia na swoją rzecz w niniejszej sprawie.